تعمیر وام مسکن در دستور کار بانک مرکزی

بورس24 : طرح کاهش نرخ سود تسهیلات خرید مسکن که قرار بود عصر دیروز در شورای پول و اعتبار بررسی شود به جلسه دیگر این شورا موکول شد.

وزیر راه و شهرسازی روز گذشته در مراسم سالگرد تاسیس بنیاد مسکن و در حاشیه مراسم از نهایی شدن مطالعات و بررسی­ها درباره نحوه اصلاح (تعمیر) فرآیند فعلی پرداخت وام خرید مسکن در دولت خبر داد.

آنچه عباس آخوندی به دنبال آن است، اصلاح مسیر پرداخت وام خرید مسکن از محل صندوق پس­انداز مسکن یکم است.

این صندوق در حال حاضر برای خرید مسکن در بافت فرسوده به سپرده­گذاران در صندوق، وام با نرخ سود 8 درصد پرداخت می­کند. مبلغ این تسهیلات در تهران 80 میلیون تومان، در شهرهای بزرگ 60 میلیون و در شهرهای کوچک 40 میلیون تومان است.

اما وزارت راه و شهرسازی قصد دارد با اخذ مصوبه از شورای پول و اعتبار، نرخ سود وام یکم را در بافت فرسوده به 6 درصد و در سایر مناطق شهری از 9.5 درصد فعلی به 8 درصد کاهش دهد.

کاهش نرخ سود تسهیلات خرید مسکن یکم به نفع خانه اولی ها تمام می شود چون که با این کاهش، مبلغ اقساط ماهانه تا حدودی کاهش پیدا می کند.اما این، همه اشکالات بزرگ نهفته در سبد تسهیلات مسکن نیست.

اشکال بزرگتر به تسهیلات اوراق مسکن بر می گردد. وام اوراق خرید مسکن در تهران با سقف 70 میلیون تومان به صورت بدون سپرده و از طریق خرید اوراق پرداخت می شود. قیمت فعلی اوراق مسکن به گونه ای است که با حدود 9 میلیون و 700 هزار تومان می شود این اوراق را تهیه کرد. هر چند هزینه خرید اوراق مسکن نسبت به بهار پارسال 15 درصد کاهش پیدا کرده اما این تسهیلات با نرخ سود 17.5 درصد به متقاضیان ارایه می شود که این نرخ مبلغ قسط ماهانه وام را از توان خانوارها خارج کرده است.

مبلغ قسط ماهانه وام اوراق مسکن حدود یک میلیون و 500 هزار تومان است.

دولت به جای آنکه اصلاح وام اوراق مسکن را در دستور کار قرار دهد، سراغ کاهش نرخ سود وام یکم که در همین وضعیت فعلی، وام ارزان به حساب می آید رفته است!

در حقیقت، ساده ترین مسیر برای اصلاح وام خرید مسکن انتخاب شده است چرا که کاهش نرخ سود وام یکم، به منابع آنچنانی در مقایسه با وام اوراق نیاز ندارد. عمده منابع وام یکم از سپرده های مردم تامین می شود!

طرح دولت در عین حال باید قبل از مطرح شدن در شورای پول و اعتبار چکش کاری اساسی شود.

پیش تر قرار بود طول دوره بازپرداخت وام خرید مسکن از 12 سال فعلی به 15 سال افزایش پیدا کند البته مدت زمان ایده آل برای بازپرداخت وام خرید مسکن مطابق عرف معمول در کشورهای توسعه یافته، حداقل 20 سال است.

بنابراین باید همزمان با کاهش نرخ سود وام خرید مسکن برای افزایش طول دوره بازپرداخت تسهیلات نیز فکری شود.

از آن مهمتر، تامین منابع برای کسری منابع صندوق یکم نیز چالش بانک مسکن است.

صندوق یکم طبق مدلی که خرداد سال 94 برای آن تعریف و به تصویب بانک مرکزی رسید حداکثر توان پرداخت 90 هزار فقره وام در یکسال را دارد. این در حالی است که هم اکنون بیش از 400 هزار نفر در این صندوق سپرده گذاری کرده اند و پیش بینی می شود امسال که سال رونق معاملات خرید مسکن است،‌ بیش از 100 هزار نفر از سپرده گذاران صندوق یکم برای دریافت وام­ شان به شعب بانک مسکن مراجعه کنند. در این صورت، منابع صندوق با کسری روبرو خواهد شد.

از طرفی کاهش نرخ سود تسهیلات یکم به 6 درصد بر بار استقبال از سپرده گذاری در این صندوق می افزاید و به احتمال زیاد ثبت نام و افتتاح حساب روزانه در صندوق از حدود 1000 فقره فعلی بیشتر خواهد شد. این یعنی قطعی شدن تقاضای سالانه در سطح حداقل 200 هزار فقره وام یکم که کاملاً از توان پرداخت صندوق یکم خارج است.

بانک مسکن پیشنهاد کرده بود به دولت که از محل صندوق توسعه ملی، حداقل 3000 میلیارد تومان وجوه اداره شده در اختیار صندوق یکم قرار بگیرد تا به پشتوانه آن، تعادل منابع و مصارف صندوق حفظ شود و امکان پرداخت تسهیلات به شکل طبیعی فراهم بیاید.

تا کنون موافقتی از طرف دولت در این زمینه اعلام نشده است اما کارشناسان معتقدند هر نوع تصویب کاهش نرخ سود تسهیلات خرید مسکن در شورای پول و اعتبار بدون تعیین تکلیف منابع کمکی برای تعادل بخشی به منابع و مصارف صندوق پس انداز مسکن یکم،‌ به معنای برنامه ریزی در مسیر مبهم است.

روند پرداخت وام خرید مسکن یکم در تهران به حدی تقویت شده که بخشی از تقاضای وام اوراق به این سمت کشیده شده است.در شهرهای کوچک، قدرت این تسهیلات تا 80 درصد قیمت خرید مسکن است در حالیکه در کلان شهرها، این نسبت کمتر از 50 درصد است.