پوست اندازی کالایی ها

بورس24 :هرچند که هنوز هم روند افزایشی بهای فولاد در بازار داخلی با مبدأ کارخانجات تولیدی ادامه می یابد ولی از وسعت و شتاب آن کاسته شده اگرچه عقب نشینی خریداران را به همراه داشته است. در بازار محصولات پتروشیمی نیز اعلام کاهشی قیمت های پایه هرچند محدود نیز موجب می شود تا بازار با یک فاز کاهش قیمت شکننده و البته محدود و ناچیز رو به رو شود تا فضا برای تقویت حجم خرید از سوی صنایع تکمیلی بهبود یابد. به نظر می رسد بازارهای کالایی به آرامی در حال پوست اندازی جدیدی هستند تا چهره بهتری از خود را ترسیم کرده و به امیدها برای افزایش حجم معاملات کمک کنند.

در بازارهای جهانی هرچند که شاهد رشد نرخ بسیاری از کالاها در پایان هفته گذشته بودیم ولی هنوز هم نرخ ها تا روزهای اوج خود حتی در ماه های اخیر فاصله زیادی دارد یعنی در صورت جهش قیمتی و یا هر تغییر بنیادین و مهمی ، می توان به بهبود بازارهای جهانی با قدرت مطلوبی خوش بین بود. بهبود قیمت ها در بازارهای بین المللی می تواند محرک بزرگی برای بازارهای داخلی مخصوصاً بازار فولاد باشد تا بتوان تجربه اسفندماه سال 94 با جهش محسوس قیمت ها را باز هم زنده کند. رخدادی که حاشیه های سیاسی بر متن اصلی و بدنه بازارهای کالایی تأثیر گذاشته و همچنین واقعیت های آن را به چالش کشیده است. به نظر می رسد با آرام تر شدن جو انتخاباتی در هفته های آینده ، شرایط مطلوبی برای بهبود ساز و کارهای عمرانی ، تولیدی و معاملاتی فراهم شود که از هم اکنون امیدواری های ناچیزی را بر انگیخته ولی به آرامی قدرت نمایی بیشتری پیدا می کند. به نظر می رسد بازارهای کالایی در حال گذار به لایه های بالاتری از حجم معاملات هستند گویی رقابت های انتخابات در لایه های مختلف بازار نیز رخنه کرده است.

بورس انرژی: معامله بیش از 617 هزار مگاوات ساعت برق در از ابتدای سال جاری تاکنون

در جریان معاملات روز جاری بورس انرژی ایران (یک‌شنبه 10 اردیبهشت ماه 96)، بازار برق بورس انرژی ایران شاهد معامله 481 قرارداد معادل 7,704 مگاوات ساعت به ارزش بیش از 2 میلیارد و 381 میلیون ریال بود. شایان ذکر است در روز جاری، نمادهای بار پایه و کم‌باری به ترتیب با متوسط قیمتهای 333,000 و 308,990 ریال بر مگاوات ساعت مورد معامله قرار گرفتند. از نکات حائز اهمیت می‌توان به معامله بیش از 617 هزار مگاوات ساعت برق در بازار برق بورس انرژی ایران از ابتدای سال جاری تا کنون اشاره نمود که نسبت به دوره مشابه سال گذشته رشدی 337 درصدی داشته است.

لازم به ذکر است در آغاز جلسه معاملاتی امروز، نمادهای بار پیک روزانه، بار پایه روزانه، میان باری روزانه و کم باری روزانه 96/03/09 گشایش یافتند و همچنین نمادهای بار پیک روزانه، بار پایه روزانه، میان باری روزانه و کم باری روزانه 96/02/14 در پایان جلسه معاملاتی امروز متوقف شده و فرآیند تحویل آنها آغاز گردید.

همچنین امروز در تابلوی سلف موازی استاندارد برای قراردادهای با سررسید یکسال و بیشتر در بازار مشتقه بورس انرژی ایران، در نماد ستاره 961، 4,100 قرارداد با ارزشی بالغ بر 9 میلیارد و 981 میلیون ریال مورد معامله قرار گرفت.

در مجموع ارزش معاملات بازار مشتقه بورس انرژی ایران، به 12 میلیارد و 362 میلیون ریال بالغ گردید.

سرعت گیر فولاد؛ دور یا نزدیک؟

هنوز هم قیمت های پیشنهادی از واحدهای تولیدی به سمت رشد حرکت می کند ولی از یک سو از فراگیری آن کاسته شده و از سوی دیگر شتاب آن نیز تقلیل پیدا کرده است. این در حالی است که نگرانی از بازگشت قیمت ها نیز جدی تر از قبل بوده و همین دوگانگی قیمت و طرزفکر ، موجب شده تا در بازار تهران شاهد رشد محسوس و متعاقب قیمت ها نباشیم. به عبارت ساده تر قیمت ها در بازار تهران افزایش چندانی نداشته ولی از سمت کارخانه ، شاهد رشد قیمت هستیم که این روند را باید نگران کننده ارزیابی کرد زیرا پتانسیل بازگشت نرخ ها را مطرح می کند. از سوی دیگر هنوز هم قیمت شمش بالاست و از روند افزایشی آن کاسته نشده است بنابراین می توان این گونه اظهار کرد که رشد قیمت ها از پایه و اساس بنیادین شکننده ای برخوردار است زیرا در صورت عقب گرد بهای شمش ، تنها رویکرد پیش روی بازار فولاد افول قیمت ها خواهد بود.

این موارد در حالی خودنمایی برجسته تری پیدا می کند که امروز شاهد بودیم برخی از عرضه کنندگان ، بهای شمش پیشنهادی خود را به رغم جریان غالب و افزایشی قیمت ها ، با کاهش نرخ اعلام کردند که به صراحت نشان دهنده عقب نشینی محسوس تقاضای شمش خواهد بود که می تواند زیرساخت های اصلی قیمتی در بازار را دستخوش تغییر سازد.

با توجه به موارد فوق شاید تا تغییر فاز بازار فولاد فاصله چندانی نداشته باشیم یعنی کاهش قیمت ها پس از یک گام تثبیت نرخ می تواند چهره پیش روی بازار باشد. با توجه به روند افزایشی ممتد و طولانی مدت قیمت ها در 3 هفته اخیر و ثبت رکوردهای قیمتی نسبتاً جذاب ، فضا برای بازگشت نرخ ها به آرامی پدید می آید ولی شاید از فردا شاهد تغییر فاز قیمت ها نباشیم. به نظر می رسد بازار فولاد در حال آماده شدن برای پوست اندازی جدیدی است که می تواند تغییراتی مهم و جدی را پدید آورد.

نکته مهم دیگر را باید در رفتار خریداران و حجم تقاضای مؤثر ارزیابی کرد زیرا روند افزایشی ممتد قیمت ها ناخودآگاه به عقب نشینی تقاضا منتهی شده و فضا را برای تغییر فاز قیمتی آماده می سازد که همین رویکرد نیز به تقویت نگرانی ها منجر می شود.

اصفهانی گزارشگر بازار فولاد معتقد است: در حالیکه تنها 10 روز از اردیبهشت ماه می گذرد، شاهد افزایش حدود 70 الی 80 تومانی نرخ شمش هستیم؛ بعبارت دیگر بطور متوسط روزانه 10 تومان این کالای استراتژیک افزایش قیمت را از ابتدای ماه جاری تا امروز پشت سر گذاشته است؛ و این در حالیکه است که بنا بر اطلاعات دریافتی از نرخ باکس و آنالیز این اطلاعات؛ تغییر محسوسی در عمده مواد اولیه این کالای فولادی که شامل قراضه آهن و آهن اسفنجی است دیده نمیشود؛ بطوریکه متوسط افزایش نرخ قراضه آهن حدود 15 الی 20 تومان و تغییرات نرخ آهن اسفنجی هم نرخ مصوب و رقم ثابتی است.

از طرفی میزان افزایش قیمت طی 10 روز اخیر در سمت نوردکاران حداکثر 30 الی 50 تومان دیده میشود که حکایت از عدم تناسب با افزایش نرخ شمش دارد. سوالی که به ذهن متبادر میشود اینست که چرا این افزایش قیمت متناسب با افزایش نرخ شمش نبوده است ؟ در جواب باید گفت که با کمی دقت درمی یابیم که عمده افزایش قیمت در سمت میلگرد مربوط به قیمتهای کف بوده و در سقف قیمتی ما خیلی تغییرات محسوسی را مشاهده نمیکنیم و این به معنای کاهش فاصله بین نرخ کف و سقف بازار بوده و از بیشترین فاصله که حدود 200 تومان در سال پیش بود به تدریج کاسته شده و به کمتر از 80 تومان تا کنون رسیده است و این میتواند حاوی پیام مهمی برای مخاطب باشد :

1 - نرخ شمش بدون هماهنگی با بقیه حوزه‌های زنجیره فولاد ( چه زنجیره بالادست چه پایین دست) افزایش پیدا کرده و تا حدودی نامتناسب است؛ و بطوریکه دیده میشود بر خلاف روال گذشته که نوردی ها پیشتاز این افزایش قیمت بوده اند، آمار و ارقام نشان میدهد این بار شمش فروشها هستند که پیشتازی و نوردی ها مقاومت می کنند.

2 - تغییرات قیمت واحدهای بزرگتری مثل ذوب آهن اصفهان که نرخ محصولات آنها اغلب اوقات در سقف بازار است، در این مدت توام با افزایش جزئی بوده و بدین معنا است که این نوع تولیدکنندگان کاملا به ارزش این کاهش اختلاف نرخ کف و سقف بازار واقف بوده و در جهت این روند همواره تلاش کرده و خواهند نمود و بطور یقین منافع آنها در این مورد خاص با تولیدکنندگان کوچکتر همسو نبوده و نخواهد بود.

3 - افزایش نرخ کف بازار به معنی کاهش عرضه شمش ارزان قیمت در بازار است، اما نمیتواند ناشی از صادرات و یا نبود شمش باشد؛ قطع به یقین حوزه بازار شمش صادراتی و شمش ارزان قیمت مصرف داخل متفاوت بوده و تا حدودی مجزا هستند؛ بطور واضح تر، نه تولید کننده کوچک حاضر به خرید شمش صادراتی است و نه شمش غیر قابل صادرات مطلوب بازارهای خارجی است. میبایست علت کاهش عرضه شمش غیر قابل صادرات را در جای دیگری جستجو نمود. ( بطور مثال تعطیلی و یا عدم تمایل به تولید )

کاهش قیمت های پایه محصولات پتروشیمی

اعلام کاهش محدود قیمت های پایبه محصولات پتروشیمی در بورس کالا را می توان مهمترین خبر این بازار برای روزهای اخیر و پیش رو به شمار آورد زیرا یک جریان کاهشی جدید را در این بازار آغاز کرده و می تواند به لایه های مختلف معاملاتی در بازار آزاد و بورس کالا منتهی شود. این در حالی است که بالابودن موجودی انبارهای واحدهای تولیدی پتروشیمی این خوش بینی را ایجاد می کند که حجم عرضه ها در روزهای پیش رو بالا باشد و با توجه به اعلام کاهشی قیمت های پایه نیز می توان به وجود و خودنمایی تقاضا در بورس کالا نیز امیدوار بود. این شرایط در نهایت فضای جذابی را برای خرید ایجاد می کند و ممکن است برای چهارمین دهفته پیاپی ، معاملاتی بالاتر از 50 هزار تن در هفته را برای پلیمرها شاهد باشیم. همین ویژگی ممکن است به برتری عرضه بر تقاضا در بازار آزاد منجر شود که پتانسیلی برای ادامه کاهش قیمت ها به شمار می رود.

در بازار آزاد هنوز روند عمومی پیشین بازار یعنی کاهش آرام قیمت ها مشاهده می شود و ممکن است این روند باز هم ادامه یابد. با توجه به اعلام کاهشی قیمت های پایه ، احتمال ادامه روند آرام و کاهشی قیمت ها وجود دارد.

توسعه ابزارهای مالی بورس کالا به سود صنعت فولاد

بورس‌های کالایی به عنوان یکی از ابزارهای اقتصادی مهم در دنیای امروز به شمار می‌روند، به طوری که قیمت بسیاری از کالاهای اساسی موجود در دنیا، در بورس‌های کالایی کشف می‌شود؛ در واقع در این مکانیزم، حجم عرضه و تقاضای خرید برای یک کالا و بودن و یا نبودن متقاضیان خرید، موجب تعیین قیمت آن خواهد شد.

به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، علاوه بر این، بورس‌های کالایی امروزه با انتشار اوراق گوناگون و ایجاد بازارهای مالی مانند آتی و آپشن به جای اینکه کالا را مورد معامله قرار دهند، ریسک معاملات را به این بازارها معطوف کرده‌اند و سفته‌بازان برای سود بردن از نوسان قیمت‌ها به این بازارها مراجعه می‌کنند.

یکی از کالاهای پرمصرف که در بورس کالا عرضه می‌شود، فولاد است و از نگاه کارشناسان، این بخش صنعت توانسته است که از مزیت‌های بورس کالا بهره ببرد. تاکنون ذوب‌آهن اصفهان ۱۵۰ میلیارد تومان با انتشار اوراق سلف موازی استاندارد از طریق بورس کالا تأمین مالی کرده است و از سوی دیگر، به اعتقاد دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد، بورس کالا طی سال‌های اخیر توانسته به مرجع قیمت فولاد در کشور تبدیل شود. درباره نقش بورس کالا در معاملات فولاد و مزیت‌هایی که این بورس می‌تواند برای بازار این کالا ایجاد کند با «رسول خلیفه سلطانی» دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران به گفت‌وگو نشسته‌ایم که متن آن را در ادامه می‌خوانید.

به اعتقاد شما بورس کالا چه جایگاهی در صنعت فولاد کشور دارد؟ فعالان صنعت فولاد از کدام یک از مزیت‌های بورس کالا تاکنون بهره برده‌اند؟

در بسیاری از اقتصادهای مهم دنیا، بورس‌های کالایی و سرآمد آن‌ها بورس فلزات لندن در زمینه ساماندهی بازار فولاد نقش مهمی ایفا می‌کنند. بورس کالای ایران نیز با راه‌اندازی معاملات فلزات در سال‌های دور سعی بر ساماندهی بازار فلزات کرد. فولاد نیز به عنوان یکی از فلزات مهم و پرمصرف در صنایع گوناگون یکی از کالاهایی بود که از همان ابتدا در این بازار مورد معامله قرار می‌گرفت. پیش از ایجاد بورس کالا، از آنجایی که حجم عرضه فولاد به بازار محدود بود، کسانی که سرمایه بیشتری در اختیار داشتند، عمده فولاد تولیدشده در کشور را خریداری می‌کردند و بر این اساس مصرف‌کننده نهایی و صنعتگران باید فولاد مورد نیاز خود را از این تجار تأمین می‌کردند؛ در واقع تجار بزرگ به عنوان یک واسطه، فولاد را با قیمت پایین‌تر از تولیدکنندگانی مانند شرکت ذوب‌آهن اصفهان و فولاد مبارکه اصفهان پیش‌خرید می‌کردند و پس از تحویل که حدود چهار ماه بعد بود و با سود بیش از ۳۰ درصد، آن را به مصرف‌کنندگان می‌فروختند. علاوه بر این، مناقصاتی برای خرید فولاد برگزار می‌شد که مشکلات زیادی را در پی داشت؛ بنابراین، عرضه و معامله فولاد در بورس کالا تاکنون این دو مشکل عمده را حل کرده است؛ یعنی علاوه بر حذف واسطه‌ها، توانسته شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان بزرگی را که در عمل به برگزاری مناقصه در معاملات بزرگ الزام دارند، نجات داده تا آن‌ها به صورت شفاف خرید و فروش کنند.

بورس کالای ایران، شرکت‌ها را از انجام تشریفات معاملات نجات داده و اجازه می‌دهد تا شرکت‌ها به صورت شفاف و مستقیم به معامله بپردازند. مکانیزم بورس کالا در سال‌های گذشته، مشکلات فروش و کشف قیمت محصولات شرکت‌های فولادی را نیز برطرف کرده است.

به نظر کارشناسان شفافیت آماری و معاملاتی یکی از ارمغان‌های بورس کالا برای مبادلات کالایی به شمار می‌رود، نظر شما در این باره چیست؟

بورس کالای ایران در معاملات مختلف به خصوص دادوستدهای حجیم به شفافیت بازار کمک به سزایی کرده است؛ به بیان دقیق‌تر، انجام معاملات در بورس کالا، علاوه بر اینکه شفافیت آماری و مالیاتی به همراه داشته است، در ارتباط با حجم مصرف و مدیریت بازار نیز قدرت پیش‌بینی را افزایش می‌دهد.

آیا بورس کالا در حال حاضر به مرجع قیمت فولاد در کشور تبدیل شده است؟

اگر بازار فولاد را به سه بخش عمده فروشی کلان، عمده‌فروشی متوسط و خرده‌فروشی تقسیم کنیم، بورس کالا در معاملات بخش عمده‌فروشی کلان مرجع قیمتی به شمار می‌رود؛ یعنی قیمت فولاد مورد معامله بورس در بازار کلان عمده‌فروشی مبنای قیمت فولاد در کشور قرار گرفته است. ناگفته نماند، باید توجه داشته باشیم که معاملات فولاد در بورس کالا به صورت عمده بوده و تاکنون عرضه‌ها و مصرف‌کنندگان خرد در تالار بورس حضور گسترده‌ای نداشته‌اند، از این رو، باید تأکید کنم که بورس کالا طی سال‌های گذشته توانسته است که عرضه و تقاضای فولاد در سطح کلان را ساماندهی کند و در زمینه مدیریت بازار و در حیطه وظایف خود موفق عمل کرده است.

تأمین مالی فولادسازان از طریق بورس کالا را چگونه می‌بینید؟ تاکنون ۱۵۰ میلیارد تومان اوراق سلف موازی برای ذوب‌آهن اصفهان منتشر شده است.

بورس کالا اقدامات مثبتی در راستای طراحی و اجرای ابزارهای جدید مالی انجام داده است که این اتفاق می‌تواند به صنایع مختلف کمک کند؛ بنابراین، شرکت‌های تولیدکننده برای تأمین مالی باید از ابزارهای بازار سرمایه استفاده کنند تا این روش به مرور در بین طیف وسیعی از فعالان اقتصادی جای ثابتی باز کند. معتقدم که بورس کالا می‌تواند برای تأمین مالی صنعت فولاد در بازار داخلی و حتی خارجی تأثیرگذار باشد.

تأمین مالی از طریق اوراق سلف موازی استاندارد، یکی از روش‌های نوین تأمین مالی برای صنایع به شمار می‌رود. تاکنون عمده تأمین مالی شرکت‌ها از طریق تسهیلات بانکی انجام شده که با ایجاد و راه‌اندازی اوراق سلف موازی استاندارد، یک انتخاب جدید پیش روی صنعتگران کشور قرار گرفته است؛ از مزیت‌های این روش می‌توان به دریافت آنی و کم بودن تشریفات اداری اشاره کرد. آنچه انتظار می‌رود، انتشار این اوراق برای شرکت‌های کوچک‌تر است؛ یعنی باید همه شرکت‌های تولیدکننده بتوانند از این مزیت استفاده کنند؛ به عبارتی، با توجه به سازوکارهای بورس کالا باید تأمین مالی تولیدکنندگان صنایع مختلف از طریق بورس کالا و با قیمت مناسب صورت بگیرد تا تأمین مالی از طریق بورس جایگزین تأمین مالی از طریق بانک‌ها شود.

به نظر شما این روش تأمین مالی از دریافت تسهیلات بانکی کارآمدتر نیست؟

به اعتقاد من هر نوع تسهیلاتی در جایگاه خود ارزشمند است و به رشد صنایع کمک می‌کند. انتشار این اوراق نباید به بسته شدن در بانک‌ها به روی متقاضیان دریافت تسهیلات منجر شود و بانک‌ها نیز باید مانند سابق به متقاضیان تسهیلات ارائه کنند.

بورس کالا درصدد توسعه بازارهای مالی از جمله معاملات گواهی سپرده کالایی، آتی و آپشن برای کالاها و محصولات مختلف است، نظر شما در این باره چیست؟

خوشبختانه امروز بورس در مسیر توسعه ابزارهای مالی قدم برداشته است که به طور قطع به توسعه بازار کالاها منجر خواهد شد؛ اما باید در نظر داشته باشیم که آیا بازار یک محصول و فعالان آن آمادگی به کارگیری ابزارهایی مانند قراردادهای آتی و آپشن را دارند یا خیر. معتقدم که باید ظرفیت بازار و فعالان آن مورد سنجش قرار گیرد تا بتوان برای یک محصول قرارداد آتی و آپشن و معاملات گواهی سپرده کالایی ایجاد کرد؛ اما در مجموع، ایجاد چنین بازارهایی برای هر کالایی ریسک بازار و سفته‌بازی را از بازار فیزیکی جذب خود خواهد کرد؛ یعنی کسانی که می‌خواهند از نوسانات قیمت یک محصول سود ببرند به جای اینکه خود کالا را ذخیره و انبار کنند و موجب کمیابی محصول در بازار شوند، در بازار آتی و آپشن حضور پیدا خواهند کرد. ناگفته نماند که آغاز به کار ابزارهای مالی از سوی بورس کالا، سختی‌هایی به همراه خواهد داشت، ولی به مرور با فرهنگ‌سازی و به‌کارگیری این ابزارها از سوی عده‌ای محدود، شاهد رونق استفاده از این ابزارها خواهیم بود.

پیش‌بینی شما درباره وضع سال آینده بازار فولاد چیست؟

معتقدم که صادرات فولاد در سال آینده بیشتر از امسال خواهد شد. طی سال ۹۵ با صادرات حدود ۵/۵ میلیون تن فولاد شاهد رشد ۲۵ درصدی در حجم صادرات این محصول بودیم و در سال آینده فکر می‌کنم که این رقم باز هم افزایش یابد.

به اعتقاد شما با عرضه فولاد در رینگ صادراتی بورس کالا می‌توان به رشد صادرات این کالا کمک کرد؟

برای افزایش صادرات از طریق بورس کالا باید کارهای زیادی صورت گیرد که مهم‌ترین آن حمایت دولت و هماهنگی با فولادسازان است. همچنین، در حال حاضر تالار صادراتی بورس کالا در جزیره کیش آن طور که باید و شاید برای فعالان صنعت فولاد و همچنین سرمایه‌گذاران در منطقه شناخته شده نیست که برای توسعه آن باید اقداماتی صورت گیرد؛ به اعتقاد بنده برای صادرات باید از کانال مختلف استفاده شود که بورس کالا نیز می‌تواند یکی از شریان‌های اصلی در این زمینه باشد.