همه باید آماده تغییرات غیرمنتظره باشند

روز گذشته نشانه ای دیگر از ناتوانی ترامپ در عمل به وعده های انتخاباتی اش نمایان شد. دو عضو جمهوریخواه مجلس سنا با برنامه او در حوزه خدمات درمانی مخالفت کردند و عملا این برنامه کنار گذاشته شده است. مخالفت دموکرات ها با برنامه های ترامپ طبیعی است اما وقتی هم حزبی های او از همراهی دست می کشند نگرانی هایی در بین سرمایه گذاران پدید می آید. انتشار خبر مخالفت با برنامه ترامپ سبب کاهش ارزش دلار و ریسک گریزی سرمایه گذاران در بازارهای مالی شد. در واقع نشانه هایی از تغییرات بزرگ در جهت حرکت بازارها مشاهده می شود. نکته نخست این است که مشکلات سیاسی ترامپ افزایش یافته و او نتوانسته در مسیر حل این مشکلات پیشرفتی داشته باشد. وضعیت کنونی به تدریج به کاهش اعتماد سرمایه گذاران و شرکت ها منجر می شود و بازارهای مالی در معرض اصلاح قرار می گیرند. همچنین ارزش دلار تحت فشار قرار می گیرد و دارایی های امن از جمله طلا و ین ژاپن جذابیت بیشتری پیدا می کنند. نهادهای تحلیلگر پیش بینی کرده اند وضعیت اقتصادهای بزرگ آسیایی و اروپایی در نیمه دوم امسال بهتر از نیمه نخست است اما نرخ رشد اقتصاد آمریکا پایین می آید. شرایطی که در چند هفته اخیر مشاهده شده می تواند تحولاتی بزرگ و غیرمنتظره در بازارهای مالی و مواد خام ایجاد کند در نتیجه سرمایه گذاران باید خود را برای این احتمال آماده کنند.

رشد نسبی قیمت ها

امروز چهارشنبه قیمت نفت برنت و نفت آمریکا با اندکی کاهش به ترتیب در سطح 48.6 دلار و 46.3 دلار در هر بشکه قرار گرفته است. روز گذشته قیمت نفت برای مدتی کوتاه تا 2 درصد رشد کرد اما این افزایش ماندگار نبود. در واقع با آنکه ارزش دلار کاهش یافت و برخی نشانه ها از رشد سریع تر تقاضا نمایان شد، قیمت نفت افزایش قابل ملاحظه ای نداشت و در نهایت کمتر از یک درصد بالا رفت. البته در روزهای اخیر جهت کلی حرکت قیمت ها صعودی بوده و برخی کارشناسان می گویند این روند ادامه پیدا خواهد کرد. اما اگر تغییری پایدار در شرایط بازار پدید نیاید بعید است این پیش بینی تحقق یابد. در حال حاضر افزایش تولید نفت در آمریکا، رشد کند تقاضا و بالا باقی ماندن ذخیره نفت در اقتصادهای توسعه یافته سه مانع اصلی افزایش قیمت نفت هستند. برای آنکه قیمت ها رشد کنند لازم است تغییراتی در این عوامل ایجاد شود. برای مثال اگر اوپک و روسیه بر سر کاستن بیشتر از عرضه نفت توافق کنند یا رشد تولید نفت در آمریکا کند یا متوقف شود می توان نسبت به رشد قیمت ها امیدوار بود. در هفته های اخیر ذخیره نفت آمریکا اندکی کاهش یافته اما تعداد چاه های نفتی فعال در این کشور بیشتر شده است. آمریکا قصد دارد چند سال دیگر بر میزان صادرات نفت خود بیافزاید و دلیلی وجود ندارد که نتواند به این هدف برسد. افزایش تولید نفت اوپک در ماه گذشته میلادی سبب شد فشارهایی بر قیمت ها وارد شود. در واقع لازم است اوپک به طریقی دو عضو خود را که از برنامه کاهش عرضه مستثنا هستند به همراهی با این برنامه متقاعد کند. در زیر نمودار تغییرات قیمت هر بشکه نفت برنت در یک ماه گذشته نشان داده شده است:

طلا جذاب شد

امروز قیمت طلا بدون تغییر محسوس در محدوده 1242 دلار در هر اونس قرار دارد. روز گذشته کاهش ارزش دلار سبب رشد 8 دلاری قیمت طلا شد. از سوی دیگر شاخص های مالی در برخی بورس های بزرگ کاهش یافتند و بخشی از سرمایه ها به بازار طلا وارد شد. روز گذشته قیمت طلا در محدوده 1242 دلار نوسان کرد و برخی تحلیلگران احتمال حرکت قیمت ها به سمت 1300 دلار در آینده را مطرح کردند. در حال حاضر دو احتمال در باره وضعیت قیمت ها در هفته ها و ماه های آینده وجود دارد. احتمال نخست این است که شاخص ها در بازارهای مالی بزرگ اصلاح شوند و ارزش دلار کاهش یابد. در این حالت، شاهد رشد قابل ملاحظه قیمت طلا به عنوان یک حوزه امن سرمایه گذاری خواهیم بود. در واقع اگر ترامپ نتواند اقتصاد آمریکا را به سمت رونق حرکت دهد و ارزش دلار کاهش یابد طلا جذابیت بیشتری پیدا خواهد کرد و سهم آن در سبد دارایی سرمایه گذاران بیشتر خواهد شد. روز گذشته مخالفت دو عضو جمهوریخواه مجلس سنا با برنامه پیشنهاد شده از سوی ترامپ نشان داده هم حزبی های او نیز به تدریج نسبت به برنامه هایی که وی ارائه می کند بی اعتماد می شوند. این یک ریسک بزرگ محسوب می شود. در مقابل، اگر مجلس نمایندگان و مجلس سنا با ترامپ هم مسیر شوند از ریسک ها کاسته می شود و قیمت طلا تحت فشار قرار خواهد گرفت. در سال جاری میلادی تاکنون قیمت طلا حدود 90 دلار در هر اونس رشد کرده و به باور برخی کارشناسان، عملکرد بازار این فلز گرانبها در سال جاری میلادی مثبت خواهد بود. در زیر نمودار تغییرات قیمت هر اونس طلا در یک ماه اخیر نشان داده شده است:

سرمایه گذاران نگران هستند

آسیا. امروز شاخص ها در برخی بازارهای مالی آسیا افزایش یافته اند. روز گذشته خبر مخالفت دو عضو جمهوریخواه مجلس سنای آمریکا با برنامه خدمات درمانی پیشنهاد شده از سوی ترامپ سبب کاهش ارزش دلار و فشار بر قیمت سهام در بورس های آسیایی شد. البته میزان کاهش شاخص های مالی زیاد نبود اما کاهش رونق در اقتصاد آمریکا سبب ریسک گریزی سرمایه گذاران آسیایی می شود زیرا آمریکا شریک تجاری بزرگ برای برخی اقتصادهای آسیایی است. از سوی دیگر هنوز موضوع حمایت گرایی ترامپ حل نشده و اقداماتی که او در این مسیر انجام می دهد نوعی ریسک برای رونق اقتصاد چین محسوب می شود. نهادهای بین المللی از جمله صندوق بین المللی پول از اقتصادهای بزرگ خواسته اند مانعی در برابر رشد تجارت جهانی ایجاد نکنند.

اروپا. روز گذشته شاخص های مالی در بورس های بزرگ اروپایی کاهش یافتند. سرمایه گذاران اروپایی مانند همتاهای آسیایی خود ترجیح دادند با احتیاط رفتار کنند زیرا به نظر می رسد برنامه هایی که ترامپ برای رونق اقتصاد آمریکا تدوین کرده با موانعی بزرگ مواجه است. مخالفت دو عضو جمهوریخواه مجلس سنا با برنامه پیشنهاد شده ترامپ در حوزه خدمات درمانی نشان می دهد هم حزبی های ترامپ هم با دیدگاه های او مخالف هستند. این هفته نشست شورای سیاستگذاری بانک مرکزی اروپا و گزارش هایی که از اقتصاد منطقه یورو و اعضاء مهم آن منتشر می شود بر بازارهای مالی این قاره تاثیر خواهد داشت.

آمریکا. روز گذشته شاخص های مالی در بورس آمریکا تغییرات بزرگی نداشت و دو شاخص نزدک و استاندارد اند پورز رشد کردند. افزایش قیمت نفت و فلزات پایه از کاهش شاخص ها جلوگیری کرده اما هر گونه مانع در برابر برنامه های ترامپ سبب کاهش ریسک پذیری سرمایه گذاران می شود. در شش ماهی که ترامپ در کاخ سفید مستقر شده عملا پیشرفتی در مسیر اجرای وعده های خود نداشته و این وضعیت در صورتی که ادامه پیدا کند کم کم از اعتماد سرمایه گذاران به افق اقتصاد می کاهد. از پیش برخی تحلیلگران نسبت به اصلاح 10 تا 20 درصدی شاخص های مالی در بورس آمریکا هشدار داده اند. در هشت ماه اخیر روند کلی تغییرات شاخص های مالی در بورس این کشور صعودی بوده اما تداوم این روند مستلزم نمایان شدن تغییرات مثبت در اقتصاد است. در زیر نمودار تغییرات شاخص استاندارد اند پورز در بورس آمریکا در یک ماه اخیر نشان داده شده است:

ثبات در قیمت ها

امروز قیمت فلزات پایه اندکی کاهش یافته و قیمت مس و روی اکنون به ترتیب در سطح شش هزار دلار و 2790 دلار در هر تن قرار دارد. روز گذشته قیمت فلزات پایه رشد کرد البته خبری از اقتصاد چین منتشر نشد و رشد قیمت ها به دلیل کاهش ارزش دلار بود. قیمت ها بطور متوسط 0.5 درصد افزایش یافتند. برخی تحلیلگران معتقدند رشد بیشتر در قیمت فلزات پایه مستلزم وجود محرک جدید در بازار است. در حقیقت قیمت ها بر مبنای شرایط بازار، به اندازه کافی افزایش یافته اند و اگر محرک جدیدی پدید نیاید ممکن است برای مدتی بازار در وضعیت کنونی باقی بماند. در یک ماه اخیر قیمت فلزات پایه نوسان های محدود داشته و به تدریج افزایش یافته است. در سه ماهه نخست امسال قیمت این فلزات رشدی قابل ملاحظه داشت و در سه ماهه دوم بازار اصلاح شد. تحلیلگران خوشبین می گویند در سه ماهه پایانی سال جاری میلادی قیمت فلزات پایه بالاتر از سطوح کنونی قرار خواهد داشت زیرا رونق در اقتصاد چین ادامه پیدا خواهد کرد و به احتمال زیاد دولت چین برنامه های محدود کننده را کنار می گذارد. همچنین احتمال افزایش قابل ملاحظه ارزش دلار کم است. اگر شرایط به شکل کنونی باقی بماند بازار فلزات پایه سود مناسب نصیب سرمایه گذاران خواهد کرد. در زیر نمودار تغییرات قیمت هر تن سرب در یک ماه اخیر نشان داده شده است:

کاهش شاخص دلار

امروز ارزش دلار در برابر یورو تغییراتی بزرگی نداشته است. در یک ماه اخیر شاخص دلار از بالای 97 به زیر 95 رسیده و برخی تحلیلگران معتقدند اگر تغییری در عوامل فشار بر ارزش دلار ایجاد نشود در آینده نمی توان انتظار داشت دلار تقویت شود. روز گذشته برخی گزارش های منتشر شده از اقتصاد آمریکا مثبت بود اما دلار همچنان تحت تاثیر اخبار منفی هفته های قبل و نیز تغییر موضع بانک مرکزی آمریکا در قبال برنامه بالا بردن نرخ های بهره است. برخی تحلیلگران معتقدند بانک مرکزی آمریکا از سرعت افزایش نرخ های بهره خواهد کاست زیرا برخی شرایط که این نهاد برای محدود کردن سیاست های حمایتی خود تعیین کرده بود تحقق نیافته است. جانت یلن رییس بانک مرکزی آمریکا هفته گذشته در سخنرانی های خود در کنگره اعلام کرد نرخ تورم رشد مورد نظر را نداشته است. به همین دلیل اکنون تردیدهایی درباره افزایش نرخ های بهره در ماه سپتامبر وجود دارد که سبب کاهش ارزش دلار می شود. روز گذشته مخالفت دو عضو جموریخواه مجلس سنای آمریکا با برنامه خدمات درمانی پیشنهاد شده از سوی ترامپ در کاهش ارزش دلار تاثیر داشت. هر گونه مانع بر سر اجرای وعده هایی که ترامپ برای رونق اقتصاد آمریکا داده بر ارزش دلار فشار وارد می کند. در زیر نمودار تغییرات نسبت یورو به دلار در یک ماه اخیر نشان داده شده است: