آغاز بازار با یک گام به عقب

بورس24 : آرامش شکننده در بازار فولاد در کنار عقب نشینی قیمتی در بازار محصولات پتروشیمی نشان داد که هفته پیش رو با امیدواری های قیمتی کمتری رو به رو است اگرچه کاهش نرخ ها در کنار ضعف نسبی معاملات در هفته نیمه تعطیل پیشین خوش بینی به افزایش حجم معاملات را افزایش می دهد. به نظر می رسد بازار در هفته پیش رو چندان هم به رشد قیمت ها چندان هم متمایل نیست اما پتانسیل کاهش شدید نرخ را با بهبود حجم معاملات در بر نخواهد داشت. در اواسط ماه رمضان و انتظار کاهش سنتی حجم معاملات ، این وضعیت قیمتی با امیدواری به رشد داد و ستدها می تواند شرایط مطلوبی را پیش روی بازارهای مختلف رقم بزند.

هرچند که در بازار داخلی شاهد آرامش نسبی قیمت ها هستیم ولی رشد نرخ در بازارهای جهانی مخصوصاً برای روی و مس دورنمای جذابی را برای قیمت های داخلی ترسیم کرده است هرچند که نمی توان از هم اکنون نسخه غالبی را برای تمامی بازارهای کالایی ترسیم کرد. به نظر می رسد مقاومت نسبی بازار فولاد در برابر کاهش نرخ ها خود سیگنالی متأثر از بازارهای جهانی باشد که می تواند به حمایت از این بازار داخلی برخیزد.

با فروش ٨٠ درصدی در روز نخست صورت گرفت؛ پذیره نویسی موفق صندوق طلا در بورس کالا

پذیره نویسی نخستین صندوق کالایی بازار سرمایه کشور در بورس کالای ایران در پی استقبال سرمایه گذاران با فروش 80 درصدی در نخستین روز مواجه شد.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل بورس کالای ایران، علیرضا ناصرپور مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران با اعلام این خبر گفت: در روز شنبه 20 خرداد ماه پذیره نویسی 10 میلیارد تومانی اولین صندوق کالایی بازار سرمایه کشور به نام صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس که دارایی آن گواهی سپرده سکه طلا و اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلاست در بورس کالای ایران آغاز شد.

وی افزود: در اولین روز از پذیره نویسی صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس، استقبال بسیاری خوبی از پذیره نویسی آن صورت گرفت و در اولین روز 80 درصد معادل 7 میلیون و 800 هزار واحد از سوی خریداران حقیقی و حقوقی پذیره نویسی شد.

ناصرپور تصریح کرد: پذیره نویسی صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس نیز در روزهای آینده از ساعات ۹ الی ۱۵.۳۰ از طریق کارگزاری‌های عضو بورس کالای ایران و همچنین از طریق سیستم معاملات آنلاین نیز ادامه داشته و تا سقف 100 میلیارد تومان قابل پذیره نویسی است.

به گفته ی مدیر توسعه بازار مشتقه، صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس که از نوع صندوق‌های قابل معامله است، در بورس کالای ایران فعالیت خواهد کرد و بعد از پایان پذیره نویسی و اخذ مجوز از سازمان بورس راه اندازی خواهد شد.

معامله بیش از ۲۸۲ هزار تن محصول در بورس کالا

در هفته منتهی به ۱۸ خرداد ماه ماه بالغ بر ۲۸۲ هزار و ۷۳۶ تن انواع کالا به ارزش بیش از ۵ هزار و ۵۲۶ میلیارد ریال در بورس کالای ایران داد و ستد شد. به گزارش پایگاه خبری بورس کالا؛ طی هفته گذشته در تالار محصولات صنعتی و معدنی، ۸۲ هزار و ۳۰۸ تن انواع کالا به ارزش ۲ هزار و ۷۹ میلیارد ریال داد و ستدشد. در این تالار ۸۰ هزار و ۳۲۸ تن فولاد، یک هزار و ۹۸۰ تن آلومینیوم و ۴ کیلو گرم شمش طلا از سوی مشتریان خریداری شد.

همچنین در هفته معاملاتی گذشته در دو بخش داخلی و صادراتی تالار فرآورده های نفتی و پتروشیمی، بیش از ۱۴۸ هزارو ۲۱۹ تن انواع کالا به ارزش بیش از ۲ هزار و ۸۵۶ میلیارد ریال به فروش رسید.

در این تالار، ۲۱ هزار و ۴۳۲ تن قیر، ۴۳ هزار و ۵۱۱ تن مواد پلیمری، ۴۴ هزار و ۸۱۰ تن وکیوم باتوم، ۱۲ هزار تن لوب کات، ۲۳ هزار و ۶۱۱ تن مواد شیمیایی، یک هزار و ۸۰۰ تن گوگرد، یک هزار و ۳۵ تن روغن و همچنین ۲۰ تن آرگون خریداری شد.

تالار محصولات کشاورزی بورس کالای ایران نیز در هفته دوم خرداد ماه معامله ۵۱ هزار و ۹۸۴ تن انواع کالا به ارزش ۵۸۸ میلیارد ریال را مشاهده کرد؛ این تالار داد و ستد ۲۱ هزار و ۷۵۰ تن گندم، ۶ هزار و ۶۷۵ تن شکر سفید، یک هزار و ۵۰۰ تن روغن خام ، ۹۰۰ تن ذرت و ۲۱ هزار و ۱۵۹ تن جو دامی را تجربه کرد.

بورس انرژی: روز 8.7 میلیاردی بازار فیزیکی و برق

داد و ستد نزدیک به 6 میلیارد و 670 میلیون تومان در بازار فیزیکی بورس انرژی و برای معاملات فرآورده های نفتی و پتروشیمی شاید یکی از مهمترین خبرهای این روزهای این بازار باشد هرچند که در بازار مشتقه برق این بورس نیز شاهد معامله 62 هزار مگاوات ساعت به ارزش 2 میلیارد و 145 میلیون تومان بودیم.

در جریان معاملات روز جاری بورس انرژی ایران (شنبه 20 خرداد ماه 96)، بازار برق بورس انرژی ایران شاهد معامله 5,661 قرارداد معادل 61,986 مگاوات ساعت به ارزش 21 میلیارد و 459 میلیون ریال بود. شایان ذکر است در روز جاری، نمادهای بارپایه، میان‌باری، بار پیک و کم‌باری با متوسط قیمتهای 364,208، 359,896، 370,000 و 322,377 ریال بر مگاوات ساعت مورد معامله قرار گرفتند.

لازم به ذکر است،در آغاز جلسه معاملاتی امروز، نمادهای بار پیک روزانه، بار پایه روزانه، میان باری روزانه و کم باری روزانه 96/04/17، 96/04/18 و 96/04/19 و نمادهای بار پیک هفتگی، بار پایه هفتگی، میان باری هفتگی و کم باری هفتگی 96/04/17 گشایش یافتند و همچنین نمادهای بار پیک روزانه، بار پایه روزانه، میان باری روزانه و کم باری روزانه 96/03/24 در پایان جلسه معاملاتی امروز متوقف شده و فرآیند تحویل آنها آغاز گردید.

بازار پتروشیمی

هنوز هم نگرانی در بازار پتروشیمی ها جدی است تا جایی که شاهد ادامه کاهش قیمت ها برای داد و ستد انواع پلیمرها هستیم گویی رکود واقعاً به این بازار رخنه کرده است. در هفته گذشته شاهد بودیم که برای اولین بار در چند ماه اخیر حجم معامله پلیمرها کف روانی و فنی 40 هزار تن معامله هفتگی را شکسته و وارد فاز رکود شد ؛ حالا با ادامه افت قیمت ها در بازار آزاد در کنار ضعف محسوس تقاضا و همچنین نگرانی از ادامه کاهش نرخ ها ، شاهدیم که بازار به یک فاز احتیاط خطرناک وارد شده است. این در حالی است که ادامه افت قیمت ها در کنار احتمال اعلام کاهشی قیمت های پایه در بورس کالا آن هم در شرایطی که وضعیت صادراتی کشورمان چندان هم مطلوب نیست ، شرایطی را ایجاد می کند که بتوان به رشد حجم عرضه ها در بازار داخلی امیدوار بوده و شاید به رشد حجم معاملات در هفته پیش رو منجر شود. این خوش بینی را باید جدی گرفت زیرا در هر حال ماه رمضان به پایان خواهد رسید و بازار باز هم روی خوش بینی را به خود خواهد دید. به نظر می رسد بازار پتروشیمی ها به یک فاز عقب نشینی و دقیق تر ، دورخیز قیمتی و معاملاتی نیاز داشته باشد.

بازارسازی احتمالی در بازار پلیمرها

کاهش حجم معامله پلیمرها در هفته نیمه تعطیل پیشین را می توان مهمترین خبر این روزهای بازار پتروشیمی ها به شمار آورد اگرچه حجم معامله ترکیبات شیمیایی افزایش یافت. به نظر می رسد بازار با کاهش محسوس حجم عرضه های جذاب در مسیر بازارسازی هایی جدید گام برداشته ولی چندان هم عمیق و تأثیرگذار نخواهد بود زیرا تقاضای قدرتمندی در ماه رمضان دیده نمی شود.

به گزارش کارگزاری آبان؛ کاهش عرضه های جذاب پلیمری در بورس کالا در هفته گذشته موجب شد تا بخش بزرگی از عرضه های بالفعل از بازار حذف شود یعنی عرضه ها آن قدر اهمییت نداشتند که به خاطر آن ها تقاضای چندانی به ثبت برسد. رخدادی که شاید در هفته ها و ماه های اخیر بی سابقه بود اگرچه تعطیلی هفته گذشته نیز شاید به کاهش حجم عرضه ها کمک کرد. جولان کدهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده ، نگرانی از ادامه این شرایط یعنی ضعف عرضه های جذاب ، بی رمقی بازار آزاد و کم رونقی تولید در صنایع پایین دستی در ماه رمضان موجب شد تا روزهای سختی در بازار پلیمرها تجربه شود اگرچه به احتمال قوی این شرایط تغییر خواهد کرد. برای اولین بار در سال جاری بازار پلیمرها با شکستن کف معاملاتی ٤٠ هزار تن ، به سمت رکودی جدید حرکت کرده ولی به احتمال قوی این وضعیت در هفته جاری جبران خواهد شد.

ممکن است این اقدام یعنی عقب نشینی عرضه های جذاب تاکتیکی مهم به شمار آید تا باز هم بازار آزاد را به سمت خرید تحریک کرده و حتی بتواند به رشد مقطعی قیمت ها منجر شود. این در حالی است که این قبیل رفت و برگشت عرضه ها تنها به التهاب در بازار منتهی شده و در میان مدت تا دراز مدت ، حجم تقاضای مؤثر را با حذف بخشی از فعالان صنفی و صنعتی محدود خواهد ساخت. به عبارت ساده تر بازارسازی ها در نهایت تأثیری بر سرنوست بازار از لحاظ حجم تقاضای کل نداشته و ندارد.

در بازار آزاد پلیمرها نیز شاهد بودیم که حضور در ماه رمضان و همچنین تعطیلی ابتدای هفته گذشته موجب شد تا حجم معاملات کاهش یافته و محدودیت های داد و ستد نیز در نهایت به عقب نشینی خریداران ، برتری عرضه بر تقاضا و کاهش قیمت ها منجر شد اگرچه افت قیمت های جهانی هم به این روند کاهشی دامن زد.

به نظر می رسد محدودیت های تقاضا در بازارهای جهانی همگام با کاهش بهای نفت خام موجب شده تا شرکت های مختلف راهی جز کاهش قیمت و تلاش برای افزایش حجم فروش نداشته باشند. در هفته گذشته شریفی نیک نفس، مدیرعامل شرکت بازرگانی پتروشیمی در این خصوص عنوان کرده بود: ما در حال حاضر برای اینکه محصولات انباشته نشوند مجبوریم که قیمت ها ( صادراتی ) را کاهش دهیم. از طرفی هم کاهش قیمت تا حدی باعث می شود تعرفه های آنتی دامپینگ روی محصولات ما وضع شود و نتوانیم با رقبای خارجی رقابت کنیم بنابراین تشکیل بازرگانی یکپارچه پتروشیمی یک ضرورت است تا بتوانیم قدرت چانه زنی و مذاکره داشته باشیم و این قضیه مستلزم این است که بازیگران دور هم بنشینند و با هم تصمیم بگیرند.

برخی از مهمترین رخدادها در بازار محصولات پتروشیمی در هفته ای که گذشت:

- کاهش ٣.٦٦ درصدی حجم عرضه پلیمرها در هفته گذشته و ثبت رقم ٧٩ هزار و ٤٦٤.٧٥ تن که هنوز هم رقم بالایی محسوب می شود.

- کاهش عرضه پلی اتیلن های سبک فیلم ، PVC و پلی پروپیلن های نساجی در کنار رشد عرضه پلی اتیلن های سبک فیلم.

- افت ٣٤.٣٦ درصدی حجم تقاضای پلیمرها که نشان می دهد عرضه های جذاب و مهم با کاهش محسوسی رو به رو شده اند.

- ثبت ٧٩ هزار و ١١١ تن تقاضا که کمترین حد از دومین هفته فروردین ماه تاکنون محسوب می شود.

- کاهش ٢٣.٧٤ درصدی حجم معامله پلیمرها در هفته گذشته در بورس کالای ایران و ثبت رقم ٣٨ هزار و ٨٧٨.٤٤ تن که کمترین حد در ٩ هفته اخیر محسوب می شود که کف روانی و فنی رکود و رونق ( ٤٠ هزار تن ) را شکسته و نگرانی مقطعی از کاهش حجم معاملات را پدید آورده است.

- ثبت ٩٩.٥٦ درصدی تقاضا به نسبت عرضه ها که نشان دهنده عقب نشینی محسوس تقاضا و پایین بودن عرضه های جذاب بوده و همچنین کمترین حد در ٩ هفته اخیر ( از هفته منتهی به ١٧ فروردین ماه ) است. حجم تقاضا از عرضه ها در هفته گذشته کمتر بوده است.

- معامله ٤٨.٩٣ درصدی حجم معامله پلیمرها در بورس کالا که باز هم کمترین حد در ٩ هفته اخیر محسوب می شود.

- خودنمایی محسوس کدهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده در بورس کالا و احتمال مداخله نهادهای نظارتی و بدنه مدیریت بورس کالا

- تجمیع تقاضا برای خرید گریدهای جذاب و محدود موجود در هفته گذشته و ورود پلی اتیلن سبک فیلم ٠٠٧٥ به جمع عرضه های جذاب به دلیل کاهش عرضه پلی اتیلن های سبک فیلم

- انتظار برای افزایش حجم عرضه های جذاب در هفته پیش رو و امیدواری به بهبود حجم معاملات

- عقب نشینی نسبی قیمت ها در بازار آزاد در هفته گذشته

- آتش سوزی در واحد اولفین پتروشیمی امیرکبیر در هفته گذشته که مهار شده و به کسی آسیبی نرسید.

- راه اندازی واحد کامپاند پتروشیمی مارون با ظرفیت ٦٠ هزار تن

- افزایش ٥.٠٨ درصدی حجم عرضه ترکیبات شیمیایی در بورس کالا و ثبت رقم ٣٤ هزار و ١٨٧.٩ تن که بیشترین حد در ٣ هفته اخیر است.

- کاهش ٦.٢٥ درصدی حجم تقاضای محصولات شیمیایی در بورس کالا و ثبت کمترین رقم در ٥ هفته اخیر که نشان دهنده کاهش التهاب و افزایش ثبات در این بازار است. حجم تقاضا در هفته گذشته ٢٧ هزار و ٧١١ تن بود.

- افزایش ١١.٠٦ درصدی حجم معامله محصولات شیمیایی و ثبت رقم ٢٣ هزار و ٥٢٣ تن که بیشترین حد در ٨ هفته اخیر محسوب می شود.

بازگشت آرامشی منطقی به بازار فولاد

با گذشت زمان شاهد هستیم که التهاب در بازار فولاد رو به آرامش گذاشته است و التهاب قیمتی هفته پیش به سمت عقلانیتی فراگیر حرکت کرده است. بازگشت آرامش در بازار شمش ، عقب نشینی قیمتی ، امیدواری به افزایش مجدد تقاضا ، حرکت زیرپوستی در بازار املاک و نهایتاً تلاش برای جذب حداکثری مشتری را می توان رویکرد این بازار در روز ابتدایی هفته جاری به شمار آورد. با توجه به حضور در اواسط ماه رمضان ، این وضعیت را می توان برای این بازار شرایطی منطقی و حتی مطلوب ارزیابی کرد اگرچه اما و اگرهایی در این بازار هنوز هم وجود دارد.

ثبات نسبی بهای میلگرد قزوین در بازار داخلی موجب شد تا پس از کاهش قیمت ها در هفته گذشته ، بازار به آرامشی نسبی دست یابد هرچند که هنوز هم از یک سو جرقه های محدود رشد قیمتی در این بازار دیده شده و همچنین برخی از محصولات به سمت کاهش نرخ گام بر می دارند. به نظر می رسد هنوز بازار روال عادی خود را بدست نیاورده است اگرچه احتمال رشد قیمتی در این بازار بسیار محدود است.

پاشنه آشیل بازار میلگرد کجاست ؟

اصفهانی گزارشگر بازار فولاد: پس از تکاپوی نسبتا خوبی که در بازار میلگرد در روزهای سه شنبه و چهارشنبه هفته پیش رصد شد؛ از روز پنجشنبه و بلافاصله پس از فروکش نمودن تقاضاهای عمدتا انباری؛ زمزمه‌های کاهش قیمت با ارائه تخفیفات نامحسوس از برخی مبادی آغاز گردید و این کاهش قیمت در خصوص محصولات نوردکارانی که کالای آنها عمدتا دست بنکدار بوده و بصورت دستمزدی تولید می کنند؛ مشهود تر بود؛ این کاهش قیمت ها تلاش برای حفظ ثبات نرخ بازار توسط سایر مبادی را دشوارتر می نماید بطوریکه با توجه به عدم توازن بین عرضه و تقاضا در بازار میلگرد و به طبع حساس و شکننده بودن این بازار؛ با کاهش قیمت برخی مبادی پیشرو، نگرانی ها در سایر مبادی فروش افزایش پیدا کرده و نهایتا بنا بر ماهیت طبیعی و فوق‌العاده رقابتی بازار؛ مجبور به پذیرش این وضعیت و تعدیل قیمت ها خواهند شد؛ این پروسه در سالهای اخیر بارها و بارها تکرار شده است و همانطوریکه پیش تر هم عنوان شد بنظر میرسد مهم ترین علت ناتوانی در حفظ ثبات نرخ بازار، عدم هماهنگی بنکداران صاحب کالای دستمزدی و نوردکاران صاحب کالا باشد؛ در واقع اگر نوردکاران ما می خواهند در خصوص حفظ ثبات بازار به حصول نتیجه مطلوب برسند میبایست علاوه بر مسائل گوناگونی که با آن رودررو هستند، وضعیت ویژه نوردکاران دستمزدی را هم در نظر بگیرند؛ چرا که خواسته یا ناخواسته این مراکز یاد شده در وضعیت کنونی بازار؛ نقش ویژه‌ای را ایفا کرده و بطوریکه دیده میشود صاحبان کالای تولید شده نهایی در این مراکز دستمزدی از سرعت عمل بیشتری در اعمال نوسانات برخوردار هستند.

از طرفی با توجه به مشخص بودن برخی از متغیر ها از جمله مهمترین آن مشخص بودن نرخ دستمزد تولید در قرارداد فی مابین بنکدار و تولیدکننده؛ این امکان برای بنکدار فراهم می شود که با آسودگی خیال از بابت پیچ و خم های تولید و فارغ از فشارهای پیرامون آن؛ در واقع از فشار انواع هزینه های تولید نوردکار حسب قراردادی بودن نرخ تولید؛ آسودگی خیال داشته و با مشخص بودن حاشیه سود و کف قیمت تمام شده محصول نهایی؛ می تواند به حداکثر قدرت مانور دست پیدا کند؛ به عبارت دیگر نرخ بازگشت سرمایه‌گذاری ( ROI) در اینجا از ضمانت و شفافیت بیشتری برخوردار بوده و بطوریکه شاهد هستیم در نقاط شروع شیب منفی نمودار، این سرمایه گذار نقش پیش رو را ایفا نموده و با سرعت عمل بالا تلاش میکند تا هر چه سریعتر سرمایه هزینه شده مقطعی خود را جمع کند.

بازار فولاد درسایه تعطیلات

بازار فولاد در سایه تعطیلات هفته گذشته مربوط به روزهای ١٤ و ١٥ خردادماه؛ معاملات را با ثبات قیمت‌ها و دادوستدهایی در حد نیازهای ضروری و مصرفی پشت سر گذاشت.

به گزارش کارگزاری آبان، در هفته معاملاتی منتهی به ١٧ خردادماه بورس کالای ایران نیز میزبان هیچگونه عرضه فولادی نبود و تنها معامله ٨٠ هزار و ٣٢٨ تن انواع ضخامت‌های ورق فولاد مبارکه در سیستم مبادلاتی مچینگ ثبت شد.

به این ترتیب بازار فولاد هفته بسیار آرامی را تا روز چهارشنبه پشت سر گذاشت و تصمیم‌گیری دست‌اندرکاران بازار برای مبادلات فولاد به هفته پیش رو موکول شد.

از ابتدای سال تا ١٧ خردادماه ٩٦ بالغ بر ٦٥١ هزار و ٧٦٦ تن انواع فولاد به تابلو معاملات آمده و در مقابل حجم دادوستد این محصولات یک میلیون و ٢١٣ هزار و ٤٦١ تن به ثبت رسیده است. این در حالی است که در مدت مشابه سال قبل حجم عرضه و معامله فولاد به ترتیب به میزان ٤٧٣ هزار و ٣٧٥ تن و یک میلیون و ١٨٣ هزار و ٢٩٢ تن رقم خورد.

به این ترتیب سال جاری شاهد افزایش به ترتیب ٣٩ و ٢.٥ درصدی حجم عرضه و معامله فولاد هستیم که حرکت صعودی اما کم رمق بازار فولاد به سمت بهبود حجم معاملات را در بازار رسمی این محصول نشان می‌دهد. در این میان البته تمرکز فولادسازان به خصوص فولادسازان بزرگ مانند فولاد خوزستان و ذوب آهن روی بازارهای صادراتی است و تمام تلاش خود را در شرایط بازار کم جان و کم تقاضای داخلی روی ارزآوری از طریق بازارهای خارجی متمرکز کرده‌اند.

در همین خصوص هفته گذشته معاون بازاریابی و فروش شرکت ذوب‌آهن اصفهان برای برنامه‌ریزی میزان صادرات این شرکت گفته بود: برنامه صادرات این شرکت برای سال جاری در حدود ٤٠ درصد کل تولید است و این در حالیست که در سال گذشته رقم صادرات قریب به ٧٠٠ هزار تن بود که در حدود ٣٠ درصد کل تولید را شامل می‌شد. وی برنامه صادرات امسال این کارخانه را یک میلیون تن اعلام کرد که شامل محصولات نهایی، شمش فولادی و شمش چدن بوده و حدود ٤٠ درصد از کل تولید فعلی است.

از سوی دیگر بر اساس گزارشی که در نشریه چیلان منتشر شده بررسی‌ها نشان می‌دهد هزینه‌های تولید در بزرگترین تولیدکننده شمش ایران در منطقه (فولاد خوزستان) در ماه مه بالغ بر ۲۳۰ دلار در هر تن بوده که به این شرکت اجازه می‌دهد حاشیه سودی در حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ دلار در هر تن در بنادر امارات داشته باشد.

در مدت مذکور، هزینه تولید شمش در بزرگترین صادرکننده شمش روسیه یعنی کارخانه OEMK به میزان۳۱۰ دلار در هر تن بود درحالی که هزینه‌های تولید فولاد در روسیه که از قراضه به عنوان ماده اولیه استفاده می‌کند، ۳۴۰ تا ۳۵۰ دلار در هر تن است. در نتیجه می‌توان دید، حاشیه سود فروش و صادرات کشورهایی نظیر روسیه به کشورهای عضو همکاری های خلیج‌فارس از جمله امارات، ۳۰ تا ۸۰ دلار در هر تن متفاوت است. این حاشیه سود ۲ تا ۵ بار کمتر از تولیدکنندگان شمش ایرانی است.

با گذشت بیش از ۴ ماه از سال ۲۰۱۷، سهم تامین کنندگان بیلت ایرانی در منطقه، بیش از ۲ برابر افزایش یافته و از ۶ درصد به ۱۹ درصد رسیده است. در این میان براساس آمار انجمن تولیدکنندگان ایران کارخانه های فولادی ایران در ماه نخست سال جاری (۲۱ مارس تا ۲۰ آوریل ۲۰۱۷) موفق به ثبت رکوردی در صادرات شدند و صادرات را به ۴۳۹ هزار تن رساندند.

به این ترتیب کارشناسان پیش‌بینی می‌‌کنند چنانچه تولیدکنندگان ایرانی به همین سرعت صادرات را افزایش دهند، به شدت منطقه را تحت تاثیر عرضه های خود قرار خواهند داد.

آخرین تحولات سنگ‌آهن و فولاد در بازارهای جهانی

طی هفته گذشته در چین شاهد تداوم کاهش موجودی انبارهای محصولات فولادی بودیم، از موجودی میلگرد از ابتدای سال ٢٠١٧ تا به امروز ١٦ درصد کم شده که عامل رشد ١٧درصدی قیمت‌ها به شمار می‌ورد. در مقابل موجودی سنگ آهن به تداوم رشد موجودی ادامه داده و به ١٤١.١٧ میلیون تن در پایان معاملات روز پنج‌شنبه ٩ ژوئن ٢٠١٧ رسید که ٢٩ درصد رشد در سال ٢٠١٧ را نشان می‌دهد. این افزایش موجودی قیمت را پنج‌شنبه ١.٧ درصد دیگر کاهش داد و به ٥٤.٤ دلاردر هر تن رساند.

موانع سرمایه‌گذاران خارجی در بورس انرژی

برآورد نرخ انرژی در دنیا همواره با نبود اطمینان بالایی همراه بوده است؛ اما همچنان سرمایه‌گذاری در بخش انرژی دارای جذابیت است چرا که برای شرکت‌های نفتی آنچه اهمیت دارد اقتصاد تولیدنفتاست.

زمانی که تولید نفت در میدان‌های پرهزینه صرفه اقتصادی هم داشته باشد شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری به دنبال انتخاب گزینه مناسبتر خواهند بود. به عکس اگر نرخ انرژی کاهش یابد سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ارزان نرخ از جمله خاورمیانه و ایران جذابیت بیشتری پیدا خواهد کرد. به گفته کارشناسانبورسانرژی با توجه به رفع تحریم‌ها، ایران نیز می‌تواند بستر مناسبی برای سرمایه‌گذاران خارجی فراهم کند، درحالی کهبورسانرژی هنوز در ابتدای راه است، جذب سرمایه‌گذار خارجی به رونق اینبورسکمک می‌کند.

تمرکز بر ابزارهای مالی

از دیدگاه اقتصاد کلان سرمایه‌گذاری خارجی به دو بخش مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شود، در بخش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم برای بهره‌مندی از بخش انرژی، سرمایه‌گذاران خارجی دو شیوه در اختیار دارند. نخستین روش برای خرید قراردادهای تحویل فیزیکی کالاهایی از قبیلنفتخام، گازهای طبیعی، میعانات گازی، حلال‌ها و برق... با قیمت‌های رقابتی از راه نظام معاملاتبورسانرژی و بهره‌مندی از کیفیت شناخته‌شده منابع انرژی ایران است. شیوه دوم، سرمایه‌گذاری خارجی در بورس انرژی و تمرکز بر ابزارهای مالی است که در بورس انرژی طراحی شده‌اند (از قبیل قراردادهای آتی بر روی کالاهای حامل انرژی، قراردادهای اختیار معامله). در این شیوه هر سرمایه‌گذار قانونی با کمترین سطح سرمایه می‌تواند در بازارهای بورس انرژی مشارکت داشته و از فرصت‌های موجود در منابع انرژی کشور بهره‌مند شود.حسین سالاروند تحلیلگر بورس انرژی در این‌باره به صمت گفت: در سرمایه‌گذاری مستقیم اهداف به صورت دائمی یا بلندمدت هستند. در چنین شرایطی سرمایه‌گذار صاحب حق رای در تصمیم‌گیری مدیریت شرکت خواهد بود، در حالی که دیده می‌شود سرمایه‌گذاران خارجی تمایل چندانی نسبت به اینگونه سرمایه‌گذاری‌ها نشان نمی‌دهند، مگر آنکه این مشارکت، وسیله‌ای برای فروش بیشتر آنها در زمینه ماشین‌آلات، مواد اولیه یا دانش فنی باشد، به این معنی که سرمایه‌گذار خارجی این سرمایه‌گذاری را به منظور فروش آسان‌تر محصولات و خدمات خود انجام می‌دهد و به گونه‌ای عمل می‌کند که سهم خود را از سرمایه‌گذاری با سود حاصل از فروش تامین کند و درحقیقت منابع مالی جدیدی به طرح‌های سرمایه‌گذاری خود تزریق نکند. سالاروند، مهم‌ترین مزایای ورود سرمایه‌گذاری به طور مستقیم در عرصه انرژی را، ورود فناوری و به اشتراک گذاشتن دانش فنی برشمرد و در این باره گفت: تامین قطعات و تجهیزات مورد نیاز برای طرح‌های در دست اجرا از یک سو و تجهیزات فنی، قطعات اضافی و یدکی و فناورانه غربی برای پروژه‌هایی که به بهره‌برداری رسیده و اکنون نیازمند پشتیبانی، نگهداری و سرویس‌های دوره‌ای هستند، می‌تواند نقش سرمایه‌گذاران خارجی را پررنگ کند. او افزود: دستیابی به دانش فنی بدون بهره‌گیری از تجربه‌های شرکت‌های بین‌المللی اگر غیرممکن نباشد به آسانی هم ممکن نیست و هزینه و وقت فراوانی را به خود اختصاص خواهد داد. از این رو با ورود سرمایه‌گذاران خارجی می‌توان انتظار داشت مشارکت شرکت‌های مطرح بین‌المللی و همکاری سطوح مختلف اجرایی پروژه در کشور (پیمانکاران عمومی، پیمانکاران اجرایی، مشاوران مهندسی، سازندگان و... ) افزایش یابد. سالاروند، مهم‌ترین موانع ورود سرمایه‌گذاران خارجی در عرصه سرمایه‌گذاری مستقیم را انرژی دولتی، مصرف انرژی در کشور، نرخ پایین انرژی، ریسک سرمایه‌گذاری و ضامن معتبر دانست که می‌توانند میزان انتفاع سرمایه‌گذاران خارجی را تحت تاثیر قرار دهد.

بنگاه‌های وظیفه‌محور و اداری

بنگاه‌های تولیدکننده انرژی و سوخت، سمت عرضه بازار انرژی را تشکیل می‌دهند، از آنجایی که این بنگاه‌ها در مالکیت دولت فعالیت می‌کنند به طور حتم بر مبنای معیارهای اقتصادی تصمیم نمی‌گیرند. این تحلیلگر بورس کالا ادامه داد: گاه تصمیم این بنگاه‌ها در تعیین سطح تولید و میزان و ترکیب نهاده‌های تولید (نیروی کار، مواد اولیه مانندنفتو گاز و... ) در فرآیندی غیراز بیشینه کردن سود اقتصادی تعیین می‌شود. بنابراین بنگاه‌ها بیش از آنکه در تخصیص منابع، سودمحور و تجاری باشند، وظیفه‌محور و اداری‌اند.

مصرف انرژی در کشور

در طول سال‌های مختلف نرخ پایین انرژی به همراه رشد سطح عمومی قیمت‌ها سبب شده نرخ نسبی این کالا کاهش پیدا کرده و خانوار و بنگاه به مرور زمان وزن مصرف انرژی را در سبد مصرفی خود افزایش دهند. نتیجه این رفتار به گونه‌ای بوده که باعث شده فاصله زیادی بین نرخ انرژی در ایران با نرخ جهانی آن ایجاد شود و میزان مصرف خانوارهای ایرانی نیز از استاندارد جهانی آن فاصله زیادی پیدا کند. سالاروند افزود: تقاضا به مرور زمان افزایش یافته و عرضه داخلی در بهترین شرایط با فرض از دست نرفتن ظرفیت‌های قبلی تولید، به طور تقریبی در سطح مشخصی ثابت مانده است. نتیجه این فرآیند کمبود سوخت در کشور و تامین آن از بازارهای جهانی بوده است. برای نمونه بررسی شدت مصرف گاز نشان می‌دهد با وجود آنکه ایران از نظر مالکیت ذخایر گاز جهان در جایگاه دوم (۱۶ درصد از کل ذخایر گاز جهان) قرار دارد اما از نظر مصرف آن در رتبه سوم (بعد از روسیه و امریکا) است و حتی در مقاطعی ایران به کشور واردکننده گاز تبدیل می‌شود.

قیمت پایین انرژی

این تحلیلگر ارشد انرژی تثبیت نرخ در سطحی نازل در کنار تورم که هزینه‌ها را به طور دائم افزایش می‌دهد را عاملی برشمرد که امکان توسعه ظرفیت را فراهم نمی‌کند. او افزود: بازار انرژی با علامت‌دهی قیمت‌های پایین در سمت تقاضا با رشدی بسیار بالا و در سمت عرضه با ضعف افزایش ظرفیت روبه‌رو است. در مجموع این بنگاه‌ها نه حاشیه سود مناسبی برای سرمایه‌گذاری به منظور رشد و ارتقای فناوری دارند و نه از نظر ساختار سازمانی و حاکمیت شرکتی از انگیزه کافی برای ارتقای سازمان و سوددهی برخوردارند. به گفته سالاروند، در این‌صورت میزان تولید در این بنگاه‌ها در سطح معینی ثابت خواهد ماند و در شرایطی که بنگاه‌های تولیدکننده انرژی از نظر مالی توانایی اصلاح زیرساخت‌های مستهلک‌شده خود را نداشته باشند، حتی ممکن است ظرفیت‌های تولید در این بنگاه‌ها نیز کاهش یابد.

ریسک سرمایه‌گذاری

به گفته سالاروند، برای سرمایه‌گذار خارجی که قدرت انتخاب بین کشورهای مختلف را دارد، ایران در جایگاه کشورهای با ریسک بالا قرار می‌گیرد. یعنی اگر سرمایه‌گذار خارجی در کشورهای بدون ریسک انتظار سود ۱۰درصدی را از سرمایه‌گذاری خود دارد، با اعمال ضرایب ریسک ایران، سود مورد انتظار او به مراتب بیشتر است و ممکن است به بیش از ۳۰درصد در سال برسد.

ضامن معتبر

از جمله بعضی از ارکان معمول که در بازارهای بین‌المللی در بازار پول و سرمایه کشور وجود ندارد می‌توان به رکن امین(custodian) اشاره کرد. این نهاد در بازارهای مطرح دنیا نقش امین و ضامن را برای سهامداران ایفا می‌کنند. این کارشناس بازار انرژی افزود: این نقش را به طور معمول بانک‌های خصوصی بزرگ بر عهده می‌گیرند و خدماتی مانند نگهداری امانتی سهام، دریافت سود شرکت‌ها با اطلاع‌رسانی در رابطه با سهام و غیره را برای مشتریان برعهده دارند. بانک‌های خصوصی کشور قادر به ارائه این نوع خدمات سودآور و بدون ریسک هستند که ارائه این‌گونه خدمات باعث کم‌شدن ریسک سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران خارجی که شناخت کامل از بازار ندارند، می‌شود. او در ادامه با اشاره به میزان سرمایه‌گذاری خارجی کشور در سال‌های گذشته تصریح کرد: ایران به طور متوسط نتوانسته بیش از ۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب کند؛ رقمی که کمتر از ۰/۱۷درصد از کل سرمایه‌گذاری خارجی انجام شده در جهان است، این میزان از سرمایه‌گذاری موفق نبودن کشور در این زمینه را روشن‌تر می‌کند. در سال ۲۰۱۶ با کاهش ۲۸ درصدی در کل سرمایه‌گذاری خارجی در دنیا، مقدار این نوع از سرمایه‌گذاری در کشورهای در حال توسعه نیز کاهش چشمگیری داشته است، به همین دلیل رتبه ایران در جذب سرمایه به ۷۱ رسید که پایین‌تر از کشورهایی مانند کنگو و تانزانیا بوده است، این در حالی است که بانک سرمایه‌گذاری گولدمن امریکا در سال ۲۰۰۷ ایران را جزو ۱۱ بازار پرظرفیت نوظهور دنیا معرفی کرده بود. به گفته این تحلیلگر ارشد بورس انرژی، با نگاهی واقع‌بینانه به شرایط بازار می‌توان گفت که بازار آمادگی ورود سرمایه‌های کلان خارجی را ندارد و قوانین فعلی تنها پاسخگوی سرمایه‌گذار داخلی است. اما ناگفته نماند با ثبات سیاسی و اقتصادی کشور و همچنین توجه به نیازهای سرمایه‌گذاران خارجی می‌توان احساس نداشتن اطمینان سرمایه‌گذاران خارجی را کمتر کرد و به استقبال آن ها رفت.