بررسی عملکرد "شرانل"

بورس24 : شرکت ملی نفت در راستای خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی و سیاست‌های کلان دولت مبنی بر کاهش حجم تصدی‌گری دولتی در حوزه غیر انحصاری و واگذاری امور به بخش خصوصی، با هدف توسعه مشارکت این بخش در فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی، به منظور افزایش کارایی ، واحدهای روغن‌سازی پالایشگاه‌های تهران و آبادان را به سازمان تأمین اجتماعی، صندوق بازنشستگی کشوری و آستان قدس رضوی واگذار نموده است که این واگذاری منجر به تأسیس شرکت نفت ایرانول در 11 آذرماه سال 1381 گردید و در بهمن سال 1391 سهام این شرکت در فرابورس پذیرفته و عرضه شد که در حال حاضر نیز سهام این شرکت تحت نماد شرانل در گروه فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای مورد معامله قرار می‌گیرد. قابل ذکر است که طی سال جاری سهام شرکت 54 درصد رشد داشته  است.

روند افزایش ارزش سهام شرکت و حجم معاملات آن طی سال جاری به صورت نمودار زیر می‌باشد:

شرکت نفت ایرانول اکنون در سه بخش پالایشگاه روغن‌سازی تهران ، پالایشگاه روغن‌سازی آبادان و مجتمع ظرف سازی و بسته بندی به فعالیت خود ادامه می‌دهد. از محصولات شرکت نیز گریس، ضد یخ، پارافین و انواع روغن‌ها و روانکارها می‌باشد.

آمار تولید و فروش شرکت طی سال 97 و 5ماهه سال جاری به صورت زیر می‌باشد:

بر اساس اطلاعات جدول فوق، میانگین مقدار تولید ماهانه طی سال جاری در مقایسه با سال 97 در حدود 17 درصد کاهش یافته که با کمتر بودن مقدار فروش از تولید طی سال جاری، مقدار فروش کاهش 21 درصدی را نشان می‌دهد. با این حال با رشد 66 درصدی در میانگین نرخ فروش محصولات، درآمد حاصل از فروش رشد 312 درصدی را در مقایسه با میانگین ماهانه سال 97 نشان می‌دهد.

همچنین ترکیب فروش محصولات شرکت با توجه به تغییر در نرخ فروش و همچنین بهای تمام شده شرکت با اندکی تغییر همراه بوده است. البته این تغییر بیشتر در بخش فروش محصولات صادراتی می‌باشد چراکه با افزایش بهای تمام شده و نرخ فروش و همچنین نرخ ارز، حاشیه سود ناخالص و همچنین ارزآوری محصولات تغییر نموده است. ترکیب سبد فروش طی سال 97 به صورت زیر می‌باشد:

طی سال جاری نرخ فروش محصولات صادراتی نسبت به محصولات داخلی افزایش بیشتری داشته است و در نتیجه باعث افزایش درآمد حاصل از فروش شده است. با این حال بهای تمام شده در این بخش نیز نسبت به بهای تمام شده محصولات داخلی افزایش بیشتری را نشان می‌دهد که با توجه به رشد بیشتر در نرخ بها نسبت به نرخ فروش، حاشیه سود ناخالص در بخش محصولات صادراتی نسبت به داخلی کاهش یافته است.

جدول زیر مقدار، درآمد و بهای تمام شده هر گروه محصول را به تفکیک فروش داخلی و صادراتی طی سال 97 نشان می‌دهد:

همان‌طور که می‌توان دید طی سال 97 حاشیه سود ناخالص در بخش فروش داخلی 19 درصد و در بخش صادرات 29 درصد بوده است که نشان دهنده سودآور بودن فروش صادراتی طی این سال می‌باشد. ولی طی سال جاری با افزایش کمتر در بهای تمام شده، حاشیه سود ناخالص در فروش داخلی نسبت به صادراتی افزایش یافته و در نتیجه فروش داخلی برای شرکت سودآورتر می‌باشد.

فروش، مبلغ فروش و بهای تمام شده طی سه ماهه نخست سال جاری به صورت زیر می‌باشد:

بر اساس اطلاعات فوق، حاشیه سود ناخالص در فروش داخلی طی سال جاری 23 درصد و در فروش صادراتی 16 درصد می‌باشد. با این حال می‌توان دید که طی سال جاری سهم فروش صادراتی افزایش یافته است. که دلیل آن را می‌توان افزایش نرخ ارز در بازار آزاد طی سال جاری دانست.

ترکیب سبد فروش طی سه ماهه سال جاری به صورت زیر می‌باشد:

بر اساس اطلاعات ارائه شده شرکت، طی سه ماهه سهم فروش صادراتی از 17 به 25 درصد افزایش یافته است که دلیل آن نیاز شرکت به دلار و همچنین افزایش نرخ دلار در بازار می‌باشد که باعث افزایش درامدهای عملیاتی ناشی از تسعیر نرخ ارز می‌باشد.

تغییر در نرخ فروش و بهای تمام شده محصولات و همچنین سود ناخالص هر گروه محصول طی سال جاری در مقایسه با سال قبل به صورت زیر می‌باشد:

نمودار جدول فوق به منظور مقایسه بهتر در نرخ فروش و همچنین بهای تمام شده و سود ناخالص به صورت نمودار زیر ترسیم شده است:

همان‌طور که می‌توان دید در تمامی محصولات به غیر از روانکارهای صادراتی افزایش نرخ فروش بیش از افزایش نرخ بهای تمام شده بوده چنانکه باعث افزایش سود ناخالص شده است. نرخ حاشیه سود ناخالص سال جاری در هر گروه محصول در مقایسه با سال قبل به صورت زیر ترسیم شده است:

همان‌طور که می‌توان دید تنها نرخ حاشیه سود ناخالص که با کاهش مواجه بوده است انواع روانکارهای صادراتی می‌باشد که از 28 به 11 درصد کاهش یافته است ولی در باقی موارد می‌توان افزایش را مشاهده کرد چنانکه نرخ حاشیه سود ناخالص از 19 به 22 درصد در محصولات داخلی افزایش و در محصولات صادراتی از 29 به 16 درصد کاهش یافته است که در کل باعث کاهش حاشیه سود ناخالص از 21 به 20 درصد شده است.

تغییرات در نرخ فروش و بهای تمام شده طی سال جاری در مقایسه با سال قبل به صورت زیر می‌باشد:

مقایسه تغییرات در نرخ فروش و بهای تمام شده نیز به صورت نمودار زیر می‌باشد:

عملکرد شرکت همچنین بر اساس آخرین گزارش فعالیت ماهانه طی مرداد ماه به صورت جدول زیر می‌باشد:

تغییرات عملکرد شرکت طی این ماه در مقایسه با میانگین ماهانه سال جاری و همچنین سال 97 به صورت جدول زیر خلاصه شده است:

در پایان نیز می‌توان تغییرات عملکرد 5 ماهه شرکت را به صورت میانگین ماهانه در مقایسه با سال 97 بر اساس جدول عملکرد 5 ماهه ارائه شده، به صورت جدول زیر خلاصه شده است:

همان‌طور که می‌توان دید میزان تولید طی دوره 5 ماهه در مقایسه با میانگین ماهانه سال قبل کاهش یافته است ولی افزایش نرخ محصولات طی سال جاری، با جبران کاهش در مقدار فروش باعث افزایش میانگین درآمد ماهانه نیز شده است چنانچه میانگین درآمد ماهانه در مقایسه با سال قبل 31 درصد افزایش یافته است. نمودار تغییرات فوق به صورت نمودار زیر می‌باشد:

تنها محصول شرکت که طی مدت 5 ماهه با کاهش درآمد همراه بوده ضد یخ می‌باشد که کاهش در مقدار فروش آن را می‌توان ناشی از فروش فصلی این محصول دانست و امید می‌رود طی نیمه دوم سال این کاهش در فروش جبران شود.

در نهایت در خصوص سودآوری شرکت می‌توان گفت که طی سه ماهه نخست سال جاری شرکت با سرمایه 2 هزار میلیارد ریال، برای هر سهم خود سود خالص 409 ریالی گزارش نموده که در مقایسه با سود 218 ریالی در دوره مشابه سال قبل، نشان‌دهنده رشد 88 درصدی در سود خالص می‌باشد. طی این دوره درآمدهای عملیاتی 103 درصد رشد نموده که با افزایش 119 درصدی در بهای تمام‌شده، سود ناخالص 56 درصد افزایش یافته است. البته با توجه به رشد بیشتر در بهای تمام‌شده در مقایسه با درآمد، قدرت سودآوری شرکت کاهش یافته و حاشیه سود ناخالص از 26 درصد به 20 درصد کاهش یافته که با در نظر گرفتن افزایش 8 درصدی در میانگین نرخ فروش محصولات طی تیر ماه در مقایسه با میانگین 4 ماهه سال جاری، انتظار بر افزایش سودآوری و همچنین توان سودآوری در سه ماهه دوم در مقایسه با سه ماهه اول و همچنین افزایش حاشیه سود ناخالص وجود دارد.

همچنین طی دوره سه ماهه اول با افزایش 25 درصدی در هزینه‌های اداری، عمومی و فروش و همچنین افزایش سایر درآمدهای عملیاتی از 4639 به 29910 میلیونی ریال ناشی از سود تسعیر ارز، سود عملیاتی شرکت، افزایش 70 درصدی را تجربه نموده. در نهایت نیز با افزایش 41 درصدی در هزینه‌های مالی و 4 درصدی در سایر درآمدهای متفرقه، سود خالص قبل از مالیات در مقایسه با دوره مشابه 74 درصد رشد را نشان می‌دهد.

در خصوص بازار فروش نیز بر اساس صورت‌های مالی سه ماهه، طی سال 97 در حدود 17 درصد از فروش به صورت صادراتی بوده که از این محل در حدود 16 درصد از درآمد محقق شده است ولی طی دوره سه ماهه در حدود 25 درصد از فروش به صورت صادراتی بوده که با افزایش نرخ ارز، در حدود 25 درصد از درآمد این دوره را محقق نموده است که دلیل این افزایش در میزان صادرات نیز افزایش نرخ فروش صادراتی بیشتر نسبت به فروش داخلی بوده که باعث افزایش سودآوری صادرات و افزایش حاشیه سود ناخالص از این محل شده است.