نشانه هایی از زلزله قریب الوقوع مشاهده می شود

در روزهای اخیر روند کلی تغییرات در شاخص های مالی و قیمت مواد خام نزولی بوده و عامل این شرایط، بروز تنش هایی بین آمریکا و کره شمالی است که می تواند ابعاد وسیع تر پیدا کند و تمامی بازارها را تحت تاثیر قرار دهد. قبل از این مورد، ادعاهای ترامپ درباره رویه های تجاری غیرمنصفانه چین مطرح بود و سبب نگرانی سرمایه گذاران شد. از سوی دیگر، نشانه های روشن از ناتوانی ترامپ در اجرای وعده های انتخاباتی اش نمایان شده است. اخیر او بر لزوم کاهش ارزش دلار در برابر ارزهای دیگر تاکید کرده و چند روز پیش وی فرمان حمله موشکی به سوریه را صادر کرد. درباره ماهیت رابطه او با روسیه نیز سوالات بی پاسخ زیادی وجود دارد.

تمامی این موارد که ظاهرا ادامه پیدا خواهد کرد سبب شده وضعیت بازارهای مختلف مبهم شود و سرمایه گذاران دچار نگرانی های بزرگ تری باشند. در واقع کارشناسان می گویند ترامپ اساسا نمی داند چه برنامه ای دارد و رییس جمهور بودن به چه معناست. تاکنون هیچیک از روسای جمهور آمریکا به اندازه ترامپ با مدیریت در سطح کلان بیگانه نبوده اند و این به معنای افقی تیره برای سرمایه گذارانی است که با هیجان درباره رونق اقتصاد آمریکا و جهان، وارد بازارهای پرریسک شده اند. از مدتی قبل شاهد اصلاح شاخص های مالی و قیمت برخی مواد خام بوده ایم. البته هنوز هم عده ای از سرمایه گذاران معتقدند اوضاع بهتر خواهد شد و به همین دلیل فعلا سقوط در شاخص ها و قیمت ها رخ داده است.

کاهش نسبی قیمت ها

امروز سه شنبه، قیمت نفت برنت و نفت آمریکا با اندکی کاهش به ترتیب به 55.2 دلار و 52.4 دلار در هر بشکه رسیده است. روز گذشته قیمت نفت کاهش یافت زیرا اخبار جدید نشان می دهد بر تعداد چاه های نفتی فعال در آمریکا افزوده شده است. نهادهای تحلیلگر از پیش اعلام کرده بودند که تولید نفت آمریکا افزایش می یابد و این مهمترین مانع رشد قیمت نفت است. برنامه کاهش عرضه نفت توانسته از مازاد نفت در بازار بکاهد اما اگر تولید نفت در برخی کشورها افزایش یابد، تاثیر کاهش عرضه کمتر خواهد بود. پیش بینی شده اوپک برنامه کاهش عرضه را که فعلا قرار است در نیمه نخست امسال اجرا شود، تا پایان سال جاری میلادی تمدید خواهد کرد. این اقدام به رشد قیمت ها کمک می کند. کاهش ارزش دلار یک عامل حمایت از رشد قیمت هاست البته بعید نیست روند کاهش ارزش دلار معکوس شود. انتظار می رود تصمیم گیری درباره تمدید برنامه کاهش عرضه نفت در ماه آینده میلادی انجام شود. طبق برنامه کاهش عرضه نفت، برخی اعضاء اوپک و 11 کشور تولیدکننده نفت غیرعضو این سازمان، در مجموع 1.8 میلیون بشکه از تولید نفت خود می کاهند. پیش بینی شده امسال تقاضای جهانی برای نفت حدود 1.4 میلیون بشکه بالاتر از سال قبل خواهد بود. در زیر نمودار تغییرات قیمت هر بشکه نفت برنت در شش ماه اخیر نشان داده شده است:

رشد قیمت ها به مانع برخورد

امروز قیمت طلا و سه فلز گرانبهای دیگر با کاهش مواجه شده است. روز گذشته نوسان قیمت طلا اندک بود و در نهایت قیمت ها با 4 دلار کاهش به 1284 دلار در هر اونس رسید. قیمت نقره و پالادیوم نیز کاهش یافت اما قیمت پلاتین با 12 دلار رشد در محدوده 986 دلار قرار گرفت. اکثر تحلیلگران معتقدند عامل اصلی رشد قیمت طلا در روزهای اخیر تنش های ژئوپولیتیک در شبه جزیره کره است و اگر این تنش از میان برود قیمت طلا کاهش خواهد یافت. یک عامل دیگر رشد قیمت طلا، کاهش ارزش دلار است که تحت تاثیر موضع گیری های ترامپ رخ داده است. ترامپ با افزایش ارزش دلار مخالف است و برخی کارشناسان معتقدند او از افزایش نرخ های بهره جلوگیری خواهد کرد. بانک مرکزی آمریکا قصد دارد در سال جاری میلادی دو بار دیگر نرخ های بهره را بالا ببرد. این نهاد تاکنون سه بار این اقدام را انجام داده است. اعضاء کمیته سیاستگذاری بانک مرکزی معتقدند پایین باقی ماندن نرخ ها برای مدتی طولانی به زیان اقتصاد آمریکا خواهد بود. سومین عامل افزایش قیمت طلا، ضعف در بازارهای مالی است. سرمایه گذاران با توجه به شرایط سیاسی کنونی، با احتیاط رفتار کرده اند و در برخی بازارها شاهد افول شاخص های مالی هستیم. هر گونه تغییر در عواملی که سبب رشد قیمت ها شده اند به کاهش قیمت ها منجر می شود. در زیر نمودار تغییرات قیمت هر اونس طلا در شش ماه اخیر نشان داده شده است:

هراس ها کمتر شده است

آسیا. امروز شاخص ها در برخی بازارهای مالی آسیا کاهش یافته اند. روز گذشته شاخص ها در بازارهای مالی این قاره کاهش یافتند. سرمایه گذاران این روزها تحت تاثیر تنش های ژئوپولیتیک در شبه جزیره کره قرار دارند و تاثیر این عامل به حدی است که حتی خبرهای مثبت از اقتصاد چین نیز نمی تواند به رشد شاخص ها منجر شود. برخی کارشناسان می گویند ترامپ در نهایت اقدام بزرگی علیه کره شمالی انجام نخواهد داد و سعی خواهد کرد از طریق اعمال فشار بر این کشور و کمک گرفتن از چین، بر مشکل پدید آمده غلبه کند. تغییر در سیاست های دولت آمریکا در قبال اقتصادهای آسیایی یک عامل دیگر احتیاط سرمایه گذاران است.

اروپا. روز گذشته بازارهای مالی بزرگ اروپا تعطیل بودند اما در مجموع، سرمایه گذاران این روزها به اخباری که از انتخابات ریاست جمهوری فرانسه منتشر می شود توجه نشان می دهند. پیروزی نامزد حزب راست گرای افراطی یک خطر برای اقتصاد منطقه یورو محسوب می شود زیرا او مخالف عضویت این کشور در منطقه یورو و اتحادیه اروپاست. چند روز دیگر این انتخابات برگزار می شود تا مشخص شدن نتیجه آن انتظار می رود سرمایه گذاران با احتیاط رفتار کنند. تحولات در آسیا نیز یک عامل موثر بر رفتار سرمایه گذاران است. روز جمعه گزارش هایی از بخش های خدمات و تولید کارخانه ای منطقه یورو و اقتصادهای بزرگ این منطقه منتشر می شود.

آمریکا. روز گذشته شاخص ها در بورس آمریکا رشد کردند زیرا به نظر می رسد از شدت تنش های ژئوپولیتیک در شبه جزیره کره کاسته شده و نیز برخی گزارش ها از عملکرد بانک ها منتشر شد که مثبت بود. البته سرمایه گذاران تحت تاثیر تنش های اخیر بین آمریکا و کره شمالی قرار دارند. روز گذشته کاهش قیمت نفت سبب شد شاخص های مالی در بورس آمریکا خیلی افزایش نیابند. وضعیت شاخص های اقتصادی در آمریکا نگران کننده نیست اما ابهام هایی درباره آینده وجود دارد که اخیرا شدت پیدا کرده است. اختلاف دیدگاه بانک مرکزی و دولت بر سر برنامه های حمایتی یکی از این ابهام هاست. بانک مرکزی آمریکا مایل است نرخ های بهره را بالا ببرد اما این اقدام به رشد ارزش دلار منجر می شود و ترامپ با آن مخالف است. همچنین در باره زمان اجرای وعده های ترامپ قطعیتی وجود ندارد.

در زیر نمودار تغییرات شاخص استاندارد اند پورز در شش ماه اخیر نشان داده شده است:

فشار بر قیمت ها زیاد است

امروز قیمت مس و روی کاهش یافته و به ترتیب به زیر 5700 دلار و 2600 دلار در هر تن رسیده است. روز گذشته تغییر بزرگی در قیمت فلزات پایه بوجود نیامد و قیمت مس در محدوده 5700 دلار در هر تن نوسان کرد. در هفته های اخیر روند تغییرات قیمت فلزات پایه نزولی بوده و این درحالیستکه اخبار منتشر شده از اقتصاد چین مثبت بوده است. روز گذشته نرخ رشد اقتصاد این کشور در سه ماهه نخست سال جاری میلادی در مقیاس سالانه 6.9 درصد اعلام شد که بالاتر از پیش بینی اقتصاددان هاست. همچنین رشد خرده فروشی و سرمایه گذاری ها سریع تر از پیش بینی ها بوده است. برخی کارشناسان معتقدند اخبار مثبت از اقتصاد چین تغییر بزرگی در قیمت فلزات پایه ایجاد نمی کند زیرا دولت چین امسال نرخ هدف برای رشد اقتصاد را 6.5 درصد تعیین کرده و بعید است نرخ رشد خیلی بالاتر از این رقم برسد. از سوی دیگر تعویق در اجرای برنامه های انبساطی مالی دولت آمریکا سبب شده هیجان ها در باره افزایش مصرف فلزات پایه در این کشور از میان برود. ترامپ اعلام کرده بود هزار میلیارد دلار صرف توسعه زیرساخت ها خواهد کرد اما شروع این برنامه احتمالا اواخر سال جاری میلادی خواهد بود. و باید به این موضوع توجه داشت که سهم آمریکا از مصرف جهانی فلزات پایه تنها 6 درصد است. در واقع تحولات اقتصادی در چین بزرگ ترین تاثیر را بر قیمت فلزات پایه دارد. برخی کارشناسان معتقدند قیمت فلزات پایه فعلا در محدوده های کنونی باقی خواهد ماند.

در زیر نمودار تغییرات قیمت هر تن سرب در یک ماه اخیر نشان داده شده است:

کاهش شاخص دلار

امروز ارزش دلار در برابر یورو و پوند انگلستان تغییر بزرگی نداشته است. روز گذشته ارزش دلار در برابر این دو ارز کاهش یافت البته میزان کاهش زیاد نبود. در روزهای اخیر عامل مهم که سبب کاهش شاخص دلار شده تاکید ترامپ، رییس جمهور آمریکا بر لزوم کاهش ارزش این ارز بوده است. ترامپ معتقد است شرکای تجاری آمریکا بویژه چین، ژاپن و کره جنوبی ارزش ارز خود را پایین نگه داشته اند تا در مبادلات تجاری از مزیت رقابتی بهره مند باشند. یکی از برنامه های ترامپ اعمال فشار بر دولت چین برای بالا بردن ارزش یوان در برابر دلار است. البته در گزارش جدید وزارت دارایی آمریکا هیچیک از این کشورها مداخله گر در بازار ارز نامیده نشدند اما تحلیلگران معتقدند برنامه دولت ترامپ برای کاهش ارزش دلار ادامه پیدا خواهد کرد. نکته تعجب آور این است که ارزش یورو در برابر دلار رشد کرده و این درحالیستکه چند روز دیگر در فرانسه انتخابات ریاست جمهوری برگزار می شود و اگر نامزد حزب راستگرای افراطی در این انتخابات پیروز شود ارزش یورو تحت فشار شدید قرار خواهد گرفت. از ابتدای سال جاری میلادی شاخص دلار یعنی ارزش این ارز در برابر سبدی از شش ارز معتبر، نوسان هایی داشته اما در مجموع کاهش یافته است. عامل دیگر فشار بر ارزش دلار به تعویق افتادن اجرای برنامه های ترامپ در خصوص بالا بردن نرخ رشد اقتصاد آمریکاست. اکنون دیگر اکثر اقتصاددان ها معتقدند وعده های او در آینده نزدیک تحقق نخواهد یافت.

در زیر نمودار تغییرات نسبت یورو به دلار در شش ماه اخیر نشان داده شده است: