زمان تجدید نظر در رفتارهای خوشبینانه فرا رسیده است

در دو روز اخیر شاهد معکوس شدن روند رشد در شاخص های مالی و قیمت فلزات پایه بوده ایم. واقعیت این است که انتشار برخی گزارش های منفی از اقتصاد آمریکا و ضرورت اصلاح شاخص ها پس از مدتی رشد، سبب شده در برخی بازارهای بزرگ تابلوها قرمز باشند. امروز این روند ادامه یافته البته بخشی از کاهش قیمت فلزات پایه جبران شده است. به نظر می رسد سرمایه گذاران بار دیگر رویکرد انتظار و مشاهده را در پیش گرفته اند. بانک گلدمن ساکس در گزارش جدید خود به نکته ای مهم اشاره کرده است. در این گزارش آمده است، رشد شاخص های مالی و قیمت مواد خام در چهار ماه اخیر اکنون متوقف شده و برای تداوم یافتن رونق در بازارها به محرک های جدید نیاز است. البته هنوز هم بسیاری از سرمایه گذاران در باره آینده خوشبین هستند زیرا معتقدند وعده های دونالد ترامپ به رونق اقتصاد آمریکا منجر خواهد شد. اما تا تحقق این وعده ها زمان زیادی فاصله است. از سوی دیگر امسال نرخ رشد اقتصاد چین بالاتر از سال قبل نخواهد بود و در منطقه یورو، مشکلات مالی ادامه یافته است. بدین ترتیب آندسته از سرمایه گذاران که درباره افق بازارهای مختلف هیجان زده و خوشبین بوده اند باید در دیدگاه خود تجدید نظر کنند. کسی نمی گوید ریسک رکود، اقتصاد جهان را تهدید می کند اما رشد شدید شاخص های مالی و قیمت مواد خام در چند ماه اخیر منطقی نبوده است.

رشد نسبی قیمت ها

امروز جمعه قیمت نفت برنت و نفت آمریکا کاهش یافته البته میزان کاهش زیاد نیست. روز گذشته اداره اطلاعات انرژی آمریکا در گزارش خود اعلام کرد ذخیره نفت این کشور در هفته گذشته 564 هزار بشکه افزایش یافته است. این درحالیستکه پیش بینی شده بود میزان افزایش حدود 3.4 میلیون بشکه باشد. این خبر و کاهش ارزش دلار در برابر یورو و پوند انگلستان به افزایش قیمت نفت منجر شد. قیمت ها تا 2 درصد افزایش پیدا کردند اما در پایان معاملات میزان افزایش به 1.1 درصد کاهش یافت. قیمت نفت برنت و نفت آمریکا به ترتیب در سطح 56.5 دلار و 54.4 دلار در هر بشکه قرار گرفت. در حال حاضر پیش بینی پایبندی تولیدکنندگان به برنامه کاهش عرضه از یک سو و افزایش تولید نفت در آمریکا و برخی دیگر کشورها از سوی دیگر، بر قیمت ها تاثیر می گذارند. میزان ذخیره نفت در اقتصادهای بزرگ بویژه آمریکا نیز بر قیمت این ماده خام موثر است. این ذخیره در سطوح بسیار بالا قرار دارد و تحلیلگران معتقدند اگر قیمت نفت بالا رود بخشی از این ذخیره وارد چرخه مصرف خواهد شد در نتیجه احتملا رشد قابل ملاحظه قیمت ها بسیار کم است. نهادهای تحلیلگران پیش بینی کرده اند متوسط قیمت ها در سال جاری میلادی زیر 60 دلار خواهد بود. در زیر نمودار تغییرات قیمت هر بشکه نفت برنت در شش ماه گذشته نشان داده شده است:

افزایش جذابیت فلز زرد

امروز قیمت طلا رشد کرده و به 1256 دلار در هر اونس رسیده است. قیمت سه فلز گرانبهای دیگر یعنی نقره، پلاتین و پالادیوم نیز افزایش یافته است. روز گذشته همزمان با کاهش ارزش دلار و افول شاخص های مالی در بازارهای بزرگ جهان، قیمت طلا رشد کرد و به 1250 دلار در هر اونس رسید. قیمت سه فلز گرانبهای دیگر نیز افزایش یافت و تحلیلگران معتقدند اگر حباب موجود در بازارهای مالی بترکد شاهد رشد بیشتر قیمت فلز زرد خواهیم بود. با در نظر گرفتن افزایش روز گذشته قیمت طلا، قیمت این فلز در سال جاری میلادی تاکنون 100 دلار افزایش یافته است. اگر این رشد ادامه یابد بزودی کاهش شدید قیمت ها در دو ماه پایانی سال گذشته جبران می شود. چند هفته پیش برخی نهادهای تحلیلگر پیش بینی کرده بودند در نیمه دوم امسال قیمت طلا رشد خواهد کرد. حال به نظر می رسد بازار از هم اکنون رونق پیدا کرد است. برخی کارشناسان معتقدند اصلاح رو به پایین شاخص های مالی در بازارهای بزرگ یک عامل مهم است که بازار طلا را جذاب خواهد کرد. در چند ماه اخیر، شاخص های یاد شده به دلیل هیجان سرمایه گذاران رشدی قابل ملاحظه داشته است. وعده های ترامپ در باره رونق اقتصاد آمریکا و نیز افزایش قیمت مواد خام سبب شده شاخص ها به سرعت افزایش یابند. اما همانطور که بانک گلدمن ساکس اخیرا اعلام کرده است اگر محرک جدید و واقعی برای رونق بازارهای مختلف بوجود نیاید احتمال اصلاح کاملا وجود دارد و در صورت تحقق این امر طلا جذاب تر خواهد شد. در زیر نمودار تغییرات قیمت هر اونس طلا در شش ماه گذشته نشان داده شده است:

اصلاح آغاز شد

آسیا. امروز شاخص ها در برخی بازارهای مالی آسیا کاهش یافته است. روز گذشته عملکرد بازارهای مالی این قاره نسبتا منفی بود. در هفته های اخیر نگرانی ها درباره موضوعات سیاسی و اقتصادی سبب شده سرمایه گذاران با احتیاط رفتار کنند و انتظار می رود این وضعیت ادامه یابد زیرا رفع ابهام ها بزودی صورت نخواهد گرفت. در پنج هفته ای که از آغاز دوران ریاست جمهوی ترامپ در آمریکا گذشته اقدامات او سبب بروز نگرانی هایی در باره افق روابط این کشور و چین شده است. همچنین احتمال دارد برنامه های حمایتی دولت چین محدود شود.

اروپا. روز گذشته شاخص های مالی در برخی بازارهای بزرگ اروپا کاهش یافتند و عامل آن انتشار گزارش های منفی از عملکرد برخی شرکت های بورسی در این قاره بود. کاهش قیمت فلزات پایه سبب شد قیمت سهام شرکت های فعال در این حوزه کاهش پیدا کند. درباره نتیجه چند انتخابات در ماه های آینده نگرانی هایی وجود دارد زیرا احتمال داده شده در آنها، احزاب مخالف رویه های کنونی به پیروزی برسند. شرایط کلی اقتصادی در اروپا نگران کننده نیست اما اگر تحولات غیرمنتظره رخ دهد احتمال کاهش نرخ رشد اقتصاد این قاره وجود دارد.

آمریکا. روز گذشته شاخص های مالی در بورس آمریکا نوسانی بسیار کم داشتند و دو شاخص نزدک و استاندارد اند پورز کاهش پیدا کردند. برخی تحلیلگران معتقدند وضعیت اقتصادی در آمریکا آنطور که سرمایه گذاران تصور می کنند امیدبخش نیست و اقدامات ترامپ لطماتی به اعتماد سرمایه گذاران و شرکت ها وارد خواهد کرد. البته او تلاش کرده با تکرار وعده های خود زمینه را برای افزایش اعتمادها فراهم کند. در هفته ها و ماه های آینده برخی ابهام ها درباره تاثیرات سیاست های ترامپ رفع خواهد شد. در زیر نمودار تغییرات شاخص استاندارد اند پورز در شش ماه اخیر نشان داده شده است:

افول مجدد قیمت ها

امروز قیمت مس و دیگر فلزات پایه رشد کرده اما کاهش روز گذشته جبران نشده است. قیمت هر تن فلز سرخ همچنان زیر 5900 دلار است. روز گذشته قیمت فلزات پایه کاهش یافت و قیمت مس به محدوده 5830 دلار در هر تن رسید که نسبت به ابتدای هفته قبل 380 دلار پایین تر بود. قیمت شش فلز پایه بطور متوسط 2 درصد افول کرد و این درحالی بود که ارزش دلار کاهش پیدا کرد. برخی تحلیلگران کاهش قیمت فلزات پایه در روزهای اخیر را اصلاح قیمت ها پس از رشد اخیر می دانند و برخی نیز معتقدند افزایش قیمت ها در ماه های اخیر بیش از حد زیاد بوده و شاخص های بنیادی بازار این رشد را توجیه نمی کند. بدین ترتیب به نظر می رسد روند اصلاح قیمت ها برای مدتی ادامه یابد. امروز دو گزارش از بازار مسکن آمریکا منتشر می شود که بر قیمت فلزات پایه تاثیر خواهد داشت. بخش عمده افزایش قیمت ها در چهار ماه اخیر حاصل پیش بینی رشد مصرف در ماه های آینده بوده است. البته ابتدای هفته قبل اعتصاب در یک معدن بزرگ مس در شیلی به رشد قیمت این فلز منجر شد. این نوع عوامل زودگذر هستند و با رفع شدن آنها قیمت ها کاهش پیدا می کنند. برخی نهادهای تحلیلگر پیش بینی کرده اند که بازار برخی فلزات پایه از جمله مس و روی امسال با کسری عرضه مواجه خواهد شد در نتیجه قیمت ها حمایت خواهد ماند. در زیر نمودار تغییرات قیمت هر تن مس در یک ماه اخیر نشان داده شده است:

دلار تحت فشار قرار گرفت

امروز ارزش دلار در برابر یورو و پوند انگلستان نوسانی محدود داشته است. روز گذشته دلار عملکردی منفی داشت و این درحالی بود که در گزارش وزارت کار آمریکا آمده بود هفته گذشته تعداد متقاضیان جدید بیمه بیکاری 244 هزار نفر بوده است. با آنکه این رقم نسبت به دو هفته قبل و پیش بینی اقتصاددان ها بالاتر بود اما زیر 300 هزار نفر است و این بدان معناست که روند بهبود شرایط در بازار کار ادامه پیدا کرده است. البته این هفته دو خبر از بخش های خدمات و تولید کارخانه ای آمریکا منتشر شد که منفی بود. این یک عامل فشار بر ارزش دلار است اما تحلیلگران معتقدند برداشت سرمایه گذاران از گزارش نشست اخیر کمیته سیاستگذاری بانک مرکزی این بوده که نرخ های بهره در نشست ماه آینده این نهاد بالا برده نمی شود و به همین دلیل ارزش دلار کاهش یافته است. بانک مرکزی آمریکا ماه دسامبر سال پیش نرخ های بهره را برای دومین بار در یک دهه اخیر بالا برد و پیش بینی کرد امسال 3 بار دیگر این اقدام را انجام خواهد داد. اگر این پیش بینی تحقق یابد دلار حمایت می شود اما موانعی بر سر راه اجرای برنامه بالا بردن نرخ های بهره وجود دارد. عامل دیگری که سبب کاهش ارزش دلار شده نگرانی ها در باره تاثیر منفی سیاست های دولت جدید آمریکا بر اقتصاد این کشور است. در زیر نمودار تغییرات نسبت یورو به دار در شش ماه گذشته نشان داده شده است: