متاسفانه دوران خوش رونق بازار نفت پایان می یابد؛ حالا ... ?

بورس24 : آژانس بین المللی انرژی معتقد است افزایش قیمت نفت در هفته های اخیر، تکرار نخواهد شد و به احتمال زیاد شاهد توقف و حتی معکوس شدن روند افزایش قیمت ها خواهیم بود. در نتیجه گرانی ها درباره تاثیر منفی افزایش قیمت ها بر تقاضا و اقتصاد جهان کاهش می یابد. به نظر می رسد پیش بینی افزایش عرضه نفت از سوی اوپک و روسیه مبنای این پیش بینی است.

این نهاد در گزارش ماهانه خود آورده است، بعید است از این پس شاهد افزایش قیمت ها به سرعتی که در سال گذشته میلادی مشاهده شد باشیم. پیش بینی می شود امسال تقاضای جهانی برای نفت 1.4 میلیون بشکه ای بالاتر از سال گذشته باشد. البته ممکن است برخی فشارها بر تقاضا وارد شود: افزایش قیمت، کاهش نرخ رشد اقتصادی جهان، سیاست های حمایت گرایانه و افزایش ارزش دلار عواملی هستند که از تقاضا می کاهند.

در حوزه عرضه پیش بینی می شود تولید نفت از سوی کشورهای غیرعضو اوپک، امسال ۲ میلیون بشکه افزایش یابد. سال آینده رشد عرضه از سوی این کشورها 1.7 میلیون بشکه خواهد بود و بخش اعظم افزایش از سوی آمریکا صورت می گیرد. گزارش آژانس بین المللی انرژی در حالی منتشر شده که درباره افق تولید نفت از سوی اوپک و برخی کشورهای دیگر از جمله روسیه ابهام های عمیق وجود دارد.

برنامه کاهش عرضه نفت که از ابتدای سال گذشته میلادی اجرا شده از ذخیره نفت در اقتصادهای توسعه یافته کاسته و مازاد عرضه در بازار را تقریباً از بین برده است در نتیجه قیمت نفت رشد قابل ملاحظه داشته و اکنون این نگرانی وجود دارد که اگر تولید نفت ایران و ونزوئلا دچار اختلال شود قیمت ها به سرعت بالا خواهد رفت.

ونزوئلا دچار بحران اقتصادی است و ایران با اعمال مجدد تحریم‌های اقتصادی مواجه شده است. جمعه آینده نشست اوپک با حضور اعضاء این سازمان و برخی کشورهای دیگر برگزار می شود و در آن وضعیت بازار بررسی خواهد شد. عربستان و روسیه موافق افزایش عرضه هستند در حالی که ایران و عراق با این موضوع مخالفند.

آژانس بین المللی انرژی اعلام کرده در یک سناریو (و نه پیش بینی) میزان تولید نفت ایران و ونزوئلا پایان سال آینده میلادی 1.5 میلیون بشکه کمتر از اکنون خواهد بود. در صورت تحقق این سناریو، اعضای خاورمیانه ای اوپک می توانند 1.1 میلیون بشکه در روز بر تولید خود اضافه کنند. روسیه نیز قادر است بر تولید نفت خود بیافزاید. اوپک و دیگر کشورهای همراه با برنامه کاهش عرضه نفت تلاش کرده اند راه هایی برای بالا بردن عرضه نفت بیابند. ایران، عراق و ونزوئلا با افزایش عرضه مخالفت هستند.

واقعیت این است که حدود ۱۸ ماه از آغاز برنامه کاهش عرضه نفت می گذرد و اکنون قیمت ها به سطوحی رسیده که سبب نگرانی مصرف کنندگان شده است. نزدیک بودن تابستان و اوج مسافرت ها سبب می شود قیمت ها بالا روند و اگر بر عرضه افزوده نشود شرایط بازار برای مصرف کنندگان نگران کننده خواهد شد.

اختلاف نظر کنونی بر سر بالا بردن عرضه نفت شبیه اختلاف‌نظر سال ۲۰۱۱ بین اعضای اوپک و عربستان بر سر همین موضوع است. در آن سال عربستان مجبور شد به تنهایی بر عرضه نفت خود بیافزاید. کشورهایی که مخالف افزایش تولید هستند نگرانی از میان رفتن یکپارچگی بین ۲۴ کشور همراه با برنامه کاهش عرضه هستند و می گویند پیش بینی ها درباره افزایش شدید تقاضا برای نفت در نیمه دوم سال جاری میلادی بیش از حد خوشبینانه است.

در زیر نمودار تغییرات قیمت هر بشکه نفت برنت در شش ماه اخیر نشان داده شده است:

تغییرات شاخص دلار عامل دیگری است که بر قیمت نفت اثر می گذارد. شاخص دلار سال پیش 11 درصد کاهش یافت اما امسال رشد کرده و بعید نیست این رشد ادامه پیدا کند زیرا بانک مرکزی آمریکا در مسیر بالا بردن نرخ های بهره به حرکت خود ادامه داده اما بانک مرکزی اروپا فعلا قصد ندارد از برنامه های حمایتی خود بکاهد. تداوم این برنامه ها به کاهش ارزش یورو در برابر دلار منجر می شود.

روز گذشته بانک مرکزی آمریکا نرخ های بهره را برای دومین بار در سال جاری میلادی بالا برد در حالیکه امروز در نشست شورای سیاستگذاری بانک مرکزی اروپا اعلام شد خرید اوراق قرضه دولت های عضو منطقه یورو در پایان سال متوقف می شود. در این نشست حتی به زمان احتمالی افزایش نرخ های بهره اشاره نشد در نتیجه ارزش یورو کاهش یافت. افزایش ارزش دلار بر قیمت مواد خام از جمله نفت تاثیر می گذارد.

در زیر نمودار تغییرات شاخص دلار در شش ماه اخیر نشان داده شده است:

وضعیت اقتصاد جهان امسال خوب خواهد بود و برخی نهادهای تحلیلگر از جمله اوپک معتقدند تقاضای جهانی برای نفت 1.6 میلیون بشکه بالا خواهد رفت. اما اگر تنش های تجاری از رونق اقتصاد جهان بکاهد تقاضا برای نفت نیز کاهش خواهد یافت. برخی اقتصاددان ها پیش بینی کرده اند از اوایل سال آینده میلادی اقتصاد آمریکا با مشکلات مختلف مواجه می شود و از نرخ رشد آن کاسته خواهد شد.

در زیر نمودار تغییرات میزان ذخیره نفت کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی از سال 2014 تا سال گذشته نشان داده شده است. اکنون این ذخیره از متوسط پنج سال پایین تر است. این خبری مثبت برای صادرکنندگان نفت است.