هفته نامه اکونومیست در شماره جدید خود به تبعات سیاست های حمایت گرایانه ترامپ اشاره کرده و هشدارهایی درباره بروز رکود و تغییرات بزرگ در ساختار اقتصادی و تجاری جهان مطرح کرده است.
بورس24 : در هفته های اخیر شاهد ضعف در بازارهای مالی و کاهش قیمت برخی مواد خام بوده ایم و یک عامل مهم این ضعف، اقدامات حمایت گرایانه ترامپ است. درباره تاثیرات زیانبار این سیاست ها دیدگاه های مختلف مطرح شده است. در ادامه به مطلبی که در شماره جدید نشریه اکونومیست در همین زمینه منتشر شده اشاره می کنیم.
اگر به تیتر رسانه ها نگاه کنید درباره آنچه در آینده بر سر اقتصاد جهان می آید نگران خواهید شد. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا چند روز یکبار کشوری را به اعمال تعرفه بر کالاهای صادراتی به آمریکا تهدید می کند و هر بار تهدیدی جدید مطرح می شود شاخص های مالی در بورس های بزرگ جهان کاهش پیدا می کنند و کشوری که هدف تعرفه قرار گرفته خود را برای اقدامات تلافی‌جویانه آماده می کند.
از سوی دیگر بانک مرکزی آمریکا در مسیر بالا بردن نرخ های بهره در حرکت است و این میسر معمولاً به بروز رکود در اقتصاد این کشور منتهی می شود. کاهش برنامه های حمایتی و رشد ارزش دلار لطمات بزرگ به اقتصادهای نوظهور از جمله آرژانتین و مکزیک وارد کرده و انتظار می رود این لطمات شدت پیدا کند.
با این حال، در حال حاضر وضعیت اقتصادی جهان خوب است. صندوق بین‌المللی پول پیش بینی کرده امسال اقتصاد جهان 3.9 درصد رشد خواهد کرد و رشد در اکثر مناطق و کشورهای جهان مشاهده می شود بدین معنا که به برخی کشورها محدود نیست.
در آمریکا کاهش مالیات ها و افزایش هزینه دولت به رونق نسبی اقتصاد منجر شده و افزایش قیمت نفت با آنکه برای مصرف کنندگان این ماده خام یک دردسر بزرگ است اما سبب بهتر شدن شرایط اقتصادی صادرکنندگان شده است. همچنین سرمایه‌گذاری‌ها در بخش نفت شیل در آمریکا افزایش یافته است.
اما شرایط مثبت کنونی خطراتی همراه دارد. نخستین خطر این است که وضعیت خوب کنونی تبعات اقدامات حمایت گرایانه ترامپ را پنهان می کند. بسیاری از کارشناسان و نهادهای تحلیلگر معتقدند سیاست های ترامپ اوایل سال آینده میلادی به ضعف شدید اقتصادی آمریکا و جهان منجر خواهد شد.
ریسک بعدی این است که اگر اقتصاد آمریکا رونق یابد و نرخ رشد دیگر اقتصادها پایین باقی بماند ارزش دلار همچنان رشد خواهد کرد و این عاملی برای بدتر شدن شرایط اقتصادی و پولی در اقتصاد های نوظهور است همچنین رشد ارزش دلار سبب می شود ترامپ در رسیدن به اهداف تجاری خود با مشکلات و موانع بزرگ مواجه شود. پانزدهم ماه جاری میلادی ترامپ تعرفه ۲۵ درصدی بر ۵۰ میلیارد دلار کالاهای صادراتی چین اعمال کرد. سه روز بعد یعنی پس از آن که چین تهدید کرد اقدامات تلافی‌جویانه انجام خواهد داد، ترامپ اعلام کرد بر ۴۰۰ میلیارد دلار کالای صادراتی چین تعرفه اعمال خواهد شد.
اگر این تهدید عملی شود تقریباً ۹۰ درصد ۵۰۰ میلیارد دلار صادرات چین به آمریکا مشمول تعرفه خواهد شد. از سوی دیگر اتحادیه اروپا قصد دارد اقدامات تلافی‌جویانه علیه کالاهای صادراتی آمریکا انجام دهد. بدین ترتیب تعجبی ندارد که بازارهای مالی رونق قبل را ندارند و سرمایه گذاران با احتیاط رفتار می کنند.
در این میان ترامپ نگران تشدید تنش های تجاری نیست زیرا معتقد است آمریکا در این تنش ها پیروز خواهد شد و دست بالا را دارد. میزان خرید کالای چینی از سوی آمریکا ۴ برابر صادرات آمریکا به چین است در نتیجه چین نمی تواند به اندازه ای که آمریکا تعرفه تعیین می کند صادرات آمریکا به چین را محدود کند. ترامپ امیدوار است فشار به چین سبب شود این کشور به درخواست های آمریکا عمل کند و دست از آنچه ترامپ رویه های تجاری غیرمنصفانه توصیف می کند بردارد اما ترامپ درباره قدرت چانه‌زنی آمریکا دچار توهم است.
واقعیت این است که چین می تواند فعالیت شرکت های آمریکایی در این کشور را محدود کند و نیز به تدریج نیازهای خود را از کشورهای دیگر تامین کند. همچنین چین می تواند تعرفه های بالابر برای کالای صادراتی آمریکا اعمال کند. در واقع به نظر می رسد ترامپ به زیان هایی که اقدامات حمایت گرایانه به اقتصاد آمریکا وارد می کند توجهی ندارد. او تصور می کند نداشتن مبادلات تجاری بهتر از داشتن کسری تجاری است. ترامپ در قبال کانادا، مکزیک و اتحادیه اروپا نیز همین منطق پرنقص را در پیش گرفته است.
ترامپ به احتمال زیاد از پیمان تجارت آزاد آمریکای شمالی خارج خواهد شد و بر خودروهای صادراتی اتحادیه اروپا به آمریکا تعرفه اعمال خواهد کرد. مسلما کاهش مبادلات تجاری آمریکا با کشورهای یاد شده زیان بخش است اما فشار اصلی آن بر خانواده های طبقه متوسط آمریکا وارد خواهد شد. نکته مهم دیگر این است که آمریکا اجزای کالاهای تولیدی خود را از کشورهای دیگر تامین می کند و بخشی بزرگ از بسیاری از کالاهای آمریکایی از جمله گوشی های تلفن همراه در دیگر کشورها تولید می شود.
اقدامات ترامپ زنجیره های تولید کالا را مختل می کند و شرکت ها به دلیل وجود تعرفه با هزینه های بالاتر مواجه هستند و باید خطوط تولید جدید تاسیس کنند. برخی تحلیلگران معتقدند جنگ تجاری سبب از میان رفتن 550 هزار شغل در آمریکا خواهد شد البته زیانی که به چین وارد می شود اندک نخواهد بود. قابل بینی نبودن تصمیم های ترامپ سبب سردرگمی شرکت ها می شود.
آنچه در آینده تحت تاثیر جنگ تجاری رخ می دهد به رکود اقتصادی جهان منجر خواهد شد. اعمال تعرفه به گران شدن کالاها و کاهش مصرف منجر می شود و پناه بردن به حوزه های امن سرمایه گذاری دلار را جذاب خواهد کرد و سبب رشد ارزش آن می شود حتی اگر پس از سال ۲۰۱۹ بانک مرکزی آمریکا نرخ های بهره را بالا نبرد.
هنوز هم فرصت جلوگیری از بروز جنگ تجاری هست و اگر اوضاع به حالت عادی بازگردد همه نفس راحت خواهند کشید.
اگر ترامپ در مسیر کنونی به حرکت خود ادامه دهد تحولات بزرگ در بخش های مختلف اقتصادهای بزرگ رخ خواهد داد و بازارهای پرریسک از جمله بازارهای مالی و مواد خام لطماتی خواهند دید.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.