دیوانه از قفس پرید؛ از این پس چه می شود؟

بورس24 : هفته گذشته تا روز جمعه نوسان در شاخص های مالی و قیمت مواد خام قابل ملاحظه نبود زیرا سرمایه گذاران منتظر برگزاری نشست سه روزه روسای بانک‌های مرکزی جهان در جکسون هاول ایالت وایومینگ آمریکا و نیز از انتشار گزارش های مهم از اقتصادهای بزرگ اروپایی و آمریکا بودند. روز پنجشنبه چند گزارش از بخش خدمات تولید کارخانه ای منطقه یورو و آمریکا منتشر شد که مثبت بود.

اما روز جمعه بازارها دچار شوک شدند زیرا چین اعلام کرد تعرفه بر ۷۵ میلیارد دلار از کالاهای صادراتی آمریکا را بالا خواهد برد و ساعاتی بعد، ترامپ در اقدامی تلافی جویانه تعرفه بر کالاهای صادراتی چین را بالا برد. در نتیجه این تحولات، قیمت طلا به سرعت رشد کرد در حالی که شاخص های مالی در بورس های بزرگ اروپایی و آمریکا و نیز قیمت نفت به میزان قابل ملاحظه کاهش یافتند.

در زیر نمودار تغییرات شاخص متوسط صنعتی داوجونز در بورس آمریکا در یک ماه اخیر نشان داده شده است:

ترامپ اعلام کرد تعرفه ۲۵ درصدی به ۲۵۰ میلیارد دلار کالاهای صادراتی چین به آمریکا از اول اکتبر یعنی 35 روز دیگر به ۳۰ درصد بالا برده می شود و تعرفه بر ۳۰۰ میلیارد دلار دیگر از کالاهای صادراتی چین که قرار است در آینده نزدیک اعمال شود از ۱۰ درصد به ۱۵ درصد می رسد. او همچنین از شرکت‌های آمریکایی فعال در چین خواست این کشور را ترک کنند.

آنچه پایان هفته گذشته رخ داد بسیار غیر منتظره بود و بر شدت نگرانی ها درباره افق اقتصاد جهان افزود. ترامپ از اواسط سال گذشته میلادی با هدف وادار کردن چین به تغییر رویه های تجاری، اعمال تعرفه بر کالاهای صادراتی این کشور را آغاز کرده و بی نتیجه بودن مذاکرات تجاری سبب شده بر شدت تنش ها افزوده شود. در این میان اقتصاد جهان در معرض ضعف بیشتری قرار گرفته و به نظر می‌رسد ترامپ هیچ توجهی به این واقعیت نگران کننده ندارد.

نهادهای تحلیلگر از جمله صندوق بین‌المللی پول در گزارش های اخیر خود بارها پیش بینی نرخ رشد اقتصاد جهان در سال جاری میلادی و سال آینده را پایین آورده اند و از چین و آمریکا خواسته اند از طریق مذاکره اختلافات خود را حل کنند.

حال سوال مدیران شرکت ها و سرمایه گذاران این است که از این پس شرایط چه شکل خواهد بود؟ روز جمعه مدیران شرکت‌های آمریکایی فعال در چین سخنان رئیس جمهور آمریکا را محکوم و اقدام او را عامل به خطر افتادن فعالیت‌های شان توصیف کردند. روز جمعه یکی از مقامات فدراسیون ملی خرده فروشی آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد: "در این شرایط برنامه ریزی برای آینده غیر ممکن است. رویکرد دولت آمریکا مسلما بی نتیجه خواهد بود و راه حل مشکلات کنونی اعمال مالیات بیشتر بر مصرف کنندگان و شرکت های آمریکایی نیست. مشخص نیست سرانجام چه خواهد شد."

برخی مخالفان رویکردهای ترامپ معتقدند قطع ارتباط با چین که بیش از هر کشور دیگری به آمریکا کالا صادر می کند اقدامی واقع بینانه نیست. به نظر می رسد ترامپ دچار توهم موفقیت شده است. او بارها اعلام کرده در جنگ تجاری در نهایت آمریکا پیروز خواهد شد. در حالی که تمامی تحقیقات نشان می‌دهد زیان های حاصل از این جنگ برای آمریکا بیشتر از چین است.

حتی قبل از آنکه ترامپ احتمال خروج شرکت‌های آمریکایی از چین را مطرح کند سرمایه گذاران درباره اثرات جنگ تجاری بر اقتصاد جهان و سود شرکت‌ها وحشت داشتند. برخی مشاوران سیاست تجاری ترامپ معتقدند تنها راه رفع بحران کنونی این است که چین پای میز مذاکره نشسته و به طور جدی بر سر یک پیمان تجاری قابل اجرا و قابل راستی‌آزمایی مذاکره کند. اما اقدامات چین نشان داده این کشور حاضر نیست شرایط مورد نظر آمریکا را بپذیرد زیرا این شرایط منافع ملی چین را به خطر می‌اندازد.

درباره آنچه در آینده رخ می دهد هیچ قطعیتی وجود ندارد. برخی کارشناسان معتقدند چین و آمریکا برای مدتی به منازعه ادامه خواهند داد و همزمان بر ضعف اقتصاد دو کشور و جهان افزوده خواهد شد. اما ترامپ با محدودیت‌هایی مواجه هستیم و چین روی این محدودیت ها حساب کرده است. از پیش شرایط برای برخی بخش‌های اقتصاد آمریکا بدتر شده و شاخص های مالی در حال کاهش هستند. با آن که تا زمان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مدت زیادی باقی مانده اما رفع اثرات منفی تنش‌های کنونی فوراً امکان پذیر نیست در نتیجه ترامپ مجبور است در آینده نه چندان دور تغییراتی در رویکرد خود ایجاد کند. او نباید روی کاهش نرخ های بهره خیلی حساب کند زیرا حتی اگر نرخ ها بارها پایین آورده شود این امر برای نجات اقتصاد کافی نیست.

سرمایه‌گذاران باید برای تداوم ضعف در بازارها آماده باشند البته شرایط برای رونق بازار طلا فراهم است. در این میان بانک های مرکزی تلاش خواهند کرد از طریق اجرای برنامه های حمایتی از شدت تاثیرات منفی تنش های تجاری بکاهند.

در زیر نمودار تغییرات قیمت هر اونس طلا در شش ماه اخیر نشان داده شده است: