بورس کالایی چین به روی خارجی ها گشوده تر شد

بورس24 : چین که بزرگ ترین واردکننده و مصرف کننده سنگ آهن جهان است و نیمی از کل فولاد دنیا را تولید می کند روز گذشته چهارم ماه جاری میلادی، بازار داخلی معاملات آتی سنگ آهن در بورس دالیان را به روی سرمایه گذاران خارجی گشود. این تازه ترین قدم به سمت آزادسازی بازارهای مالی چین و حرکتی جدید برای کسب قدرت بالاتر در زمینه قیمت‌گذاری مواد خام مهم از جمله سنگ آهن است. در ماه مارس، معاملات آتی نفت خام در بورس شانگهای آغاز شده بود.

روز جمعه با آغاز معاملات در بورس دالیان، سنگ آهن به دومین بازار ماده خام چین که به یوان معامله می شود تبدیل شد. اما درباره آغاز این معاملات در بورس کالایی چین سوالاتی مطرح است که در ادامه به آن ها و پاسخ ها اشاره می کنیم.

1. چرا آغاز معاملات آتی سنگ آهن با حضور خارجی ها، برای چین مهم است؟ مقامات چین از مدت ها پیش اعلام کرده اند که مایلند بازارهای معاملات آتی را به عنوان مرکزی برای تعیین قیمت مواد خام راه اندازی کنند. در واقع چین مایل است از قدرت عظیم تجاری خود برای دستیابی به کنترل بالاتر بر تعیین قیمت مواد خام بهره ببرد. در مورد سنگ آهن، چین قصد دارد قیمت های پایه را که اکنون از سوی پلت فرم هایی نظیر بورس سنگاپور و پلاتس تعیین می شود به چالش بکشد. بورس کالایی دالیان که در آن معاملات آتی چین انجام می شود در حال باز کردن مسیر معاملات با هدف افزایش اعتبار قیمت ها و جایگاه خود به عنوان مرکز قیمت‌گذاری پایه است که امکان انعکاس دقیق‌تر و واقعی تر وضعیت عرضه و تقاضای جهانی را فراهم می‌کند.
2. سنگ چگونه قیمت گذاری می شود؟ تا سال ۲۰۱۰ طی چند دهه، قیمت ها عموما از طریق قراردادهای سالانه بین عرضه کنندگان و خریداران بزرگ عمدتاً در ژاپن تعیین می شد. این سیستم قیمت گذاری پس از افزایش مداوم قیمت تحویل فوری سنگ آهنگ به دلیل رشد قابل ملاحظه تقاضای چین، از میان رفت و در حال حاضر در قراردادهای کوتاه مدت تر، قیمت مرجع عموما به صورت روزانه تعیین می شود. بازار سنگ آهن بزرگترین بازار مواد خام پس از نفت و گاز طبیعی است. قیمت ها که همزمان با روند شهرنشینی شدن سریع جمعیت چین افزایش یافت اکنون یک سوم رقم مربوط به اوج خود در سال ۲۰۱۱ است.
3. آیا قیمت سنگ آهن به یوان می تواند به قیمت پایه جهانی تبدیل شود؟ اگرچه اکنون برای پاسخ دادن به این سوال خیلی زود است اما تردیدی وجود ندارد که چین به عنوان بزرگ ترین مصرف کننده سنگ آهن جهان که ۷۰ درصد صادرات دریایی سنگ آهن را جذب می کند در جایگاه مناسب برای تعیین قیمت پایه این ماده خام قرار دارد. البته ضروری است تغییراتی در رویه های جاری در بورس دالیان صورت گیرد. در حال حاضر بورس سنگاپور بالاترین نفوذ را در بازار جهانی دارد. به تدریج این نفوذ از سوی بورس معاملات آتی دالیان و بورس هنگ کنگ به چالش کشیده خواهد شد.
4. معاملات آتی سنگ آهن در چه حد است؟ سال پیش فولاد و سنگ آهن پرمعامله ترین گروه مواد خام در چین بودند. معاملات سنگ آهن در بورس دالیان ۱۱ درصد کل حجم معاملات در بازار آتی کالایی چین است. یکی از دلایل این امر آن است که اشخاص حقیقی در این بازار بسیار بیش از بازارهای دیگر نقش دارند و این عامل به شرد حجم معاملات منجر می شود. سال ۲۰۱۶ سفته‌بازی در تعیین قیمت ها چنان شدید بود که حجم معاملات روزانه گاه از کل واردات سالانه سنگ آهن چین بیشتر می شد. سال گذشته میلادی حجم قراردادهای خرید و فروش سنگ آهن در بورس دالیان به 32.92 میلیارد تن رسید و این در حالی است که کل واردات سنگ آهنی چین در سال گذشته حدود یک میلیارد تن بود.
5. آیا خارجی ها در معاملات آتی سنگ آهن چین وارد خواهند شد؟ هنوز هیچ چیز مشخص نیست. معامله‌گران و عرضه کنندگان خارجی باید با برخی شرایط خاص در چین از جمله کنترل جریان سرمایه ها و دخالت های دولت کنار بیایند. پس از شوک کاهش شدید ارزش یوان در سال ۲۰۱۵ میزان خروج سرمایه ها از چین افزایش یافت و دولت چین در دو سال اخیر محدودیت های بیشتری بر ورود و خروج سرمایه ها اعمال کرده است. با این حال شواهد حاکیست بازار معاملات آتی نفت خام چین به عنوان یک بازار فیزیکی رونق دارد.
6. سرمایه ‌گذاران خارجی چطور می توانند در بورس کالایی دالیان به خرید و فروش اقدام کنند؟ معامله گران خارجی دارای مجوز، باید حساب هایی در کارگزاری های داخلی چین افتتاح کنند. آنها همچنین می توانند از طریق شرکت های واسطه ای که با شرکت های فعال در حوزه معاملات آتی چین در ارتباط هستند اقدام به خرید و فروش کنند. کارگزاری ها و معامله گران خارجی برای خرید و فروش می توانند از دلار به عنوان ارز قرضی استفاده کنند. برخلاف قراردادهای آتی در سنگاپور که به صورت نقد انجام می شود بورس کالایی دالیان به معامله گران اجازه می دهد قراردادهای در حال انقضا را تنها با گرفتن یا تحویل سنگ آهن فیزیکی در انبارهای تحت نظارت و ثبت شده، تسویه کنند.

تحلیلگران معتقدند چین در مسیر افزایش نفوذ و کنترل خود بر روند قیمت گذاری مواد خام به حرکت خود ادامه خواهد داد و به دلیل میزان بالای تجارت مواد خام از سوی این کشور، احتمال موفقیت آن در تحقق هدف یاد شده زیاد است.