مراقب معاملات وکالتی سهام باشید

آموزش بورس همراه با عصر ایران و بورس24 :

– لیلا علایی : در برخی موارد که سهامداران پول لازم می شوند و نماد معاملاتی سهام در اختیار آن ها متوقف است راه دیگری به جز معاملات وکالتی ندارند اما این معاملات سازوکار خاص خود را دارد و سهامداران برای متحمل نشدن ضرر و زیان ها و سواستفاده های احتمالی باید با دستور العمل های آن آشنا باشند.

یکی از مواردی که سهامداران کمتر به آن توجه دارند و سازو کار آن کمتر بررسی شده است ، موضوع معاملات وکالتی در بازار سرمایه است .

آیا قانونی برای انتقال سهام به طور وکالتی وجود دارد؟ یا این که اگر دارنده سهم به دیگری وکالت دهد مالک سهم خواهد بود؟

در جواب باید گفت: انتقال سهام در سازوکار بورس صرفا از طریق سفارش گذاری در سیستم معاملات میسر خواهد بود.

این به آن معنا است که دارنده سهم از طریق سفارش گذاری در سیستم اقدام به فروش کرده و کسی که تمایل به خرید سهم دارد اقدام به خرید سهم از این بستر می کند. این معاملات می تواند از طریق فرد دیگری هم صورت پذیرد اما به این معنی نیست که مالکیت سهم به شخص دیگری واگذار شده است.

اما اگر فردی به هر دلیلی نتواند برای انجام کاری که نیاز به حضور او باشد شخصا مراجعه کند می تواند فرد دیگری که منع قانونی نداشته باشد به عنوان وکیل تعیین نماید. بر اساس "ماده 656" قانون مدنی که به تعریف عقد وکالت پرداخته است. وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین، طرف دیگر را برای انجام امری نایب می نماید. در اینجا منظور از امر امور و اعمال حقوقی است و باید دقیقا درج شود که وکالتنامه برای چه موضوعی تنظیم می شود.

بر اساس "ماده 2" دستورالعمل نحوه انجام معاملات وکالتی اوراق بهادار استفاده از سند وکالت جهت فروش اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس ها و بازارهای خارج از بورس منوط به تاییدیه لازم از سوی شرکت سپرده گذاری مرکزی و ارائه آن به شرکت کارگزاری است.

لازم است تا در بازار فعلی که برخی نماد های با مدت طولانی توقف وجود دارد ، سهامداران برخی از مواد مهم دستور العمل نحوه انجام معاملات وکالتی اوراق بهادار را مطالعه کنند که در سوم بهمن سال 88 به تصویب رسیده است ، تا دچار سو استفاده و مشکل نشوند.

ماده دو این مقررات صراحتا اعلام می کند که استفاده از سند وکالت جهت فروش اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس ها و بازارهای خارج از بورس منوط به صدور تاییدیه از سوی شرکت سپرده گذاری مرکزی و ارائه آن به شرکت کارگزاری می باشد. فروش اوراق بهادار با استفاده از سند وکالت توسط شرکت های کارگزاری بدون رعایت ترتیبات این دستور العمل تخلف محسوب می شود و به منزله فروش بدون دستور تلقی می شود.

ماده سه این مقررات تصریح کرده است : وکیل باید راسا سند وکالتنامه را همراه با مدرک هویت خود جهت احراز هویت به شرکت سپرده گذاری مرکزی و یا به یکی از دفاتر شرکت های کارگزاری ارائه نماید وکیل موظف است اصل اوراق بهاداری را که قصد فروش آن را با استناد به سند وکالت دارد حسب مورد به شرکت سپرده گذاری مرکزی و یا یکی از دفاتر شرکت های کارگزاری ارائه نمایند وکیل موظف است اصل اوراق بهاداری را که قصد فروش آن را با استناد به وکالت دارد حسب مورد به شرکت سپرده گذاری مرکزی و یا دفاتر کارگزاری ها ارائه نماید.

براساس بند "ج" "ماده 6" تشخیص اختیار یا عدم اختیار وکیل در دریافت وجه با درج شماره حساب بانکی وکیل یا موکل به صورت کامل که طبق مندرجات سند وکالت وجوه حاصل از فروش باید به آن حساب واریز شود، امکان پذیر است.

معرفی شماره حساب مشترک نیز ممنوع بوده و وکیل باید حسب مورد شماره حساب اختصاصی موکل خود را اعلام کند.

کارشناس حقوقی بورس24 و وکیل پایه یک دادگستری