قرمز، رنگ غالب این روزهای بازارهای جهان؛ چه بر سر ما می آید؟

بورس24 : سرمایه گذاران در اکثر بازارها امسال دچار زیان های بزرگ شده اند و بعید نیست وضعیت به همین شکل باقی بماند. مهمترین عامل وضعیت بد کنونی، نگرانی سرمایه گذاران درباره افق اقتصاد جهان است که سبب احتیاط و کاهش ریسک پذیری می شود. در سال جاری میلادی ارزش بازارهای بزرگ مالی بیش از ۷ هزار میلیارد دلار کاهش یافته و شاخص ام اس سی آی که شامل شاخص مالی ۴۷ کشور است ده درصد پایین آمده است. قیمت فلزات پایه نیز تحت تاثیر عوامل گوناگون امسال عملکرد منفی داشته است. در ادامه به بررسی شرایط حاکم بر بازارها می پردازیم.

هفته پیش روز چهارشنبه پس از آنکه بانک مرکزی آمریکا نرخ های بهره را برای چهارمین بار در سال جاری میلادی بالا برد و اعلام کرد سال آینده روند افزایش نرخ های بهره البته به شکل تدریجی ادامه پیدا خواهد کرد شاخص های مالی سقوط کردند زیرا پیش بینی شده بود پس از افزایش ماه جاری، بانک مرکزی آمریکا رویکرد انتظار در پیش خواهد گرفت و بسیاری از تحلیلگران معتقد بودند اواخر سال آینده به دلیل ضعف در اقتصاد جهان نرخ های بهره کاهش خواهد یافت اما چنین نشد و دیدگاه بانک مرکزی نگرانی‌ها درباره بروز رکود در فصل های آینده را بیشتر کرد. در نتیجه شاخص های مالی در بسیاری از بورس ها کاهش یافتند و شاخص ام اس سی آی سهام جهان به پایین‌ترین میزان از یک سال و نیم اخیر رسید.

بانک مرکزی آمریکا همچنان معتقد است وضعیت اقتصادی این کشور خوب است و ضروری است نرخ های بهره بالا برده شود. در بخشی از بیانیه پایانی نشست کمیته سیاستگذاری این نهاد آمده بود افزایش تدریجی نرخ ها در سال آینده ضروری است. با آنکه پیش بینی شده بود این دیدگاه بیان شود اما سرمایه گذاران دچار هراس شده اند.

در زیر نمودار تغییرات شاخص متوسط صنعتی داوجونز در بورس آمریکا در 12 ماه اخیر نشان داده شده است:

واقعیت این است که کاهش نرخ رشد اقتصاد جهان قطعی است، سرنوشت تنش های تجاری بین چین و آمریکا هنوز مشخص نیست و سیاست های انبساطی پولی و مالی محدودتر خواهند شد. این عوامل همگی به ضعف بازارهای مالی و مواد خام منجر می شوند. نتیجه طبیعی هراس سرمایه گذاران، حرکت به سمت اوراق قرضه است. در آلمان، آمریکا و چند کشور دیگر، سود این اوراق کاهش یافته زیرا تقاضا برای آنها افزایش یافته است.

روز پنجشنبه اعلام شد مذاکرات تجاری بین چین و آمریکا در حال پیشرفت است اما کارشناسان معتقدند توافق فراگیر در پایان ماه فوریه بسیار بعید خواهد بود زیرا موارد مورد اختلاف زیاد است و نیز چین قصد ندارد به درخواست‌های آمریکا تن دهد. البته برخی اقدامات برای ابراز حسن نیت از سوی چین انجام شده است اما این اقدام در مقایسه با آنچه آمریکا می خواهد بسیار اندک است. بسیاری از تحلیلگران معتقدند مذاکرات تجاری برای مدتی طولانی ادامه پیدا خواهد کرد. در واقع اختلافات دو کشور بسیار فراتر از مسائل تجاری است البته به احتمال زیاد بر شدت تنش های تجاری افزوده نخواهد شد.

آمریکا تاکنون بر حدود ۲۵۰ میلیارد دلار کالاهای صادراتی چین تعرفه اعمال کرده و چین نیز بر ده ها میلیارد دلار کالای صادراتی آمریکا تعرفه تعیین کرده است. نکته مهم و نگران کننده این است که حتی به توافق رسیدن آمریکا و چین بر سر مسائل تجاری به معنای رونق اقتصادی جهان در سال آینده نیست. در چین دولت مایل است نرخ رشد اقتصاد به شکل دریجی کاهش یابد و برنامه های اصلاحی دنبال شود. همچنین در آمریکا امکان اجرای دومین برنامه حمایتی مالی از سوی دولت از میان رفته و تاثیر برنامه اول که از ابتدای سال جاری اجرا شده بسیار کم شده است. ضعف در اقتصاد چین و آمریکا که بزرگ ترین اقتصادهای جهان هستند به کاهش تقاضا برای مواد خام منجر می شود.

در زیر نمودار تغییرات قیمت هر تن مس از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون نشان داده شده است:

از سوی دیگر کاهش قیمت نفت به زیان صادرکنندگان این ماده خام است. این کشورها انتظار نداشتند قیمت ها تا این اندازه کاهش یابد و اکنون که چنین شده است دچار مشکلات بودجه می شوند و از سرمایه گذاری شان کاسته خواهد شد. با آنکه قرار است از ابتدای سال جدید میلادی عرضه نفت اوپک و چند کشور دیگر از جمله روسیه 1.2 میلیون بشکه کاهش یابد اما این میزان کاهش برای بالا بردن قیمت ها کافی نیست.

در زیر نمودار تغییرات قیمت نفت برنت در 12 ماه اخیر نشان داده شده است:

در اقتصادهای نوظهور نیز رشد ارزش دلار بحران ارزی پدید آورده و اگر ارزش دلار همچنان بالا رود بر مشکلات آنها افزوده می شود. بارها از بانک مرکزی آمریکا به دلیل افزایش سریع نرخ های بهره انتقاد کردیم اما این انتقاد را سبب نشده افزایش نرخ آب متوقف شود.