کشتیرانی در بندرگاه برجام پهلو گرفت / همه آب های بین المللی غیر از ۴ کشور خاص به روی حکشتی باز شد

بورس24 - علیرضا باغانی

صحبت از کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران است، شرکتی که با برند IRISL در دنیا شهره است، با 1600 میلیارد تومان سرمایه ثبتی و ارزش بازاری نزدیک به 6 هزار و پانصد میلیارد تومان که در حضور 8 ساله خود در بازار سهام بازدهی های خوبی چه از محل افزایش سرمایه از محل سود انباشته و چه ناشی از رشد قیمت سهام و تقسیم سود نقدی برای سهامداران داشته است. در واقع هر کس از ابتدای عرضه اولیه در اردیبهشت 87 تاکنون سهامدار کشتیرانی بوده بازدهی 700 درصدی را نصیب خود کرده است حتی در سال های سخت تحریم.اما اتفاق مهم این که در کشتیرانی طی سال های گذشته یک شرکت سرمایه گذاری ایجاد شده تا به عنوان بازوی اجرایی حکشتی در بورس بالای سر سهم باشد.

از آن جا که از کشتیرانی در دوران پسابرجام خبرهای خوبی مخابره می شود به سراغ احمد جاویدی مدیرعامل سرمایه گذاری کشتیرانی جمهوری اسلامی رفتیم تا از آخرین وضعیت این شرکت در صنعت کشتیرانی، بورس و در دوران پسابرجام مطلع شویم...

چه شد که کشتیرانی جمهوری اسلامی به فکر ایجاد شرکتی مستقل برای فعالیت های بورسی افتاد و سرمایه گذاری کشتیرانی تاسیس شد؟

پیشینه این شرکت به دهه 80 بازمی گردد که با عنوان شرکت خدمات کشتیرانی خط کانتینری فعالیت می کرد اما در سال 1383 شرکت به نام سرمایه گذاری کشتیرانی جمهوری اسلامی تغییر نام داد و به سرمایه گذاری در فعالیت های بازرگانی، مستغلات و بخشی هم به خرید و فروش سهام پرداخت. به هر حال کشتیرانی یک شرکت بورسی است و در اواخر دهه 80 این احساس نیاز به وجود آمد که حکشتی به عنوان یک ناشر بورسی باید در بازار سهام حضور بیشتری داشته باشد، لذا شرکت سرمایه گذاری کشتیرانی در سال 1391 نزد سازمان بورس به ثبت رسید و با هدف استفاده از فرصت های بازار سهام برای تامین مالی و اداره سهام حکشتی و زیرمجموعه هایی همچون کشتیرانی والفجر و خزر راه اندازی شد.

اندازه سرمایه گذاری کشتیرانی چقدر است؟

هم اکنون سرمایه این شرکت 100 میلیارد تومان است که با مصوبه مجمع 50 میلیارد تومان هم باید افزایش پیدا کند.سرمایه گذاری کشتیرانی غیر از رصد روزانه سهام حکشتی پرتفوی بلند مدتی را هم ایجاد کرده است و در حال حاضر 20 درصد از سهام بیمه معلم ، 10 درصد از سهام کشتیرانی والفجر و 15 درصد از سهام بانک دی را در اختیار دارد، ضمن این که در شرکت های کشتیرانی خزر، خدمات دریایی و مهندسی کشتیرانی قشم، کشتیرانی جنوب – خط ایران، حمل و نقل ترکیبی کشتیرانی و شرکت سوخت رسانی و خدمات کشتیرانی ستاره قشم هم سهامدار عمده است و البته سهم هایی را هم به صورت سبد خرد در بازار سهام دارد.

در هر حال برند IRISL در دنیا مشهور است و جزو شرکت های تراز اول جهانی قبل از اعمال تحریم ها بود و بسیار راحت و آسان با دنیا مراوده داشت و ما برای صیانت از این برند در بازار سرمایه و شناساندن پتانسیل های آن تلاش می کنیم.

به تحریم ها اشاره کردید و این که کشتیرانی قبل از تحریم ها برند مشهوری بود آیا با وجود توافق برجام این برند دوباره احیا شده است؟

بدون تردید اگر برجام نبود الان مشخص نبود که کشتیرانی به چه سرنوشتی دچار شده بود.در زمان تحریم ها بیشتر نمایندگی های کشتیرانی در دنیا غیر فعال شده بود، موسسات رده بندی که در تعیین کلاس کشتی ها موثر هستند اصلا جواب ما را نمی دادند و سازندگان کشتی هم به ما کشتی نمی فروختند بلکه سفارش های قبلی را هم متوقف کردند و تردد کشتی هم محدود شده بود به خلیج فارس و کمی آن طرف تر. اما بعد از برجام شرایط کشتیرانی به کلی فرق کرده است.از یک سال گذشته تاکنون توافق های خوبی برای انجام عملیات کامل کشتیرانی در قالب MOUهای مختلف انجام شده است. خوشبختانه تمام دفاتر منطقه ای و نمایندگی های کشتیرانی در دنیا فعال شده اند و 152 فروند کشتی ما با ظرفیت 5 میلیون تن PWT (ظرفیت مطلق) و ظرفیت 120 هزار TEU (حمل کانتینر) در تمام آب های بین المللی غیر از آب های عربستان ، سودان، سومالی و بحرین در حال تردد هستند. در خصوص بیمه کشتی بایستی خاطرنشان ساخت که هم اکنون ما عضو هیات مدیره کلوپ های بیمه ای بین المللی SteamShip Mutual هستیم مجموعه ای که در پرداخت خسارت های وارده نقش مهمی دارد که در دوران تحریم ها جواب تلفن ما را هم نمی دادند اما الان ما در آنجا کرسی مدیریتی داریم.از همه این ها که بگذریم قراردادهای ساخت کشتی ما هم بعد از برجام احیا شد.ما در سال 2008 در قراردادی با هیوندایی کره جنوبی سفارش ساخت 17 فروند کشتی را داده بودیم و حتی 160 میلیون دلار هم پیش پرداخت داده بودیم که به دلیل تحریم ها شرکت کره ای از ساخت و تحویل کشتی ها امتناع می کرد. اما بعد از برجام و انجام مذاکرات طولانی این قرارداد به نفع ما تمام شد و به جای تحویل 17 فروند کشتی متوسط به تحویل 10 فروند انواع کشتی با سایز بزرگ و تعدادی با ظرفیت حمل 14 هزار TEU کانتینر تغییر نمود ضمن این که ارتقای تکنولوژی کشتی ها و محاسبه پیش پرداخت در قرارداد جدید منظور شد که این یک گشایش بسیار بزرگ بود و الان 85 درصد این قرارداد 700 میلیون دلاری نیز از منابع خارجی تامین مالی شده است.

چرا ما خودمان در این سال های گذشته از انقلاب نتوانستیم تکنولوژی ساخت کشتی را به دست آوریم؟

این توانایی هم اکنون وجود دارد و ایران می تواند انواع کشتی های با ظرفیت محدود بسازد در حالی که ساخت این نوع کشتی ها در وضعیت کنونی حمل و نقل دریایی دیگر صرفه ندارد و ما به کشتی های اقیانوس پیما با ظرفیت بالا، مصرف سوخت پایین، سرعت بالا و تکنولوژی روز نیاز داریم در راستای اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی. الان شرکت مشترک ،حکشتی ، نفتکش و ایدرو تحت عنوان ایزوایکو با مشارکت خارجی ها سعی دارد دوباره کشتی سازی مدرن را در ایران احیا کند.در واقع ما توانایی ساخت 30 درصد کشتی شامل بدنه را داریم اما برای ساخت سیستم تاسیسات، تجهیزات و موتور و ژنراتورها حتما حضور شرکای خارجی نیاز است.

پس در حال حاضر کشتیرانی ویوی خارجی خوبی از نظر تامین مالی دارد!؟

بله.موسسات بین الملی مختلف با توجه به این که حکشتی درآمد و هزینه ارزی دارد و دارای جریان وجوه نقد و گردش مناسبی است با کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران همکاری خود را شروع کرده اند چون می دانند وامی که پرداخت می کنند قابل بازگشت است و تسویه می شود.خوشبختانه تحریم ها نتوانست چهره کشتیرانی را مخدوش کند و خوشنامی آن را از بین ببرد و تنها چند سالی فعالیت های بین المللی شرکت متوقف شد اما حالا این خوشنامی برگشته است. در شرکت سرمایه گذاری کشتیرانی هم ما به دنبال تامین مالی بلند مدت و کوتاه مدت هستیم که دست کم یک طرف آن خارجی باشد، هدف آن هم تامین مالی با نرخ های نزدیک به نرخ بهره بین المللی 3 یا 4 درصد است. در شرایط کنونی ما به دنبال ایجاد پلان و ساز و کار تامین مالی خارجی هستیم و از طریق دفاتر منطقه ای خود به فکر ایجاد هاب منطقه ای در مراکز مالی دنیا هستیم که البته ماموریت اصلی شرکت سرمایه گذاری کشتیرانی هم همین است.

کشتیرانی در حال حاضر چقدر به منابع مالی نیاز دارد؟

حکشتی در موضوع توسعه ناوگان خود دست کم به 2 میلیارد دلار نقدینگی نیاز دارد تا بتواند جایگاه خود را در صنعت کشتیرانی دنیا و بین رقبا برساند لذا ما از طریق بررسی مراکز مالی مهم دنیا در کشور های دبی ، سنگاپور، لندن و لوکزامبورگ به دنبال تامین مالی از طریق انواع ابزارهای مالی هستیم.

اگر کشتیرانی بعد از برجام متحول شده چرا پس این تغییر و تحول در صورت های مالی شرکت قابل مشاهده نیست؟

تاثیرگذاری تحولات پس از برجام در بلندمدت در صورت های مالی شرکت قابل مشاهده است و می توان گفت در انتهای 96 و اوایل 97 اتفاقات مثبت اثر مالی هم برای شرکت خواهد داشت البته همین الان هم اثر برجام را می توان در کشتیرانی جمهوری اسلامی دید. در حقیقت به رغم این که صنعت کشتیرانی در دنیا در شرایط بدی قرار دارد و عملا درگیر بحران های عملیاتی و مالی است و شرکت های بزرگی همچون مرسک دانمارک، هاباگ لوید آلمان، سامسونگ و هیوندایی کره دارای زیان ده هستند شرکت هانجین کره هم که قبلاً اعلام ورشکستگی کرد اما کشتیرانی جمهوری اسلامی زیان ده نبوده و به عنوان یک شرکت سود ده فعالیت می کند. در سال 93 تحریم ها سبب شد که در حمل بار انحصار ایجاد شود اما هم اکنون 18 شرکت در حال رقابت با حکشتی هستند و ما به رغم این شرایط رقابتی سودده هستیم.

در سال 95 معادل 34 درصد از واردات غیرنفتی ما از طریق بنادر و توسط کشتیرانی صورت گرفته است حال آن که سهم ما در سال 94 در واردات غیرنفتی برابر با 22 درصد بوده است. در صادرات از طریق بنادر نیز کشتیرانی ، سهم 21 درصدی دارد و در حمل محمولات هم در سال گذشته 22 میلیون تن کرایه توسط کشتیرانی حمل شده است که عدد قابل اعتنایی است.

شاخص بالتیک به عنوان یک دماسنج مهم برای صنعت کشتیرانی در حال حاضر چه وضعیتی دارد؟

همان طور که می دانید شاخص بالتیک شاخصی است که نرخ حمل محمولات فله خشک یا اجاره انواع کشتی بر مبنای توازن ظرفیت حمل به عنوان تقاضا و میزان عرضه توسط کشتی ها اعلام می شود و همین طور نرخ کرایه حمل از طریق آن تعیین می شود و به عنوان شاخص BDI یا همان شاخص فله خشک از آن یاد می شود و بیشتر برای انواع کشتی های کیپ سایز، پاناماکس و سایز بزرگ محاسبه می شود. چون در دنیا خیلی از کشور ها مالک کشتی نیستند شاخص بالتیک برای صاحبان کالا و شرکت های کشتیرانی مهم است و البته در مجموع شاخص بالتیک در تعیین نرخ کرایه حمل هم مهم و موثر است.

الان مقدار شاخص بالتیک روی عدد 900 قرار دارد که از اوایل سال جاری حدود 300 واحد کاهش یافته است.

در خبرها آمده بود که با معدنی ها در حال ایجاد یک شرکت حمل و نقل ترکیبی هستید؟

بله، این خبر درست است. با تولید کنندگان سنگ آهن در حال مذاکره و جمع بندی برای ایجاد شرکتی مشترک هستیم تا بتوانیم صادرات سنگ آهن و فولاد را بهینه کنیم.در حال حاضر کرایه حمل بالا پاشنه آشیل سنگ آهنی هاست و آن ها به دلیل هزینه حمل بالا قدرت رقابت در صادرات را ندارند ولی با اتحاد مشترک سنگ آهنی ها و کشتیرانی می توان به ایجاد شرکت یا ائتلاف حمل و نقل ترکیبی امیدوار بود. در این حمل و نقل ترکیبی واگن، ریل و کشتی در اختیار شرکا یا متحدان استراتژیک قرار خواهد گرفت تا بتوان از درب کارخانه تا مقصد نهایی حمل ماده معدنی را با کمترین کرایه حمل انجام داد.

همین موضوع برای گروه پتروشیمی ها نیز در دست پیگیری می باشد البته الان خود کشتیرانی خدمات حمل و نقل ترکیبی دارد که در حال فعالیت های خوب و ارزنده ای است.

آقای جاویدی!کشتی های جدید کی از کره می رسد؟؟

ان شا الله اولین فروند از کشتی های جدید در پایان سال 1396 به ناوگان کشتیرانی ملحق خواهد شد و در ادامه در طول 10 ماه بصورت ماهانه یک کشتی تحویل گیری شده و در جریان عملیات قرار خواهند گرفت و می توان گفت تحولات مثبت در کشتیرانی امسال رنگ و بوی خاص و جدی تری به خود خواهد گرفت.

تعامل کشتیرانی با بازار سرمایه آیا با حضور شما در شرکت سرمایه گذاری کشتیرانی بهتر خواهد شد؟

در همین یک سال گذشته سعی شد تا تعامل بهینه تر با اهالی بازار سرمایه با برگزاری یک نشست مشترک بین سهامداران و مدیران حکشتی استارت بخورد. خوشبختانه مدیریت ارشد کشتیرانی توجه ویژه ای به بازار سرمایه و حضور موثر در آن دارد و این که کشتیرانی به عنوان آبروی صنعت حمل و نقل دریایی در بورس باید معاملات خوبی داشته باشد و به مردم سود برساند و هم این که از فرصت های تامین مالی از این بازار استفاده بشود.

در حال حاضر نزدیک به 52 درصد از سهام حکشتی در اختیار صندوق بازنشستگی و تامین اجتماعی است،24 درصد شرکت از آن سهام عدالت بوده و 17 درصد سهم هم مستقیما در اختیار دولت است. باقی هم در اختیار چند حقوقی از جمله کوثر نبوت(ستاد بازسازی عتبات) و همکاران کشتیرانی است و شناوری واقعی سهم به 3 درصد هم نمی رسد.ما تلاش می کنیم تا با مذاکرات و پیگیری های خود سهم شناور آزاد حکشتی را تا 10 درصد بالا ببریم. با مجموعه تامین سرمایه ها هم در حال مذاکره و نهایی کردن راه اندازی یک صندوق بازارگردانی هستیم که این صندوق با سرمایه اولیه 10 میلیارد تومانی بزودی آغاز به کار خواهد کرد.در مجموع فکر می کنم امسال سهام کشتیرانی و حخزر به دنبال برنامه تحرک بخشی به سهم و همچنین رخدادهای بنیادین پیش رو جزو سهم های پربیننده و مورد توجه 96 باشد.

البته ناگفته نماند که بازار سرمایه ما هنوز کشتیرانی و اساسا صنعت حمل و نقل دریایی را نمی شناسد که اگر شناخت دقیق و کافی نسبت به این صنعت وجود داشت قطعا در سبد دارایی های سهامداران به عنوان یک پیشنهاد همیشگی سهام حکشتی حضور داشت.

آیا شرکت جدیدی از خانواده کشتیرانی امسال به بازار سرمایه می پیوندد؟

پیش از این معارفه شرکت کشتیرانی جنوب-خط ایران که دارای سرمایه ثبتی 130 میلیارد تومان است برگزار شده بود که به دلیل شرایط بازار عرضه اولیه آن به سال 96 موکول شد. علاوه بر شرکت مزبور شرکت های خدمات دریایی و مهندسی قشم و شرکت حمل و نقل ترکیبی هم هر یک با سرمایه 100 میلیارد تومان در حال طی تشریفات لازم برای عرضه اولیه سهام در بازار سرمایه هستند و اگر شرایط بازار امسال تغییر کند 10 درصد از سهام هر سه شرکت مزبور در بازار سهام عرضه اولیه خواهد شد.

سوال آخر،افزایش سرمایه حکشتی چه شد؟

در آخرین مجمع عمومی برگزار شده هیات مدیره کشتیرانی افزایش سرمایه 1000 میلیارد تومانی از محل مطالبات و سود انباشته پیشنهاد نمود که از سوی اهالی بازار سهام جذاب ارزیابی می شود در حال حاضر تشریفات لازم در این خصوص در حال پیگیری است که به نظر می رسد در ماه های پیش رو و همزمان با مجمع سالانه شرکت برنامه افزایش سرمایه، عملیاتی شود.