شرایط برای مدتی امیدبخش است اما بعد از آن ..

بورس24 : در ماه های اول سال جاری میلادی شاخص های مالی در بورس آمریکا به تدریج رشد کردند و این رشد تحت تاثیر برنامه کاهش مالیات ها بود که از ابتدای سال جاری میلادی آغاز شده و بر جذابیت سهام شرکت های بورسی این کشور افزود است. به رغم شدت پیدا کردن تنش های تجاری بین چین و آمریکا در هفته های اخیر و پیش بینی ادامه یافتن تنش ها، بورس آمریکا تا دو هفته قبل عمل کرده مثبت داشت زیرا هنوز تاثیر این تنش ها بر مصرف شهروندان آمریکا و سود شرکت های بورسی به طور کامل نمایان نشده است.

اما هفته پیش شاهد کاهش شدید شاخص های مالی در بورس آمریکا و بورس های بزرگ اروپا و آسیا بودیم و عامل آن، نگرانی درباره محدود شدن بیش از پیش برنامه های حمایتی پولی بانک مرکزی آمریکا و احتمال کاهش نرخ رشد اقتصاد جهان بود.

در زیر نمودار تغییرات شاخص متوسط صنعتی داوجونز در بورس آمریکا در شش ماه اخیر نشان داده شده است:

دو هفته پیش وزارت کار آمریکا وضعیت بازار کار این کشور در ماه گذشته را اعلام کرد و مثبت بودن این گزارش به هراس سرمایه گذاران منجر شد. بانک مرکزی آمریکا امسال تاکنون سه بار نرخ های بهره را بالا برده و قصد دارد در ماه دسامبر یک بار دیگر این اقدام را انجام دهد. همچنین قرار است سال آینده ۳ بار نرخ ها بالا برده شود. افزایش نرخ های بهره در آمریکا هم برای اقتصاد این کشور تبعات منفی دارد و هم به دیگر اقتصادها به ویژه اقتصادهای نوظهور لطمه وارد می کند.

ترامپ اخیراً از اقدامات بانک مرکزی انتقاد کرده اما فعلا قرار نیست رئیس این نهاد تغییر کند. بانک مرکزی آمریکا معتقد است شرایط اقتصادی خوب است و دلیلی وجود ندارد سیاست های حمایتی به میزان قبل ادامه پیدا کند زیرا در این حالت نرخ تورم به سرعت افزایش خواهد یافت. استدلال این نهاد منطقی است اما سوال اصلی به سرعت افزایش نرخ های بهره مربوط است.

ترامپ معتقد است بانک مرکزی با سرعت بیش از حد زیاد در حال محدود کردن برنامه های حمایتی پولی است و اگر این سرعت کم نشود اقتصاد آمریکا در فصول آینده دچار مشکل خواهد شد. آقای جروم پاول، رئیس بانک مرکزی آمریکا در سخنان اخیر خود بر لزوم افزایش نرخ های بهره تأکید کرده اما همچنین گفته است که بانک مرکزی تغییرات شاخص های اقتصادی را زیر نظر دارد و بر مبنای آنها تصمیم گیری خواهد کرد.

افزایش نرخ های بهره در آمریکا لازم است اما باید اثرات آن بر اقتصادهای نوظهور مدیریت شود. رشد نرخ های بهره به افزایش ارزش دلار در برابر ارزهای دیگر و بروز بحران ارزی در اقتصادهای یاد شده منجر می شود. از پیش ارزش ارزها در اقتصادهای نوظهور در برابر دلار به میزان قابل ملاحظه کاهش یافته و سبب شده کشورهای یاد شده در بازپرداخت بدهی های خارجی خود دچار مشکل شوند. همچنین افزایش نرخ های بهره در آمریکا به خروج سرمایه ها از اقتصادهای نوظهور منجر می شود. به این ترتیب انتظار می رود نرخ رشد این اقتصادها کاهش یابد البته افزایش قیمت نفت نیز در ضعف اقتصادهای نوظهور و جهان موثر بوده است.

در زیر نمودار تغییرات قیمت نفت برنت در شش ماه اخیر نشان داده شده است:

بر مبنای آنچه بیان شد طبیعی است که سرمایه گذاران دچار هراس شوند. واقعیت این است که درباره تداوم افزایش نرخ های بهره در آمریکا، رشد ارزش دلار و بالا باقی ماندن قیمت نفت که عوامل ضعف در اقتصاد آمریکا و جهان هستند اطمینان وجود دارد. به این عوامل باید تنش های تجاری بین آمریکا و چین را هم افزود البته این بدان معنا نیست که در آینده نزدیک جهان دچار رکود اقتصادی خواهد شد.

تحلیل گران معتقدند در فصول آینده نرخ رشد اقتصاد آمریکا و جهان در محدوده های مناسب باقی خواهد ماند اما از اواخر سال آینده میلادی در صورتیکه روندهای منفی کنونی ادامه یابد خطر رکود اقتصاد جهان را تهدید می کند. صندوق بین‌المللی پول در گزارش جدید خود نسبت به تاثیر عواملی نظیر تنش های تجاری بر اقتصادهای بزرگ هشدار داده و پیش بینی نرخ رشد اقتصادی جهان در سال جاری و سال آینده را کاهش داده است.