مزیت بورس برای ناشران چیست...؟؟

محمود احترامی، کارشناس شرکت الپری

توسعه بازار سرمایه یکی از راههای هدایت اقتصاد به سمت شکوفایی و پیشرفت است. با تعمیق بازار سرمایه می توان شرایطی را فراهم نمود تا مسیر برای سودآوری شرکتها و در نتیجه رونق اقتصاد کشور هموار شود. ورود شرکتهای بزرگ به بازار سرمایه منجر خواهد شد تا جذابیت های بازار افزایش یافته و نقدینگی بیشتری وارد بازار شود. مشکل بسیاری از بازارها در سطح جهان،کمبود نقدینگی است که این مشکل با تعمیق و گسترش بازار قابل رفع است. ورود شرکتهای جدید به بورس، علی الخصوص شرکتهای بزرگ با عملکرد مطلوب، زمینه را برای پویایی این بازار، بیش از پیش میسر خواهد نمود. اما نکته ای که در این بین حائز اهمیت است، این موضوع است که پذیرش شرکتهای جدید در بورس و ورودشان به بازار سرمایه، نه تنها کمکهای شایان به توسعه بازار سرمایه می نماید، بلکه مزایای فراوانی نیز برای شرکتهای پذیرش شده دارد که در ادامه به آنها اشاره می شود.

از جمله مزایایی که پذیرش شرکت در بورس برای متولیان شرکت به همراه دارد، سهولت تامین مالی است. در شرایط کنونی که اقتصاد در شرایط تقریبا رکودی به سر می برد و نقدینگی، مشکل بسیاری از شرکتهای تولیدی و خدماتی است، روشهای تامین نقدینگی مهمترین دغدغه مدیران شرکتها محسوب می شود. روشهای نوینی به منظور تامین مالی در کشورهای توسعه یافته مورد استفاده قرار می گیرد که لزوم استفاده از آن ابزار، ورود شرکت به بازار بورس می باشد. لذا شرکتها به منظور استفاده از ابزار نوین مالی، می توانند وارد بورس شده و سهام شرکت را بر روی تابلو درج نمایند. از جمله روشهای تامین مالی نوین که در بورس مورد استفاده قرار می گیرد، اوراق تبعی است که در حال حاضر مورد استفاده برخی از شرکتها قرار گرفته است.

از دیگر مزایای ورود شرکتها به بورس می توان به افزایش نقدشوندگی سهام شرکت اشاره نمود. برخی شرکتها دارای سهامداران خرد نسبت زیادی هستند که به واسطه کارمند و یا کارگر بودن در شرکت مذکور، سهامدار شرکت شده اند. اما چون بازاری وجود ندارد که سهام خود را در آن بازار خرید و فروش نمایند، لذا صرف اینکه سهامدار شرکت می باشند، مطلوبیتی برایشان ندارد. سهامداری در صورتی می تواند شرایط مطلوب و قابل قبولی را برای سهامدار فراهم نماید که سهامدار، قدرت استفاده از مزایای مالی سهام از جمله فروش و ایجاد نقدینگی از سهام مذکور را داشته باشد. در غیر این صورت سهامدار بودن و یا نبودن تفاوتی نخواهد داشت. ورود شرکتها به بورس و ایجاد امکان معاملات سهام شرکت از راهکارهایی است که می تواند مشکل نقدشوندگی سهام شرکتها را تا حدود زیادی رفع نماید. از سوی دیگر پذیرش شرکت در بورس منجر خواهد شد تا هزینه سرمایه شرکت نیز به واسطه مزایایی که بورس برای شرکت فراهم می سازد، کاهش یابد.

پذیرش در بورس به خودی خود جذابیتهای لازم را دارد. اما برای افزایش این جذابیتها، دولت مزایایی نیز در نظر گرفته است که از آن جمله می توان به معافیت مالیاتی شرکتهای پذیرش شده در بورس اشاره نمود. از آنجائیکه برخی از شرکتهای بزرگ دارای سودهای قابل ملاحظه ای هستند، لذا معافیت مالیاتی تا سقف 20 درصد، می تواند رقمی قابل توجه را به داخل شرکت باز گرداند. برای شرکتهای کوچک نیز این رقم می تواند حائز اهمیت بوده و اهرمی باشد تا شرکتها را در راستای ورود به بورس ترغیب نماید. در همین راستا، دولت می تواند مشوقهای متمایزی را در خصوص شرکتهایی که عملکرد مطلوبی از خود بر جای گذاشته اند اعمال نماید تا مشوقهای ورود به بورس افزایش یافته و شاهد شتاب گرفتن ورود شرکتهای موفق و بزرگ بیشتری به بازار سرمایه باشیم.

از مزیتهای دیگری که ورود به بورس برای شرکتها دارد، می توان به تعین قیمت سهام و اوراق بهادار شرکت اشاره نمود. در حال حاضر بسیاری از شرکتها از قیمت واقعی سهام خود بی اطلاعند. به عبارتی ارزش سهام خود را نمی دانند. بازار بورس شرایطی را فراهم می نماید تا تمام گزینه هایی که در عملکرد حال حاضر و آتی شرکت موثر می باشد، در قیمت روز سهام شرکت تداعی یابد. به عبارتی قیمت سهام شرکت در لحظه، حاوی تمامی عوامل موثر بر عملکرد شرکت می باشد. حال این عوامل می تواند در آینده و یا در حال حاضر رخ دهد. از این رو بازار بورس می تواند در تعیین قیمت واقعی سهام شرکت بسیار مثمر ثمر واقع گردد. خریداران و فروشندگان در بورس برای اعمال خرید یا فروش، تمامی اهرمهای شرکت را در نظر گرفته، سپس اقدام به خرید یا فروش می نماید. به بیان دیگر، خریداران و فروشندگان در بازار بورس بسیار هوشمندانه عمل می کنند. لذا می توان تا حدود زیادی به قیمتی که در بورس برای سهام شرکت تعیین می گردد، اعتماد نمود.

مزیت دیگری که بورس برای شرکتهای پذیرفته شده دارد، وثیقه گذاری سهام شرکت می باشد. شرکتها به منظور انجام بسیاری از امور خود، می توانند سهام خود را وثیقه گذاشته و از مزایای وثیقه گذاری استفاده نمایند. البته شرکتها بدون ورود به بورس نیز می توانند از مزیت وثیقه گذاری استفاده نمایند، اما بورس این فرآیند را تسهیل نموده و مسیر استفاده از این گزینه را برای شرکت هموارتر می سازد.

سهولت در تغییر ترکیب سهامداران و انتقال مالکیت، از دیگر گزینه هایی است که بورس برای شرکتها فراهم می سازد. از آنجائیکه بورس بستر مناسبی برای انجام معامله سهام شرکت را مهیا می کند، لذا سهامدار عمده نیز می تواند با اجرای استراتژی های مدنظر خود، اقدام به فروش سهام و کاهش مالکیت خود در شرکت و یا خرید سهام شناور در بازار و افزایش مالکیت خود در شرکت نماید و ماحصل این اقدام تغییر در ترکیب سهامداری است که نمونه های بسیاری از آن در بورس و فرابورس دیده میشود. به طوریکه در کمتر از یکماه شاهد تغییرات قابل توجهی در ترکیب سهامداری شرکتها می باشیم. معاملات بلوکی بین سهامداران عمده از دیگر روشهایی است که شرکتها برای انتقال مالکیت سهام استفاده می نمایند که بورس این فرآیند را بسیار کوتاه نموده و شرایط را برای خریدار و فروشنده بسیار تسهیل و شفاف می نماید.

ورود به بورس به شرکتها اعتبار میدهد. این اعتبار در وهله اول داخلی بوده و شرکت در بازارهای داخلی ارزش و اعتبار کسی می نماید. شرکتی که در بورس پذیرش می شود، از فیلترهای متعددی عبور می نماید که نشان از شرایط مناسب شرکت در بخشهای مختلف دارد. عبور از این فیلترها و عرضه شرکت در بورس، منجر می شود تا نگاه بازارهای اقتصادی به شرکت تغییر نماید. از سوی دیگر شرکت می تواند اعتبار بین المللی نیز کسب نماید. شرکتهایی که در زمینه واردات و صادرات فعالیت می نمایند با پذیرش در بورس، اعتبار قال توجهی کسب نموده و نشان از شفافیت بالای شرکتهای مذکور دارد. جامعه اقتصاد جهانی نیز نگاه متفاوتی به شرکتهای پذیرش شده در بورس خواهد داشت.

پذیرش در بورس الزاماتی دارد که شرکتها به منظور ورود به بورس، ملزم به رعایت چارچوب مذکور می باشند. تطبیق عملکرد شرکت با چارچوبی که بورس تعیین می نماید، مزایای متعددی را برای شرکتها به همراه دارد. از جمله مهمترین این مزیتها، می توان به بهبود ساختار مالی و اقتصادی شرکت اشاره نمود. تعیین چارچوب های تعیین شده توسط بورس در زمینه امور مالی و اقتصادی شرکت منجر به بهبود ساختارهای شرکت در زمینه های مختلف خواهد شد.

شفافیت دیگر ارمغانی است که ورود به بورس برای شرکتها به همراه خواهد داشت. این مزیت هم برای سهامداران و هم برای مدیریت شرکت مفید خواهد بود. شرکتی که در بورس پذیرش می شود، می بایست به صورت منظم و در فاصله های زمانی تعیین شده، اقدام به انتشار گزارشهایی از جمله صورتهای مالی سه ماهه، شش ماهه، نه ماهه و دوازده ماهه و همچنین گزارش هایی که به صلاحدید سازمان در زمانهای خاص درخواست می شود، اقدام نماید. این فرآیند منجر به شفافیت هر چه بیشتر عملکرد شرکت خواهد شد.

علاوه بر مزایایی که در بالا اشاره شد، مزیتهای متعدد دیگری نیز برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس وجود دارد که این مزیتها بر اساس نوع فعالیت شرکتها، متفاوت می باشد. اما آنچه می بایست مورد توجه مسئولین بازار سرمایه قرار گیرد، این مسئله است که سیاستهای تشویقی ورود به بورس را افزایش دهند. دولت می تواند بر اساس صنایع مختلف، سیاستهای مختص به هر صنعتی را ابلاغ نماید. قطعا ورود شرکتهای بزرگ به بورس می تواند منجر به رفع برخی مشکلات موجود در بورس شده و مسیر رشد و توسعه بازار سرمایه و اقتصاد کشور را هموار سازد. امید است در آینده نزدیک شاهد ابلاغ سیاستهای تشویقی دولت برای پذیرش شرکتها در بورس بوده و شاهد افزایش ورود شرکتها از صنایع مختلف به بورس باشیم.