ریسک هایی که سود سرمایه گذاران را تهدید می کند

انتظار می رود نرخ رشد اقتصاد جهان طی ماه های آینده به میزانی قابل ملاحظه کاهش یابد زیرا میزان وام های پرداخت شده در اقتصادهای بزرگ به شدت افزایش یافته و نیز هیجان های حاصل از امید به رونق اقتصاد آمریکا در حال از میان رفتن است. برخی تحلیلگران معتقدند طی 12 تا 18 ماه آینده احتمال بروز رکود در اقتصاد جهان زیاد است.

در سال های اخیر، برنامه های حمایتی بزرگ از سوی دولت چین و بانک مرکزی اروپا اجرا شده و انتظار می رود در آینده این برنامه ها محدود شود. از سوی دیگر اخیرا مشخص شده رییس جمهور آمریکا برای عمل به وعده های خود با موانعی مواجه است. او وعده داده بود از مالیات ها بکاهد، هزار میلیارد دلار صرف توسعه زیرساخت ها کند و قوانین دست و پاگیر را حذف کند اما واقعیت این است که تحقق این وعده ها زمانبر و دشوار است.

پپیش بینی می شود در سه ماهه کنونی و سه ماهه سوم سال جاری میلادی اقتصاد اروپا رشدی بالاتر از اقتصاد آمریکا داشته باشد. اگر در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه، حزب پوپولیست و مخالف اتحادیه اروپا به پیروزی نرسد شرایط اقتصادی در اروپا بهتر می شود. تحلیلگران بانک جی پی مورگان معتقدند قیمت سهام در اروپا نسبت به آمریکا ارزان تر است و سود شرکت ها به تدریج افزایش می یابد اما شرایط اقتصادی در اروپا در دیگر اقتصادهای بزرگ مشاهده نمی شود.

در یک زمینه هیچ تردیدی وجود ندارد و آن اینکه، امسال آسیا هیچ نقشی در افزایش نرخ رشد اقتصاد جهان نخواهد داشت. رشد اقتصاد چین که دومین اقتصاد بزرگ جهان است امسال پایین تر از سال گذشته است. از سوی دیگر، در آمریکا اطمینانی در باره برنامه هایی که ترامپ در حوزه های تجاری و سیاسی انجام خواهد داد وجود ندارد و همین ابهام سبب کاهش مصرف شهروندان و سرمایه گذاری شرکت ها می شود.

در نشست روسای جمهور چین و آمریکا، دو طرف توافق کردند طی 100 روز آینده مذاکرات تجاری انجام شود تا از مازاد تجاری چین با آمریکا کاسته شود. آنها همچنین بر سر همکاری برای محدود کردن برنامه های هسته ای کره شمالی توافق کردند.

اما اندکی پس از این گفتگوها، ترامپ در یک نمایش قدرت، ناو هواپیمابر به سمت اقیانوس آرام فرستاد زیرا پیش بینی شده کره شمالی در روزهای آینده موشک قاره پیما آزمایش خواهد کرد. همچنین ترامپ با حمله موشکی آمریکا به سوریه موافقت کرد. این اقدامات نشست روسای جمهور چین و آمریکا را تحت الشعاع قرار می دهد.

از سوی دیگر مهمترین عامل رشد شاخص های مالی در بازارهای بزرگ بویژه بازار آمریکا، امید به بهبود قابل ملاحظه وضعیت اقتصادی در آمریکاست. از زمان اعلام پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، شاخص های مالی در این کشور رشدی قابل ملاحظه داشته اند و اکنون در بالاترین میزان قرار دارند. قیمت فلزات پایه نیز رشد کرده و مبنای این رشد امید سرمایه گذاران به تحقق وعده های ترامپ است. حال که مشخص شده تحقق این پیش بینی زمانبر است احتمال اصلاح شاخص های مالی و قیمت مواد خام زیاد است.

رییس صندوق بین المللی پول معتقد است امسال و سال آینده میلادی وضعیت اقتصاد جهان بهتر از سال گذشته است اما ریسک هایی وجود دارد که رونق اقتصاد جهان را تهدید می کند و به همین دلیل نباید احساس رضایت کرد و متوقف شد. بهره وری پایین و افزایش نابرابری ها دو عامل نگرانی هستند.

نکته دیگر که باید مورد توجه قرار گیرد کاهش نرخ رشد اقتصادهای نوظهور است. از سال 2000 تاکنون افزایش قیمت مواد خام و ورود سرمایه ها به رونق اقتصادهای یاد شده منجر شده اما رفع شدن نسبی بحران مالی سال های 2008 و 2009 و تلاش چین برای کاهش وابستگی رشد اقتصاد به سرمایه گذاری و صادرات، به کاهش نرخ رشد اقتصادهای صادرکننده مواد خام منجر می شود. سال پیش اقتصاد چین 6.8 درصد رشد کرد و دولت چین برای سال جاری میلادی نرخ هدف برای رشد اقتصاد را 6.5 درصد تعیین کرده است.

از سوی دیگر حمایت گرایی یک تهدید محسوب می شود. اگر دولت جدید آمریکا بخواهد رویه های تجاری حمایت گرایانه در پیش گیرد قطعا شرکای تجاری این کشور اقدامات تلافی جویانه انجام خواهند داد و این عاملی برای کاهش حجم تجارت و افول رشد اقتصاد جهان خواهد بود.

ریسک هایی که در بالا به آنها اشاره شد از فعالیت های اقتصادی می کاهد و نرخ رشد اقتصاد جهان را کاهش می دهد. در صورتیکه برای رفع این ریسک ها اقدامی انجام نشود احتمال بروز رکود در اقتصاد جهان وجود دارد.

در زیر تولید ناخالص داخلی اقتصادهای بزرگ و سهم هر یک در تولید ناخالص داخلی جهان مشاهده می شود. ارقام مربوط به تولید ناخالص داخلی به هزار میلیارد دلار است: