سرخوشی موقت درباره رشد قیمت در بازار نفت

امروز اعلام شد عربستان و روسیه بر سر تمدید مدت اجرای برنامه کاهش عرضه نفت تا اوایل سال آینده میلادی توافق کرده اند. این خبر به رشد نسبی قیمت ها منجر شده اما آیا می توان به رونق بازار نفت امیدوار بود.

هفته گذشته قیمت نفت اندکی رشد کرد اما کاهش قیمت ها در هفته های اخیر جبران نشده است زیرا تقریبا تمامی کارشناسان معتقدند عواملی وجود دارد که از رونق بازار و تحقق اهداف اوپک جلوگیری خواهند کرد.

سرمایه گذاران در سهام شرکت ها نفتی و مرتبط با نفت و فرآورده های نفتی در هفته های اخیر شاهد فشار قابل ملاحظه بر قیمت ها بوده اند و در این میان سرمایه گذاران می پرسند وصعیت بازار در نهایت به چه شکل خواهد شد. برای درک وضعیت بازار و افق آن بهتر است به عواملی که بر قیمت ها تاثیر می گذارند اشاره کنیم.

در تازه ترین گزارش منتشر شده درباره وضعیت تولید نفت در آمریکا آمده است دو هفته قبل، تعداد چاه های فعال نفتی در این کشور برای هفدهمین هفته پی در پی افزایش یافته و به 712 حلقه رسیده است. سال پیش در این زمان، تعداد این چاه ها 318 حلقه بود.

رشد آهسته تقاضای جهانی برای نفت در سال جاری سبب خواهد شد کاهش عرضه از سوی اوپک و برخی دیگر تولیدکنندگان، تاثیر مورد نظر را در پی نداشته باشد. واقعیت این است که در سال جاری میلادی تاکنون با آنکه برنامه کاهش عرضه اجرا شده ذخیره نفت آمریکا و دیگر اقتصادهای توسعه یافته تغییر معنا داری نداشته و همین عامل، برخی کارشناسان را به این باور رسانده است که برنامه یاد شده بی تاثیر بوده است.

طی ماه های اخیر کاهش عرضه نفت از سوی اعضاء اوپک و تولیدکنندگان غیرعضو این سازمان با افزایش تولید نفت در آمریکا و دیگر تولیدکنندگان از جمله کانادا، لیبی و نیجریه جبران شده است. کاهش هزینه تولید و افزایش بهره وری زمینه را برای افزایش تولید نفت فراهم کرده است.

تولید نفت آمریکا از اواسط سال گذشته میلادی تاکنون، 10 درصد افزایش یافته و به بالای 9.3 میلیون بشکه در روز رسیده که نزدیک به میزان تولید روسیه و عربستان است.

تحلیلگران شرکت مشاوره ای ریستاد انرژی نروژ معتقدند سرعت رشد تولید نفت در آمریکا افزایش یافته است و اگر قیمت ها در سطح 50 دلار باقی بماند میزان تولید نفت از ماه جاری میلادی تا پایان سال 370 هزار بشکه افزایش خواهد یافت.

10 روز دیگر اعضاء اوپک و دیگر تولیدکنندگان نفت که در برنامه کاهش عرضه همراه هستند نشست خواهند داشت و قرار است در این نشست، در باره تمدید برنامه کاهش عرضه تا پایان سال تصمیم گیری شود. عربستان اعلام کرده به احتمال زیاد اجرای این برنامه تا پایان سال و حتی سال آینده میلادی ادامه پیدا می کند.

اما آیا تحقق این پیش بینی به رشد پایدار قیمت ها منجر خواهد شد. تحلیلگران کامرتس بانک می گویند در بلندمدت اوپک نمی تواند زمینه را برای افزایش قیمت ها فراهم کند و تمدید مدت اجرای برنامه کاهش عرضه نفت، تاثیر بزرگی بر قیمت ها نخواهد داشت.

مشاهده می شود که طی ماه های اخیر میزان بالای ذخیره نفت در اقتصادهای بزرگ، رشد آهسته تقاضا، مازاد عرضه و رشد تولید در آمریکا و برخی دیگر از کشورها عواملی بوده اند که اجازه نداده اند قیمت نفت رشد کند.

از اوسط سال 2014 که قیمت نفت سقوط کرد بارها عواملی نظیر پیش بینی تعادل عرضه و تقاضا در آینده نزدیک سبب رشد قیمت ها شد اما این افزایش نه تنها قابل ملاحظه نبود بلکه به سرعت از میان رفت زیرا گزارش ها نشان داده هیچ کاهش در مازاد عرضه ایجاد نشده است.

آخرین افزایش قیمت نفت در ماه سپتامبر سال قبل رخ داد زیرا اعلام شد اوپک و برخی تولیدکنندگان دیگر بر سر کاهش عرضه توافق کرده اند و بزودی تعادل بین عرضه و تقاضا ایجاد خواهد شد. اما داده های جدید نشان می دهد بازار در آسانه تعادل قرار ندارد.

اکنون خریداران نفت تمایلی ندارند صرفا بر مبنای پیش بینی تعادل در بازار به خرید اقدام کنند. آنها برای ورود به بازار منتظر داده های واقعی هستند. سوال مهم این است که آیا طی ماه های آینده مازاد عرضه نفت و فرآورده های نفتی کاهش خواهد یافت یا نه.

باید گفت افزایش تولید نفت از سوی لیبی، نیجریه و آمریکا اجازه نخواهد داد افزایش مصرف به رشد قیمت ها منجر شود. در سال جاری میلادی تاکنون سرمایه گذاری ها برای تولید نفت شیل 50 درصد افزایش یافته و تعداد چاه های نفتی فعال در این کشور 34 درصد بیشتر شده است.

انتظار می رود پس از نشست 10 روز دیگر اوپک و تولیدکنندگان غیرعضو این سازمان قیمت نفت افزایش یابد اما این رشد نه قابل ملاحظه خواهد بود و نه پایدار. اواسط سال آینده میلادی شاهد کاهش قیمت ها به زیر 40 دلار در هر بشکه خواهیم بود.

در زیر نمودار تغییرات قیمت هر بشکه نفت برنت در یک سال اخیر نشان داده شده است: