«شوک جدید دلاری !!»

1) آنچه گذشت + پیش بینی بازار ...

بورس24 : بورس تهران در معاملات چهارمین روز کاری هفته ، چهره ای جدید را از خود به نمایش گذاشت. در حالی بازار روزهای شنبه و یکشنبه نقاب عرضه را برای کل صنایع به چهره داشت که در معاملات روز دوشنبه شاهد نقابی از جنس دلار بودیم. در بازار روز گذشته ، معامله گران و سرمایه گذاران با بروزرسانی تحلیل های بنیادی دست به کار شدند و اقدام به خرید سهامی که از تحولات ارزی منتفع می شدند ، نمودند. این وضعیت موجب شد تا صنایعی نظیر "پتروشیمی" ، "فلزات اساسی" و "کانی های فلزی" در کانون توجه بازار قرار گرفته و از طرف دیگر شاهد فشار مضاعف عرضه بر روی سهام شرکت های متضرر از رشد نرخ ارز باشیم. بطوریکه در پایان معاملات روز گذشته با وجود پرش 800 واحدی دماسنج بازار اما در بیش از 40 نماد مورد توجه شاهد تشکیل صفوف فروش بودیم ...

بورس تهران در حالی با پشت سر گذاشتن معاملات سومین روز کاری هفته دو چهره را طی یک بازه زمانی کوتاه از خود به نمایش گذاشته بود که امروز از یک نقاب جدید پرده برداشت ... ! این نقاب یا عینک به ظاهر آفتابی بواسطه تصمیمات یک شبه دولت درخصوص تک نرخی شدن ارز بود و سبب شد تا بازار امروز باری دیگر زیر فشار عرضه قرار بگیرد. با این تفاوت که عدم اعتماد بازار به دولت موجب شد تا مقطع فعلی خیلی به بحث تک نرخی شدن ارز بها داده نشود ! شب گذشته جهانگیری معاون اول رئیس جمهور گفت : نرخ ارز برای تمامی فعالیت‌ ها 4.200 تومان است. اگرچه طی 2 – 3 روز اخیر بارها در فضای مجازی بحث تک نرخی شدن ارز مطرح شده بود اما شاید کمتر کسی تصور می نمود که دولت در بحران ارزی شکل گرفته دست به چنین تصمیمی بزند ... !

بازی از آنجا آغاز شد که در هیجان مثبت شکل گرفته در بازار طلا و ارز ، طی اطلاعیه ای اعلام گردید بازار آتی سکه روز دوشنبه برگزار نخواهد شد. این اقدام در ساعت 18:30 دقیقه یکشنبه موجب شد تا صفوف خرید سکه در اکثر سر رسیدها عرضه شود هر چند که التهاب بازار به قدری بالا بود که به سرعت برای سکه در سررسید «دی ماه» صف خرید سنگین دیگری تشکیل شد و در نتیجه صفوف خرید در سایر سر رسیدها مجددا مستحکم شد. سپس روز دوشنبه ولی‌الله سیف رئیس کل بانک ‌مرکزی در کمیسیون اقتصادی مجلس حاضر شد تا کاهش نرخ ارز در کمیسیون اقتصادی مجلس مورد بحث و بررسی قرار گیرد. این اتفاقات در حالی رخ داده بود که دلار با سرعتی خیره کننده به کانال 6 هزار تومانی راه یافت و حتی قیمت های 6.150 تومانی را تاچ کرد و در نتیجه شرکت های پتروشیمی برای کنترل وضعیت وارد میدان شدند ... !!

مدیرعامل پتروشیمی جم با اشاره به سیاست های جدید بانک مرکزی برای استفاده بهینه ازمنابع ارزی اظهار کرد : پتروشیمی جم برای تنظیم بازار ارز ، مقابله با سوداگران و حمایت از اقتصاد ملی ، ارز حاصل از فروش صادراتی خود را از طریق بانک مرکزی به بازار تزریق کرد. در حالی گمانه زنی های زیادی درخصوص نرخ فروش ارزهای این شرکت به بازار وجود دارد که گفته می شود رقمی بالغ بر 30 میلیون دلار و 31 میلیون یورو توسط پتروشیمی جم و از کانال بانک مرکزی به بازار ارز تزریق شده است. این وضعیت موجب شد تا روند صعودی ارز متوقف شود و برگشت دلار به مرز قیمت های 6.000 تومانی را شاهد باشیم. برگشتی که هنوز تضمینی برای تداوم آن وجود ندارد ... !!

اما این پایان کار نبود. ولی الله سیف ، رئیس بانک مرکزی بعد از حضور در نشست کمیسیون اقتصادی مجلس در جمع خبرنگاران گفت : جلسه خوبی با اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس و وزیر اقتصاد درخصوص مسائل ارزی کشور برگزار شد و نقطه نظرات نمایندگان مجلس شنیده شد. تفاهم اصولی درخصوص مسائل ارزی وجود دارد و جزئیات در این رابطه باید در جلسه‌ های آینده مطرح و تکمیل شود ؛ فکر می ‌کنم تفاهم کلی می‌ تواند در این زمینه انجام شود تا وضعیت به ثبات بازگردد. کلیات طرح مجلس درخصوص یکسان سازی نرخ ارز از سوی بانک مرکزی مورد قبول است. پیش بینی می ‌شود قیمت ارز در روزهای آینده متعادل شود.

همزمانی این مصاحبه با عرضه های دلار توسط پتروشیمی جم موجب شد تا فعالان و دلالان بازار ارزی ، دلار را تا سطوح 5.700 تومانی رِنج کنند و در نهایت این اسحاق جهانگیری بود که ساعت 11 شامگاه در شبکه خبر حاضر شد و اعلام نمود که ارز از فردا (یعنی امروز) در قیمت های 4.200 تومانی تک نرخی می شود ... این قیمت گرچه برای تمامی‌گروه ‌های کالایی در نظر گرفته شده اما تهیه آن مشروط به ارائه اسناد و مدارک لازم برای تخصیص ارز خواهد بود. ارز همراه مسافر نیز 500 دلار و در گیت‌های فرودگاهی تحویل داده می ‌شود. خرید و فروش ارز غیر از مراکز مجاز نیز جرم خواهد بود و خرید و فروش‌ های غیر ‌رسمی‌ ارز به خرید و فروش مواد مخدر تشبیه شده است.

تا به این جای کار شرح ماجرا و بررسی اتفاقات 2 روز اخیر در 2 بازار ارز و بازار سرمایه بود. نمی دانیم این پایان ماجراست یا بازی پس از کاهش التهاب به شکل جدیدی آغاز خواهد شد ... عدم عرضه دلار در بازه قیمتی 5 الی 6 تومان توسط دولت و بانک مرکزی و سپس تصمیم شبانه برای تک نرخی شدن ارز در سطوح 4.200 تومانی همراه با فضای امنیتی ، این سوال را به ذهن فعالان اقتصادی متبادر می سازد که اگر دولت توان عرضه اسکناس در بازار را داشت ، چرا در قیمت های بالاتر عرضه ننمود ...! و البته سوال های دیگری نیز در این خصوص وجود دارد که در این مقال نمی گنجد ...

اما در ادامه درخصوص سناریوهای احتمالی بازار ارز بحث خواهیم کرد. در سناریوی اول باید گفت که دولت از امروز جدای از فضای امنیتی که ایجاد می کند ، حجم انبوهی از دلار عرضه خواهد کرد و سعی خواهد کرد تا تعادل و آرامش را به این بازار باز گرداند. این سناریوی خوش‌بینانه است که سبب برقراری آرامش در بازار ارز و سطح جامعه خواهد شد. در سناریوی دوم باید گفت که اگر جامعه و پول هوشمند «ذره‌ای» احساس کند ، دولت و بانک مرکزی توان تامین ارز مورد نیاز برای تامین هر نوع تقاضا را ندارد ، وارد میدان خواهد شد و دور از ذهن نخواهد بود که دلارهای 4.200 تومانی جارو شوند. زیرا جامعه نرخ دلار 6.000 تومانی را دیده و با وجود حجم نقدینگی بالای ایجاد شده در اقتصاد ، فضا به مراتب ملتهب تر و چالشی تر از روزهای اخیر خواهد شد ... !!

از طرف دیگر به این نکته باید توجه داشت که بازار به دلیل درگیر شدن با فضای هیجانی بازار ارز طی روزهای اخیر ، قضیه «22 اردیبهشت و برجام و مرد مو نارنجی» را فراموش کرده است !! اگرچه به طور جدی اعتقاد داریم که نوسانات ارزی روزهای اخیر ارتباطی به تحولات سیاسی خارجی (بین‌المللی) ندارد اما باید دید در این تصمیم گرفته شده ، دولت تفکری برای پیامد های احتمالی تصمیمات آمریکایی ها و بازگشت احتمالی بخشی از تحریم ها در نظر گرفته است یا خیر ... ؟! بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که تصمیمات دستوری آن هم در حوزه پول با شکست مواجه خواهد شد. بنابراین دولت برای ارز تک نرخی و به دست آوردن اعتماد از دست رفته در سطح جامعه ، باید به تمام تقاضای موجود بدون قید و شرط و سهمیه بندی پاسخ دهد. برای اجرای این طرح و ثبات در درآمدهای ارزی و تسهیل نقل و انتقالات ارزی ، نیاز به ورود راحت ارز به داخل کشور داریم.

نکته ظریفی که در این میان وجود دارد این است که برخی معتقدند ، شاید توافقی صورت گرفته باشد و یا برجام حفظ شود و دلیل تک نرخی شدن ارز در این مقطع زمانی همین مساله باشد !! این هم سناریویی است که برخی از فعالان اقتصادی از آن سخن می گویند اما خیلی نمی توان به آن تکیه کرد. به ویژه اینکه ترامپ ثابت کرده رئیس جمهوری نیست که بتوان تصمیماتش را پیش بینی کرد. در هر صورت ، در حال حاضر ، مهم ترین شاخص بازار ارز ، حجم عرضه و تقاضایی است که طی روزهای آتی برای دلار ایجاد خواهد شد و مسیر آتی بازار ارز را تعیین خواهد کرد.

ولی الله سیف در صحن علنی مجلس در توضیح سیاست دولت برای ارز تک نرخی 4.200 تومانی اظهار داشت : قرار نیست 4.200 تومان ثابت بماند ممکن است در طول سال 5 – 6 درصد هم تغییر کند که این امری کاملا طبیعی است. رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد : نرخ مبادله ای دیگر وجود ندارد. یک نرخفقط داریم که همان 4.200 تومان است. وی درباره وضعیت صرافی ها با اجرای ارز تک نرخی گفت : لیست دادیم به نیروی انتظامی همه صرافی های غیرمجاز را می بندند. برای صرافی های مجاز هم برنامه داریم. هنوز ارتباطات بانکی ما بعد از برجام نرمال نیست و در اینجا صرافی ها به کمک ما می آیند. رئیس کل بانک مرکزی درباره سکه نیز گفت : امروز تصمیم لازم را می گیریم ؛ ما از این پس مبنای قیمت گذاری هایمان دلار 4.200 تومانی خواهد بود. نرخ سکه باید با این دلار تعدیل شود.

جلسه صبح امروز در صحن علنی مجلس در حالی با تنش و سر و صدای بالا همراه بود که سیف گفت : ما باید یورو را جایگزین دلار کنیم ؛ این کار را داریم عملیاتی می کنیم که یورو ارز گزارشگری کشور شود. منحنی دلار هم نشان می دهد که در سه ماهه سوم ارز افزایشی می شود ولی در سه ماهه چهارم نزولی می شود. ما برهمین اساس دلار را در بازار افزایش دادیم که سیر نزولی آغاز شود ولی موفق نشدیم به چند دلیل ! مهمترین دلایل البته التهابات بین المللی و محدودیت تامین اسکناس بود. ( یعنی از دیشب تا امروز مشکل محدودیت بر طرف شد ... ؟! ) این دقیقا همان بحثی است که بالاتر مطرح کردیم و گفتیم که اگر جامعه احساس کند ، دولت و بانک مرکزی توان تامین ارز مورد نیاز برای تامین هر نوع تقاضا را ندارد ، التهاب سختی دامن بازار ارز را خواهد گرفت ...

رییس کل بانک مرکزی افزود : ما نباید اجازه دهیم تا بخش زیادی از ارز کشور درگیر معملات غیر واقعی باشد. وی در ادامه گفت : روز گذشته خدمت رهبر معظم انقلاب رسیدیم تا مسایل را همه جانبه بررسی و خدمت ایشان مطرح کنیم. ( روز گذشته نماینده قم در مجلس شورای اسلامی گفت : رهبری به رئیس بانک مرکزی و وزرای اقتصادی فرمودند سریعتر این مسئله باید حل شود. ) اما این بحث را همین جا ببندیم و به سراغ بازار برویم. بازاری که پس از معاملات سنگین و پر حجم روز گذشته به این نتیجه رسید که دولت هنوز در تصمیماتی که می گیرد ثبات ندارد و این وضعیت موجب شد تا در گام اول شاهد کاهش حجم و ارزش معاملات و در گام دوم شاهد افت قیمت در صنایعی که روز گذشته در کانون توجهات قرار گرفته بودند ، باشیم.

البته در صنایعی هم که از تصمیم جدید دولت منتفع می شدند و طی روزهای اخیر حسابی افت کرده بودند ، تقاضا چندان بالا نبود. چراکه اولا بازار هنوز دلار تک نرخی در سطوح 4.200 تومانی را به چشم ندیده است و ثانیا سرمایه گذاران با رجوع به روند معاملات دیروز می بینند که هر خرید و یا فروشی ممکن است در کمتر از 24 ساعت به ضرر و زیان آنها تمام شود ! در دولت یازدهم و دوازدهم ، بورس جایی بود که بیشترین صدمه را به سرمایه گذاران وارد کرد. یک تقدیر ویژه هم از رئیس محترم سازمان بورس داشته باشیم که تحت هیچ شرایطی نسبت به تحولات و تصمیمات خلق الساعه دولت اعتراض نمی کند ... ! آقای شاپور محمدی شما که می دانید تصمیمات یک شبه دولت سبب نوسانات غیر عادی در بازار سرمایه می شود. شما که خود دولتی هستید ، چرا در مصاحبه ها به این وضعیت اعتراض نمی کنید ... در بازار امروز گروه هایی نظیر پالایشی و خودروسازی بیش از سایر صنایع مورد توجه بودند و البته در صنایع دلاری و صادرات محور نیز پس از گذر از نیمه ابتدایی معاملات تقاضای منطقی تر و دادوستد معقول تری را شاهد بودیم.

مطالعه نوسانات قیمت سهام در صنایع مختلف بازار نشان می ‌دهد که از میان 42 صنعت ریز و درشت بازار ، شاخص 20 گروه با روند صعودی و سایر صنایع نیز با روند نزولی و یا عدم تغییر با اهمیت روبرو شدند. در معاملات چهارمین روز کاری هفته ، مثبت شاخص 2 گروه فرآورده های نفتی و خودروسازی و منفی شاخص 2 گروه فلزات اساسی و شیمیایی قوی تر از سایر صنایع بود. اما پیش بینی بازار فردا دشوار است. از یکسو به تعطیلات پایان هفته می رسیم و بازار معمولا در این روزها رفتار محتاطانه تری دارد و از سوی دیگر هنوز تکلیف بازار ارز و نوسانات دلار و سکه مشخص نیست. بنابراین احتمالا برای فردا معاملاتی ضعیف ، کم حجم و متعادل را شاهد باشیم. ضمنا امیدواریم دولت در جلب اعتماد از دست رفته در سطح جامعه موفق شود و بازارها به آرامش بازگردند.

2) جدول بررسی آخرین وضعیت شاخص ها و منحنی معاملات بازار :

3) حواشی بازار :

الف) در سر تیتر خبرهای سیاسی :

* عضو ارشد دموکرات در کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا گفته هم او و هم «باب کورکر» ، رئیس جمهوری‌ خواه این کمیته خروج آمریکا از «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) یا توافق هسته ‌ای با ایران را اشتباه می ‌دانند. «کاردین» گفت : «بسیار خوب ، سناتور کورکر و من هر دو توافق داریم که خروج از توافق ایران ، کار اشتباهی خواهد بود. اگر ایالا متحد توافق را نقض کند ، داریم آمریکا را از جامعه بین‌المللی منزوی می ‌کنیم نه ایران را.» دموکرات ارشد مجلس سنا یادآوری کرد تمامی شواهد گواه آن هستند که ایران به مفاد «برجام» پایبند بوده و آن را نقض نکرده است.

* رویترز به نقل از مقام‌ ها و کارشناسان آمریکایی نوشت : دولت ترامپ در پی جلب نظر چند کشور اروپایی و خاورمیانه ای برای حمله چند ملیتی به سوریه است و پایگاه هوایی الضمیر یا حمیمیم از اهداف احتمالی است.

* رئیس سازمان انرژی اتمی گفت : درباره برجام چنانچه دیگران ، پرده بگردانند و نوایی دیگر ساز کنند ، ایران نیز بر اساس اصول سه‌ گانه سیاست خارجی خود تصمیمات لازم را اتخاد کرده و بر پایۀ صلاحدید تصمیم‌ گیران نظام اسلامی از منافع خود صیانت خواهد کرد. سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت : قابلیت احیای غنی سازی 20 درصد در دو روز را داریم. این سخنان گزافه نیست چون ما در فردو بیش از 1600 ماشین فعال داریم.

ب) در حوزه اقتصاد :

* بعد از التهابات ارزی اخیر و البته تصمیم شب گذشته دولت برای تک نرخی شدن دلار در کانال 4.200 تومان ، جلسه مجلس با رئیس کل بانک مرکزی و وزیر امور اقتصادی و دارایی که بنا بود به صورت غیرعلنی برگزار شود با رأی نمایندگان مجلس علنی شد. پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس بعد از اتمام سخنان رییس کل بانک مرکزی پشت تریبون قرار گرفت و گفت : دلار باید به تدریج به ارز تک نرخی 4.200 تومان می رسید ، در دولت صدای واحد اقتصادی وجود ندارد و بخشی از این التهابات ارزی ناشی از همین امر بود. وی از رئیس مجلس خواست تا به دولت تذکر دهد که چرا صدای واحد در تصمیم های اقتصادی وجود ندارد ؛ الان مشاوران دولت از دلار بالا دفاع می کنند و بعد سیاست دولت چیز دیگری است. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت : قطعاً بخشی از این التهابات در بازار ارز ناشی از همین غیرهماهنگی در مسئولان اقتصادی دولت است.

* وزیر صنعت ، معدن و تجارت گفت : باید سیستم ‌های اعتباری برای افزایش قدرت خرید مردم توسط نظام بانکی طراحی شود. نوسازی صنایع برای ارتقای رقابت پذیری کالای داخلی ضروری است.

* ویاچسلاو ولودین رئیس دومای روسیه در همایش تجاری ایران و روسیه با تأکید بر روابط سازنده بین ایران و روسیه گفت : وظیفه پارلمان فدراسیون روسیه انجام توافقات به عمل آمده است و دستور کار ما این است که بتوانیم روابط تجاری و اقتصادی بین دو کشور را توسعه دهیم. رئیس دومای روسیه با بیان اینکه ایران و روسیه به سطح جدیدی از تعاملات رسیده است ، گفت : کمیسیون بین‌ پارلمانی بین دو کشور ایران و روسیه تشکیل شد که تشکیل این کمیسیون شرایط مناسبی را برای توسعه روابط اقتصادی با ایران ایجاد می‌ کند. وی با بیان اینکه قصد ما ایجاد ارتباطات تجاری و اقتصادی با ایران به غیر از روابط سیاسی است ،‌ گفت : در چارچوب این کمیسیون ما به دنبال برقراری برنامه ‌های صلح‌آمیز هسته‌ ای و همچنین برقراری روابط کشاورزی و حمل و نقل ریلی هستیم. ولودین با بیان اینکه ما نباید پروژه ‌های خود را محدود به پروژه ‌های انرژی کنیم ،‌ بیان داشت : در گسترش روابط تجاری بین دو کشور باید روابط را بین استان‌های دو کشور هم گسترش دهیم و شکل جدیدی از همکاری‌ ها را بین دو کشور ایجاد کنیم. وی با تأکید بر اینکه پتانسیل ‌های زیادی برای همکاری بین ایران و روسیه وجود دارد ، گفت : در زمینه نفت و گاز خوب کار کرده‌ ایم و پروژه ‌های زیادی وجود دارد که می ‌تواند سرمایه‌ گذاری در آنها به میلیون ‌ها دلار برسد.

ج) در سایر خبرها ، وزیر نفت با اعلام توقف واردات بنزین از نیمه دوم سال ، گفت : در صورت حمایت مجلس هر سال 30 میلیارد دلار قرارداد امضا خواهد شد که حداقل 50 درصد از این رقم به ایرانی ‌ها می ‌رسد. بیژن زنگنه با بیان اینکه مجلس و به‌ ویژه رئیس قوه مقننه در امضای قرارداد طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبی به خوبی حمایت کردند ، اظهار داشت : در مناقصه‌ های فرعی که برای طرح توسعه این فاز برگزار شد ، 70 درصد مناقصه‌ ها را شرکت ‌های ایرانی برنده شدند که از نظر ارزش قراردادها ، 80 درصد ارزش قراردادها مربوط به قرارداد با شرکت ‌های ایرانی‌ بود. وی با بیان اینکه واردات بنزین از نیمه دوم سال جدید متوقف می شود ادامه داد : براساس برنامه ششم توسعه باید 200 میلیارد دلار در بخش بالادستی و پایین‌دستی صنعت نفت سرمایه‌گذاری شود.

به همین دلیل تلاش زیادی را برای قراردادهای نفتی انجام دادیم ، زیرا ریشه تولید داخل در این است که جریان سرمایه‌ گذاری را فعال کنیم. این مقام مسئول به حدود 6 میلیارد دلار طرح‌ های نگهداشت و افزایش تولید اشاره کرد و افزود : اجرای پروژه‎ های تعریف شده برای این بسته قرار است از سوی شرکت ‌های ایرانی انجام شود که ظرفیت کاری جدید است. زنگنه با بیان اینکه قرارداد 556 میلیون‌یورویی برای ساخت لوله‌های سی‌آر‌ای (CRA) در ایران امضا شده‌ ، ادامه داد: درخواست ما از مجلس برای حمایت از تولید داخل این است که سالانه 30 میلیارد دلار قرارداد امضا کنیم که اگر این 30 میلیارد دلار سرمایه‌ گذاری انجام شود ، حداقل 50 درصد آن به ایرانی ‌ها می ‌رسد. وی با بیان اینکه کشوری که به سرمایه‌ گذاری نیاز دارد ، نباید سرمایه‌ گذار را فراری دهد ، افزود : در شرایط کنونی به سرمایه‌ گذاری در پتروشیمی و پالایش نفت نیاز بوده و تجهیزات نفت نیاز به نوسازی دارد.

د) در خبرهای بورسی ، شاپور محمدی در رابطه با شایعه احتمال ریاست او بر بانک مرکزی که رسانه ای شده گفت : بهتر است ، من به این سوال پاسخ ندهم. وی همچنین درباره امکان تعطیل شدن بازار ، در برخی روزها با توجه به تعطیلی یک روزه بازار آتی سکه گفت : این دو بازار از لحاظ ماهیت با هم متفاوت هستند و امکان تعطیلی بورس وجود ندارد.رییس سازمان بورس اوراق بهادار افزود : در سال جاری دستورالعمل اصلاح و یکسان‌ سازی صندوق های سرمایه‌ گذاری ، پیاده‌ سازی نظارت مکانیزه (صنم) صندوق ‌ها ، دستورالعمل صندوق ‌ها و مستغلات ، اصلاح دستورالعمل خرید تئوریک ، دستورالعمل یکسان‌ سازی ثبت حساب کارگزاران و همچنین برنامه جامع بین‌المللی شدن بازار سرمایه در کنار عضویت در آیسکو در دستور کار سازمان بورس قرار دارد.

ه) در بازارهای جهانی ، رشد قیمت نفت و نوسانات مثبت در فلزات رنگین را داشتیم. به نقل از رویترز ، به دنبال امیدواری ها به اینکه ممکن است اختلافات تجاری آمریکا و چین بدون وارد آمدن آسیب عمده به اقتصاد جهانی حل و فصل شود ، بازارهای نفت امروز شاهد افزایش قابل توجه قیمت ها بود. با این وجود با توجه به اینکه همچنان مازاد عرضه در بازار وجود دارد و این مسئله تولید کنندگان را وادار می سازد تا برای به دست آوردن سهم بیشتر از بازار قیمت های رقابتی تری را پیشنهاد کنند ، قیمت نفت همچنان نوسان محدودی را شاهد است. بر اساس این گزارش ، قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال به 69 دلار و 50 سنت و نفت خام آمریکا به 64 دلار و 30 سنت رسید. نگرانی ها از تداوم اختلافات تجاری بین آمریکا و چین و نامشخص بودن توازن عرضه و تقاضا در بازارهای نفت منجر به آشفتگی در معاملات شده است. بانک آمریکایی جی پی مورگان در گزارشی نوشت : «ریسک وقوع جنگ تجاری بین آمریکا و چین بازارهای جهان از جمله بازار کالاها را آشفته کرده است.» «علاوه بر ریسک ناشی از سیاست های حمایتگرایانه ، شاهد تغییرات مهمی در دولت ترامپ بوده ایم که ریسک تحریم های احتمالی علیه کشورهای مهم صادر کننده نفت یعنی ایرا ن، ونزوئلا و روسیه را افزایش داده است.» تجار گفتند ، آمارهای میزان ذخایر نفتی آمریکا که طی روزهای سه شنبه و چهارشنبه منتشر می شود ، احتمالا وضعیت بازار نفت را روشن تر خواهد کرد. آمارهای انستیتوی نفت آمریکا در مورد میزان ذخایر نفت این کشور امروز منتشر می شود. دولت آمریکا نیز آمارهای رسمی خود در این باره را فردا منتشر خواهد کرد. در فلزات رنگین هم وضعیت خوبی حاکم بود ؛ بطوریکه فلزاتی نظیر مس ، سرب ، روی و آلومینیوم موفق شدند با رشد قیمت در سطوح به ترتیب 6.890 – 2.390 – 3.240 و 2.155 دلاری قرار بگیرند.

4) تحلیل عملکرد ماهانه شرکت ها (ماهنامنتال) :

الف) در این بخش با توجه به معاملات مثبت در خودرویی ها ، نگاهی به عملکرد سایپا در 12 ماهه اخیر خواهیم داشت. نارنجی پوشان جاده مخصوص در آخرین گزارشی که 30 مهر ماه منتشر نمودند ، سود هر سهم خود را با تعدیل منفی 20 درصدی از سطوح 141 ریالی به 113 ریال کاهش دادند و در دوره 9 ماهه 76.5 درصد مقدار تولید ، 70 درصد مقدار فروش ، 65 درصد مبلغ فروش و 36.5 درصد از سود عملیاتی خود را پوشش دادند اما در بخش سود خالص ، باز هم زیانده شدند و با وجود گذر از 9 ماه سال اما (70) ریال زیان شناسایی نمودند !! این شرکت در شرایطی مبلغ فروش خود برای سال 96 را در سطوح 116.183 میلیارد ریالی پیش بینی نموده که فروش فروردین ماه 2.692 میلیارد ریال ، فروش اردیبهشت ماه 6.819 میلیارد ریال ، فروش خرداد ماه 8.306 میلیارد ریال ، فروش تیر ماه 8.885 میلیارد ریال ، فروش مرداد ماه 11.519 میلیارد ریال ، فروش شهریور ماه 9.497 میلیارد ریال ، فروش مهر ماه 9.251 میلیارد ریال ، فروش آبان ماه 8.990 میلیارد ریال ، فروش آذر ماه 9.404 میلیارد ریال ، فروش دی ماه 12.017 میلیارد ریال ، فروش بهمن ماه 12.432 میلیارد ریال ، فروش اسفند ماه 18.592 میلیارد ریال و جمع فروش کل سال 118.420 میلیارد ریال معادل 102 درصد مبلغ فروش پیش بینی شده بوده است. عملکرد جالب توجه سایپا در 3 ماهه پایانی سال به ویژه در اسفند ماه نشان می دهد که مشکل این شرکت در بخش فروش نیست بلکه بهای تمام شده و هزینه های مالی چالش های جدی نارنجی پوشان جاده مخصوص محسوب می شوند. شرکت برای دوره ابتدایی سال 97 پیش بینی نموده 112.387 دستگاه انواع خودرو تولید نموده و به فروش برساند که از این مقدار ، 47.455 دستگاه مربوط به خانواده پراید ، 47.120 دستگاه خانواده تیبا ، 13.678 دستگاه محصولات خارجی و مابقی محصولاتی است که قرار است شرکت به خارج از کشور صادر نماید.

ب) اما در ادامه نگاهی به وضعیت فروش و عملکرد ماهانه «شپدیس» خواهیم داشت. این شرکت پیش بینی کرده برای سال مالی منتهی به 31 شهریور ماه 97 رقمی بالغ بر 23.346 میلیارد ریال درآمد از محل فروش : ( 534.385 تن اوره صنعتی داخلی به نرخ هر تن 6.125.000 ریال مجموعا به ارزش 3.276 میلیارد ریال + 1.877.841 تن اوره صنعتی صادراتی به نرخ متوسط 9.308.349 ریال مجموعا 17.479 میلیارد ریال + 223.570 تن آمونیاک به نرخ متوسط 11.589.211 ریال مجموعا به ارزش 2.591 میلیارد ریال ) شناسایی کند. گفتنی است ، فروش شپدیس در مهر ماه 1.235 میلیارد ریال ، در آبان ماه 1.193 میلیارد ریال ، در آذر 2.275 میلیارد ریال ، در دی ماه 3.515 میلیارد ریال ، در بهمن ماه 1.359 میلیارد ریال در اسفند ماه 2.747 میلیارد ریال و در مجموع 6 ماه ابتدای دوره 12.324 میلیارد ریال معادل 53 درصد از مبلغ فروش پیش بینی شده بوده است که با توجه به اینکه فاز سوم به تازگی به بهره برداری رسیده ، رقم خوب و مناسبی است. لازم به ذکر است ، اوره صادراتی با 17.479 میلیارد ریال ( معادل 75 درصد ) بیشترین وزن سبد فروش شرکت را تشکیل می دهد. بنابراین تحولات قیمت جهانی اوره و دلار تاثیر بسزایی در وضعیت درآمد و سود و زیان شرکت خواهد داشت. شپدیس نرخ فروش هر تن اوره صادراتی را 9.308.349 ریال ( اوره 220 دلار × دلار 42.000 ریال ) پیش بینی نموده در شرایطی که نرخ فروش در دی ماه 10.238.915 ریال ، در بهمن ماه 10.252.758 میلیارد ریال ، در اسفند ماه 10.308.008 میلیارد ریال و متوسط نرخ فروش در 6 ماه ابتدای دوره 10.024.075 ریال بوده است. این یعنی متوسط نرخ فروش 6 ماه ابتدای دوره از بودجه تعدیل شده هم فراتر رفته که خبر خوبی برای سهامداران شپدیس است.

5) اخبار شرکتها و صنایع / اطلاعات با اهمیت / شایعات و شنیده ها : ( این بخش نمی تواند ﻣﻌﯿﺎﺭ مناسبی برای خرید و فروش ﺑﺎﺷﺪ )

الف) محمدرضا نجفی ، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت : با رای اعضای کمیسیون صنایع و معادن ، طرح تحقیق و تفحص از صنعت خودروسازی و سازمان ایدرو به صحن علنی مجلس ارائه شد. اعضای کمیسیون صنایع و معادن و سایر نمایندگان متقاضی تحقیق و تفحص رای بالایی به هر دو طرح دادند و بنابراین هر دو مورد تحقیق و تفحص اجرا می ‌شود. نارضایتی مردم از محصولات خریداری شده و عملکرد اقتصادی خودروسازان اصلی کشور از محورهای این طرح تحقیق و تفحص است. یک بخش دیگر از طرح تحقیق و تفحص ، مربوط به شائبه ‌های فساد و رانت است که در تامین و خرید مایحتاج صنعت خودروسازی وجود دارد.

ب) در راستای حمایت از دولت و ساماندهی به کنترل و تنظیم بازار از این پس مطابق با برنامه های پیش بینی شده بانک مرکزی کلیه ارز فروش صادراتی خود را به بازار عرضه کنیم و در همین راستا در هفته جاری حدود 60 میلیون دلار و یورو را به بانک مرکزی برای فروش عرضه کردیم.

ج) شرکت قند شیرین خراسان اعلام کرده که دو واحد آپارتمانی واقع در برج نگین قلهک را به قیمت 4 میلیارد تومان فروخته است. ارزش دفتری این دو واحد یک میلیارد و 363 میلیون تومان بود ، با این حساب 2 میلیارد و 637 میلیون تومان سود خالص ( به ازای هر سهم حدود 530 ریال ) از فروش این دو واحد نصیب قند شیرین خراسان در نماد «قشرین» می شود .

6) نگاهی به گوشه های دیگر بازار !!

الف) در گروه های فولادی ، سنگ آهنی ، فلزی و معدنی فشار عرضه بالا بود ؛ بطوریکه به غیر از 3 – 4 نماد کوچک ، در سایر نمادها شاهد عقب نشینی خریدار و افت قیمت ها بودیم. البته وضعیت خیلی هم وخیم نبود و بسیاری از تحلیلگران معتقدند که دولت موفق به اجرای سیاست جدیدی که د پیش گرفته ، نخواهد شد. بنابراین معامله گران ، منفی ها را خوب خریدند و در نتیجه صف فروش خاصی را شاهد نبودیم. ضمن اینکه حتی با دلار 4.200 تومانی هم شرکت ها افزایش سود برای سال 97 خواهند داشت. فراموش نکنیم که شرکت ها به زودی راهی مجمع می شوند و P/e و ttm بعد از مجمع جذابی خواهند داشت.

ب) در گروه خودرویی پس از عرضه های سنگین و طاقت فرسای 2 روز اخیر و از دست رفتن سطح حمایتی کلیدی 15.000 واحدی ، امروز از ابتدای ساعت معاملات بواسطه مباحثی که در بالا مطرح شد تقاضای بهتری داشتیم. با این حال به نظر نمی رسد رشد قیمت ها دامنه دار باشد و تنها شاید بخشی از افت روزهای اخیر جبران شود. شاخص این گروه در حالی به محدوده 14.500 واحدی رسیده که به نظر ادامه اصلاح قیمت ها تا محدوده 13.500 واحدی ( یعنی حدود 1.000 واحد ) پائین تر را داشته باشیم. نگرانی از بابت اتفاقات سیاسی و افزایش نرخ ارز از دلایل اصلی فشار عرضه و بی اعتمادی بازار به نمادهای این گروه می باشد. البته اگر ارز به شکل واقعی تک نرخی شود ، شاید بازار با دل و جرات بیشتری به سمت خودرویی ها حرکت کند.

ج) در گروه پالایشی تقاضای نسبتا خوبی حاکم بود و اکثر نمادها با رشد قیمت به کار خود خاتمه دادند. البته تقاضا در این گروه به قدری نبود که بتوان انتظار رشد سریع قیمت ها را داشت خصوصاکه بازار با دیدن گزارش عملکرد 9 ماهه ، کمی به شرکت ها بدبین و بی اعتماد شده است. با این حال باید توجه داشت که دلار 4.200 تومانی ، سود شرکت ها را متحول می کند. به نظر هر تصمیمی که دولت در این مقطع بگیرد ، به سود شرکت های پالایشی خواهد بود. در این گروه 2 نماد شتران و شپنا گزینه های کم ریسک و پر پتانسیل تری برای خرید و سرمایه گذاری می باشند.

د) در گروه حمل و نقلی ، حتوکا معاملات متعادلی را از خود به نمایش گذاشت و این در حالی است که به نظر سهم پس از اصلاح اخیر ، کم کم برای آغاز روند صعودی آماده می شود. در این سهم خبرهای مثبتی به گوش می رسد که شاید اشاره به برخی از این اخبار خالی از لطف نباشد : 1- تمامی مطالبات شرکت از فولاد مبارکه و هرمزگان وصول شده است که در سنوات قبل بیش از 67 درصد مطالبات را تشکیل می‌داده است. لازم به ذکر است که علاوه ‌بر تسویه مطالبات ، شرکت توانسته از مشتریان اصلی خود وجه به ‌صورت علی‌الحساب دریافت نماید. این مسئله کاهش چشم‌گیر هزینه مالی و افزایش سودآوری شرکت را رقم می‌ زند. 2- مطابق با طرح نوسازی ناوگان حمل‌ونقل ، تعداد 50 عدد کامیون سنگین از محل علی‌الحساب دریافتی از مشتریان پیش‌خرید شده که با توجه به افزایش قیمت ارز ، بیش از 1.000 میلیون ریال در هر خودرو صرفه‌جویی نصیب شرکت شده است. الباقی وجه از محل ردیف اعتبارات بودجه کشور برای نوسازی ناوگان حمل‌ونقل تامین می ‌شود.

3- با شروع طرح نوسازی ناوگان ، هزینه‌ های تعمیرات‌ و نگهداری و سوخت کاهش می ‌یابد که سهم مناسبی در سودآوری شرکت ایفا می‌کند. 4- دو قرارداد زیان‌ده شرکت در سال 96 ملغی گردید که با تخصیص منابع به قراردادهای سودآور ، رشد سودآوری شرکت در سال 97 را در پی دارد. 5- زیان عملیاتی سال 96 ناشی از هزینه‌ های انتقالی از سال 95 به سال 96 است که باعث افت چشم‌گیر سودآوری شد و اتمام این هزینه ، شرکت را در سال 97 به‌ مدار سودآوری باز می ‌گرداند. 6- شرکت در سال 96 حدود 700 میلیارد ریال درآمد داشته که در مقایسه با سال 95 ( فروشی معادل 606 میلیارد ریال ) بیش از 15 درصد رشد نشان می ‌دهد. 7- شرکت دارای سرمایه ‌گذاری ‌های مناسبی نظیر بلوک 5 درصدی توکاریل است که بر خالص ارزش دارایی‌ های شرکت می ‌افزاید. 8- با اعمال نرخ رشد 20 درصد ، فروش شرکت به رقمی بالغ بر 840 میلیارد ریال می ‌رسد که با فرض حاشیه مطابق سنوات قبل ، سود هر سهم به بیش از 300 ریال خواهد رسید که در مقایسه با بودجه سال 96 تعدیل قابل ملاحظه ای خواهد شد.

ه) گروه تجهیزاتی پس از عرضه های سنگین شرکت مالی و سرمایه گذاری پیشرو ایران در نماد حفاری ( طی معاملات چهارشنبه هفته گذشته و شنبه جاری ) و همچنین اصلاح قیمت ها در 2 روز گذشته ، شاهد افزایش مجدد تقاضا و رشد قیمت سهم بودیم. در خبرهای مرتبط با این گروه ، وزیر نفت گفت : در سال جاری شاهد سرمایه گذاری 600 میلیون یورویی در تاسیسات نفتی هستیم که با این روند ، چرخ صنعت نفت دوباره به حرکت درخواهد آمد. وی تأکید کرد : در مناقصه‌ های 4 میلیارد دلاری ، هیچ اجباری برای استفاده از تولید داخلی نبود ، اما 70 درصد شرکت‌ های ایرانی برنده شدند و 80 درصد ارزشی به ایرانی ‌ها رسید. به نظر حفاری و صدرا برای سال جاری حرف های بیشتری برای گفتن داشته باشند.

و) و در پایان مجددا اشاره ای به بازار ارز و آخرین خبرهای این حوزه داشته باشیم. یکی از متقاضیان می‌گوید که نرخ 4.200 تومان امکان‌پذیر نیست ممکن است برای یک دو روز با این نرخ فروخته شود ، اما مجددا شرایط به حالت قبلی بر می‌گردد. برخی دیگر از متقاضیان اظهار می ‌کنند که در ماه آینده و در صورت خروج آمریکا از برجام قیمت دلار با شتاب بیشتری صعودی خواهد شد. برخی نیز معتقدند تک نرخی شدن دلار تصمیم درستی بوده است. به نظر می ‌رسد برای مشخص شدن وضعیت بازار ارز یک روز پس از جلسه فوق‌العاده ستاد اقتصادی دولت همچنان باید منتظر ماند و دید آیا وعده معاون اول رئیس جمهوری عملی خواهد شد یا خیر. گفتنی است که در بازار امروز حضور ماموران نیروی انتظامی برای کنترل بازار نسبتا گسترده است.

7) نرخ ارز و سکه ( خرید – فروش ) :

الف) دلار : 4.190 – 4.200 تومان ( عرضه ای در بازار نیست ... !! )

ب) سکه طرح جدید : 1.825.000 – 1.840.000 تومان