بیت کوین سراب بود؟ یک بازار جمع صفری؟

حامد قدوسی

الان دیدم قیمت بیت‌کوین به ۷۵۰۰ دلار رسیده است و ظاهرا چند وقت پیش به ۱۸۰۰۰ دلار هم رسیده بوده است. سه سال پیش راهنمای یک پایان‌نامه دانشجویی بودم که روی «مدیریت ریسک‌» در این بازارها کار می‌کردند و آن موقع قیمت حدود ۱۵۰ دلار بود.

قبلا هم گفتم که رفتار قیمت این نوع دارایی‌ها را دنبال نمی‌کنم و علاقه‌ای به این موضوعات ندارم و خاطره‌ام از بحث‌ها فقط یک اسنپ‌شات پراکنده است ولی می‌توانم به خاطر بیاورم که وقتی ۱۵۰ دلار بود چند نفر با «قاطعیت» می‌گفتند که این دارایی کشش بیش‌تر از این ندارد و «امکان ندارد قیمت بالای هزار دلار برود» و وقتی ۱۸۰۰۰ بود چند نفر دیگر با «قاطعیت» می‌گفتند که امکان ندارد قیمت زیر ۱۵۰۰۰ یا ۱۲۰۰۰ یا ۱۰۰۰۰ و امثال آن برسد. به عنوان کسی که بخشی از کارم مدل‌سازی سری‌‌های زمانی است، سابقه فرآیند تصادفی فقط به ما می‌گوید که «واریانس» فرآیند خیلی بزرگ است و در نتیجه هر قیمتی (در محدوده خیلی بزرگی) به لحاظ آماری احتمال معقولی دارد.

کاش یک نفر کدی بنویسد که مثلا در کانال‌های تلگرام و وب‌سایت‌‌ها بگردد و جمع‌آوری کند که چند صد و چند هزار «پیش‌بینی قاطعانه» در مورد قیمت بیت‌کوین (و امثال آن) صادر شده که اتفاقا بعدی (Ex-post) غلط بودن آن‌ها را آشکار کرده است. احتمالا تنها نتیجه‌ای که از چنین مشاهده‌ای می‌توان گرفت بی‌حاصل بودن و بی‌ارزش بودن چنین پیش‌بینی‌هایی است. نظر شخصی‌ام این است که واقعا حیف است که ذهن و انرژی و وقت انسان‌های متخصص یک جامعه صرف تلاش برای پیش‌بینی در چنین بازارهای جمع‌صفری (Zero Sum) شود.