بورس کالا سراتو می فروشد...!

بورس24 :معاملات جذاب در رینگ پلیمری بورس کالا ، عرضه و کشف قیمت سراتو در این بازار رسمی ، رشد شکننده قیمت فولاد در بازار آزاد و البته افزایش بهای سنگ آهن در بازارهای جهانی را می توان مهمترین رخدادهای بازارهای کالایی در روز سه شنبه به شمار آورد که البته با توجه به زمان معاملاتی سنتی برای بازار پلیمرها ، این داد و ستد را باید با اهمییت بیشتری مورد توجه قرار داد. به نظر می رسد عرضه سراتو در بورس کالا جدی است و در صورت تداوم آن ، قطعاً چهره جدیدی را در بازار این نوع خودرو سواری شاهد خواهیم بود که نشان می دهد سایپا خود را برای حضور مقتدرانه در بازار داخلی با محوریت رقابت واقعی و آزادانه و حتی حذف واسطه ها آغاز کرده است.

سراتو چگونه در بورس کشف قیمت می‌شود؟

چند روز پیش مدیرعامل سایپا از عرضه محصولات این شرکت در بورس کالا خبر داد در همین راستا به تازگی امیدنامه پذیرش سراتو در بورس کالای ایران منتشر شده است.

به گزارش ایسنا، تقریبا یکسال پیش بود که مدیرعامل بورس کالا در گفت‌وگو با ایسنا، اعلام کرد که می‌خواهند پراید را از طریق اوراق سلف موازی و از دریچه بورس کالا تامین مالی کنند.

بعد از اعلام این خبر صحبت‌های زیادی درباره پذیرش یا عدم پذیرش این کالا در بورس شد، قیمت‌گذاری خودرو موضوع مهمی بود که مانع حقوقی برای عرضه اوراق سلف موازی خودرو در بورس ایجاد می‌کرد چرا کهبرای این کار لازم بود این خودرو در بورس کالا پذیرش و کشف قیمت شود اما از آن جایی که پرایداز طریق شورای رقابت قیمت گذاری می شود قابلیت کشف قیمت در بورس کالا را نداشت.

بعد از گذشت ماه‌ها، هفته گذشته مدیرعامل سایپا در همایش بین‌المللی صنعت خودرو اعلام کرد که سراتو در بورس کالا پذیرفته شده است، اما در آن زمان امیدنامه‌ای از این پذیرش منتشر نشده بود که بتوان از جزئیات این پذیرش اخبار مستند تری داشت.

اما بورس کالا به تازگی امیدنامه‌ای منتشر کرده که گویای پذیرش سراتو در بورس کالاست. به نظر می رسد بورس کالا و گروه سایپا به تفاهم‌هایی رسیدند تا خودروهایی که مشمول قیمت‌گذاری نمی‌شود را بتوانند از طریق اوراق سلف موازی تامین مالی کنند. در این امیدنامه آمده که درخواست پذیرش کالای خودروی سراتو تولیدی شرکت سایپا و از طریق شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان در تاریخ 25 دی‌ماه سال 1395 به شرکت بورس کالای ایران ارائه شد و در نودمین جلسه هیات پذیرش بورس کالای ایران در تاریخ 19 ‌اسفندماه سال 1395 مورد بحث و تبادل‌نظر قرار گرفته و پذیرش آن به تصویب رسیده است.

عرضه‌کننده یعنی شرکت سایپا متعهد شده که شرایط عرضه را به گونه‌ای فراهم کند که حداقل چهار بار عرضه در ماه انجام پذیرد و در صورت وجود تقاضا با نظر بورس نسبت به عرضه اقدام کند. موضوع کشف قیمت اینخودرو از مواردی است که می‌تواند جای بحث داشته باشد، چرا که قاعدتا این کالا باید از طریق عرضه و تقاضا کشف قیمت شود و در صورت عدم عرضه به مقدار نیاز بازار فشار تقاضا می تواند قیمت این کالا را بیش از آن چه ارزش دارد بالا ببرد. اینکه آیا در این مورد جزئیات این موضوع هم صحبت‌هایی بین دو طرف انجام شده یا خیر را فعلا کسی نمی‌داند اما دیر یا زود می‌توان از این قسمت از پازل عرضه خودرو در بورس کالا سر در آورد.

بازار پتروشیمی ها

بالابودن حجم عرضه ها در بورس کالا شرایطی را ایجاد کرد که جذابیت خرید از بازار آزاد چندان هم خودنمایی نکند تا جایی که شاهد کاهش قیمت ها در بازار آزاد بودیم تا یک بازار کاهشی را در مهمترین روز معاملاتی در بازار پتروشیمی ها به ثبت برسد. کاهش قیمت ها در بازار آزاد را باید دلیل دیگری برشمرد که از افزایش جذابیت خرید در بورس کالا حکایت دارد.

حجم معاملات پلیمرها در بورس کالا برای روز سه شنبه نسبتاً مساعد بود تا جایی که می توان از آرامشی نسبی در این بازار خبر داده اگرچه بالابودن حجم عرضه ها را باید یکی از مهمترین دلایل آرامش نسبی بازار به شمار آورد. این در حالی است که سهمیه های بهین یاب برای اسفندماه نیز شارژ شده و فضا برای خرید خریداران واقعی مهیاست که می تواند به افزایش حجم معاملات در بورس کالا کمک کند. از سوی دیگر بالابودن حجم معاملات در روز دوشنبه در کمتر بالابودن عرضه ها نیز در نهایت موجب شد تا وضعیت آرام و نسبتاٌ با ثباتی در بازار حاکم شده و مهمترین خروجی آن را می توان بالابودن حجم معاملات عنوان داشت که سیگنال مطلوبی برای این بازار محسوب شده و از فراموش شدن رکود معاملاتی در هفته جاری خبر می دهد که موجب خواهد شد برای پنجمین هفته پیاپی ، رونق در بازار پلیمرها حس شود. نزدیکی به روزهای پایانی سال و جذابیت خرید ، شارژ سهمیه های بهین یابی ، اعلام قیمت های پایه جدید ، افزایش آرام و گام به گام قیمت های جهانی و بهبود حجم تولید در صنیاع پایین دستی را می توان از ویژگی های اصلی بازار دانست که در نهایت به ثبت معاملاتی پررونق منجر شد.

در خصوص معاملات روز سه شنبه شاهد عرضه 78 هزار تن از انواع پلیمرها بودیم که از این حجم عرضه تنها 34 هزار تن مورد داد و ستد قرار گرفت که انتظارات را برآورده نکرد اگرچه معاملاتی قابل قبول به ثبت رسید.با توجه به این حجم معاملات ثبت معامله ای بالاتر از 40 هزار در هفته جاری منطقی به نظر می رسد بنابراین رونق بازار در هفته جاری منطقی خواهد بود.

بورس انرژی: روز پر رونق معاملات قراردادهای سلف موازی استاندارد با سررسید یکسال و بیشتر

در جریان معاملات روز جاری بورس انرژی ایران (سه‌شنبه 3 اسفند ماه 95)، بازار برق بورس انرژی ایران شاهد معامله 670 قرارداد معادل 16,810 مگاوات ساعت به ارزش بیش از 8 میلیارد 444 میلیون ریال بود. شایان ذکر است در روز جاری، نمادهای میان باری و کم باری به ترتیب با متوسط قیمت 325,000 و 320,000 ریال برمگاوات ساعت مورد معامله قرار گرفتند.

لازم به ذکر است در آغاز جلسه معاملاتی امروز، نمادهای بار پیک روزانه، بار پایه روزانه، میان باری روزانه و کم باری روزانه 96/01/03 گشایش یافتند و همچنین نمادهای بار پیک روزانه، بار پایه روزانه، میان باری روزانه و کم باری روزانه 95/12/07 و بار پیک هفتگی، بار پایه هفتگی، میان باری هفتگی و کم باری هفتگی 95/12/07 در پایان جلسه معاملاتی امروز متوقف شده و فرآیند تحویل آن ها آغاز شد.

همچنین امروز در تابلوی سلف موازی استاندارد برای قراردادهای با سررسید یکسال و بیشتر در بازار مشتقه بورس انرژی ایران، در نماد سنندج 961، 35,510 قرارداد با ارزشی بالغ بر 140 میلیارد و 32 میلیون ریال و در نماد ستاره 961، 415 قرارداد با ارزشی بالغ بر 977 میلیون ریال مورد معامله قرار گرفت.

در مجموع ارزش معاملات بازار مشتقه بورس انرژی ایران، به 146 میلیارد و 453 میلیون ریال بالغ شد.

بازار فولاد

رشد قیمت ها در بازار فولاد چهره جدیدی به خود گرفته زیرا به رغم افزایش مقطعی نرخ ها در بازار آزاد و از سوی تولیدکنندگان اصلی ، باز هم رشد قیمت ها چندان هم غالب نبوده و نمی توان از جهش نرخ ها در این بازار دفاع کرد. این در حالی است که اعلام تخفیف در کنار بی رمقی خریداران شرایطی را رقم زد که نتوانیم به رشد قیمت ها حتی در روزهای پایانی سال نیز خوش بین باشیم که در کنار بارش برف و باران ، شرایط وخیمی را پیش روی تقاضا ترسیم کرده است.

در روز سه شنبه شاهد بودیم که کانال های تلگرامی بسیاری در بازار فولاد به بررسی وضعیت قیمت ها در این بازار پرداختند که غالب آن ها از این روند قیمت گذاری شکایت داشته و رشد گام به گام نرخ ها را با وضعیت بازار ناسازگار دانستند که البته نگاهی صحیح محسوب می شود. به نظر می رسد امسال نتوان به تقاضای روزهای پایانی سال خوش بین بود و بهتر است نرخ های فعلی را دستاوردی مهم قلمداد کرده که می تواند حداقل تقاضای موجود را به سمت بازار جذب کند اگرچه کاهش نرخ ها به دلیل رقابت منفی نیز نگرانی های جدیدی را در این بازار ایجاد خواهد کرد.

اصفهانی گزارشگر بازار فولاد به گزارش بازار پرداخته است که در ادامه ملاحظه خواهید کرد.

تغییرات رصد شده امروز بازار میلگرد شامل موارد زیر بودند :

فولاد آلیاژی ایران : انواع میلگرد ساده توسط یکی از نمایندگان رسمی ثابت شنیده شد.

فولاد البرز ایرانیان : برخی مبادی رسمی فروش : ثابت

فولاد کوثر اهواز : برخی مبادی رسمی فروش : ثابت

فولاد سیرجان حدید جنوب : ثابت

مجتمع فولاد ایوان : ثابت

فولاد پرند : ثابت

مجتمع فولاد خرم آباد : ثابت

فولاد کیان ابهر : 5 تومان کاهش قیمت

فولاد ارگ تبریز : ثابت

نورد فولاد گلستان : ثابت

مجتمع ذوب آهن ونورد کرمان : ثابت

فولاد خراسان : برخی مبادی غیر رسمی : ثابت

فولاد درپاد تبریز : ثابت

فولاد کویر کاشان علیرغم اینکه کلیه محصولات خود را ثابت اعلام کرده است نرخ میلگرد A3 تولیدی خود را امروز آشکار اعلام نکرد.

فولاد البرز غرب ( البرز تاکستان ) : نسبت به آخرین قیمت دیروز : ثابت

مجتمع فولاد صنعت بناب : ثابت

فولاد کاوه تیکمه داش : ثابت

آذر فولاد امین تیکمه داش : 20 تومان کاهش قیمت

سیما فولاد جهان : ثابت

آذر چلیک تبریز : ثابت

نورد فولاد یزد : کلیه محصولات خود را به جز 8و10 ساده که با 10 تومان کاهش قیمت توام شده، ثابت اعلام کرد.

ذوب آهن اصفهان : انواع میلگرد : برخی مبادی غیر رسمی فروش امروز : ثابت

آریا ذوب : برخی مبادی غیر رسمی : 10 تومان کاهش قیمت

فولاد آذربایجان : ثابت

پرشین فولاد : 20 تومان افزایش قیمت

ایزد خواست جنوب : 10 تومان افزایش قیمت

فولاد قزوین و پارس آرمان : 20 تومان افزایش قیمت نسبت به صبح دیروز؛ نسبت به آخر وقت دیروز ثابت است.

فولاد هیربد : ثابت؛ ادامه 10 تومان افزایش قیمت

فولاد شاهرود : 10 تومان افزایش قیمت نسبت به صبح دیروز

فولاد سپهر ایرانیان : نسبت به آخر وقت دیروز ثابت و نسبت به صبح دیروز 20 تومان افزایش قیمت

فولاد ابهر : 10و12 حدود 20 تومان افزایش قیمت و بقیه ثابت نسب به صبح دیروز

فولاد کیان کاشان : 5 تومان افزایش قیمت

فولاد الماس : 5 تومان افزایش قیمت

صنایع فولاد کرمان ( بردسیر ) : 10 تومان افزایش قیمت نسبت به صبح دیروز

فولاد بافق یزد : 15 تومان افزایش رسمی قیمت؛ مبادی غیر رسمی 10 تومان کاهش قیمت .

فولاد خرمدشت : 15 تومان افزایش قیمت

فولاد ظفر بناب : ثابت؛ ادامه 10 تومان افزایش قیمت

فولاد آناهیتا گیلان : 20 تومان افزایش قیمت

نورد فولاد گیلان ( حسن رود ) : 15 تومان افزایش قیمت نسبت به آخرین قیمت دیروز

پولاد نورد شیراز : 20 تومان افزایش قیمت میلگرد های A3 و بقیه ثابت

صبا فولاد زاگرس شهرکرد : 20 تومان سایز 12 و بقیه 10 تومان افزایش قیمت

محصولات فولاد امیرکبیر خزر امروز با 10 الی 65 تومان افزایش قیمت نسبت به تاریخ یکم به بازار پیشنهاد می شود.

این تولیدی دیروز اعلام بار نداشت. همچنین شرط بارگیری تا 15 روز شنیده شد.

صدر فولاد لرستان : 10 الی 20 تومان افزایش قیمت

فولاد معراج کردکوی : 10 تومان افزایش قیمت

فولاد آلیاژی ایران : انواع میلگرد A3 توسط برخی از نمایندگان رسمی فروش 10 الی 15 تومان افزایش نسبت به دیروز

فولاد ابر کوه : 5 تومان افزایش قیمت

در خصوص تیرآهن ذوبی اصفهان در " انبار تهران " و " انبار اصفهان " و " خط کارخانه " در بازار غیر رسمی علیرغم این که برخی مبادی با تغییرات جزیی اعلام کرده اند؛ شنیده ها حاکی از کاهش کیلویی 10 الی 15 تومانی اعلامی برخی دیگری از همین مبادی از " خط کارخانه " دارد. همچنین برخی سایزها هم در انبار اصفهان کمی پایین تر از نرخ های دیروز شنیده شد.

- فولاد ناب تبریز؛ فولاد نورد یزد و جهان فولاد غرب امروز ثابت اعلام کردند.

حوزه ناودانی و نبشی هم امروز بنا بر رصد بازار و گزارش اقنا تا این لحظه ثابت و توافقی شنیده شد :

- لاهور : ثابت و توافقی

- آریان فولاد : ثابت

- سجاد : ثابت

- ناب تبریز : ثابت

- گرم فلز : ثابت

- شکفته مشهد : 30 +

- دهشیر یزد : 90 +

در حوزه میلگرد هم امروز هر چند در تعدادی از مبادی افزایش قیمت ادامه داشت؛ اما بنا بر رصد بازار و گزارشات دریافتی؛ مبادی توام با ثبات و روند توافقی از تعداد بیشتری نسبت به روز گذشته برخوردار بودند و حتا در تعداد معدودی هم شاهد کمی کاهش قیمت و عقب نشینی بودیم؛ در کل بازار امروز از حالت یکپارچه افزایشی چند روز قبل برخوردار نبود و هر سه جهت گیری ( کاهش/ثبات/افزایش) در بازار امروز حادث شد.

در حوزه شمش هم بنا بر گزارش نرخ باکس امروز تغییرات خاصی مشاهده نشد و قیمتهای اعلامی رسمی با ثبات همراه بودند؛ البته با توجه به توقف روند افزایشی در حوزه قراضه آهن از روز پیش، این وضعیت در خصوص بازار رسمی شمش قابل پیشبینی بود؛ وانگهی تقاضای موثر کالای نهایی ( میلگرد و ناودانی و نبشی) هم به اعتقاد نگارنده همچنان در حداقل خود قرار دارد و ادامه روند افزایشی بدون توجه به بازار تقاضا عواقب وخیمی را به دنبال خواهد داشت که از جمله مهمترین آن احتمال ریزش قیمتها با توجه به تعطیلات پیش رو، بدون ملاحظات توافقی زنجیره های بالادستی در روزهای پایان سال خواهد بود

بازار پایان سال چگونه ارزیابی می شود؟

البته نوشتن در باره بازار ، کاری بس دشوار است ولی بر اساس تجربه و نشانه های آن می توان گفت که تفاوت معاملاتی سال جاری با سال های قبل کاملا مشهود است. به گزارش کانال تلگرامی دیده بان فولاد؛ از یک طرف کلاهبرداری های انجام شده در طول سال جاری و نیز سال قبل به تدریج دیوار بی اعتمادی بین معامله گران را فرو ریخته و از سوی دیگر سیاست های انقباضی دولت و بانک ها به عنوان تحریک کنندگان تقاضا سبب شده که در روزهای پایانی سال 95 شاهد کاهش حجم معاملات نسبت به سال های قبل باشیم پیشکسوتان بازار بیاد می اورند که در سالهای نه چندان دور از اواسط بهمن ماه معاملات مدت دار در بازار آهن رونق می گرفت و فعالان فولادی تلاش می کردند از این فرصت برای تکمیل موجودی خود بهره ببرند چرا که معمولا در تغییر سال مقداری تورم عددی منتقل می شد و معمولا دو عامل بر این معاملات تاثیر می گذاشت یکی افزایش 15 تا 20 درصدی قیمت ها در تغییر سال و دیگری افزایش درصدی نرخ مالیات اما در سال جاری این دو مولفه بسیار کم رنگ جلوه می کند. از یک طرف شنیده ها از ثبات نرخ مالیاتی می گوید و از دیگر سو دولت همچنان مصمم است نرخ تورم را تا پایان دوره اول حاکمیتی خود حفظ کند بحث اعتماد هم که دیگر جای خود را دارد و برای پی بردن به این موضوع کافی است پای صحبت فعالان فولادی در اکثر لایه های زنجیره بنشینی ...مساله دیگری که می تواند بر این روند تاثیر بگذارد انتخابات تقریبا زود هنگام ریاست جمهوری است که قرار است در 29 اردیبهشت سال 1396 برگزار گردد مساله را بهتر است اینگونه بیان کنیم که معمولا از 20 اسفند 95 به مدت یک ماه بازار نیمه تعطیل جلوه می کند از 20 اسفند فعالان در پی تسویه حساب ها و مطالبات خود هستند ، بارگیری ها با تاخیر انجام می شود و واحدهای تولیدی تلاش می کنند که موجودی پایان دوره خود را تکمیل کنند به این شرایط پرداخت هزینه های عیدی و پاداش سالانه را نیز می توان اضافه کرد به عبارت دیگر سمت و سوی بازار در پی معامله کمتر خواهد بود از طرف دیگر تعطیلات بلند مدت سال نو گاهی تا چند روز بعداز آن نیز ادامه می یابد و معمولا به رسم یک عادت دیرین از 20 فروردین تقریبا فعالیت رسمی بازار شروع می شود این مساله را داشته باشید و به آن فعالیت های انتخاباتی و سیاسی شدن مردم و دلمشغولی آنان به آینده سیاسی کشور را هم اضافه کنید از سمت دولت نیز بعید است در 2 ماهه پایانی سال برنامه ها و فعالیت های شگفت انگیزی رخ دهد پس به معامله گر بازار حق بدهید که بجای این همه فشار روحی ناشی از افزایش یا کاهش قیمت رو به سوی بانک آورده و پولش را در آنجا به امید یک سود ثابت ذخیره کند البته ورای این گفته ها باید اعتراف کرد که بازار در ادامه به روزمرگی خود ادامه خواهد داد لذا بد نیست تصمیم گیرندگان تلاش مضاعفی برای جابجایی کالا از کارخانه به انبار فعالان انجام نداده و بازار را به حال خود بگذارند تا بازار آهن این چند صباح را به روند طبیعی خویش سپری سازد.

کاهش زمان پرداخت مطالبات کشاورزان به ۳ روز

برای سال‌های طولانی، مکانیزمی که دولت برای حمایت کشاورزان در ۳ محصول جو، ذرت و گندم اتخاذ می‌کرد مکانیزم «خرید تضمینی» بود، راه‌کاری که شاید در ابتدا مناسب به نظر می آمد، اما در ادامه مشخص شد که آسیب‌های متعددی را برای دولت وکشاورزان به همراه دارد، به همین سبب دولت یازدهم قانون خرید تضمینی را اصلاح کرد و با استفاده از بستر بورس کالا این راهبرد مهم حالت عملیاتی به خود گرفت.

به گزارششادا؛ برای اطلاع از جزئیات بیشتر این طرح و موفقیتهای آن گفتگویی با دکتر حامد سلطانی نژاد، مدیرعامل بورس کالای ایران انجام شده که در ادامه میخوانید..

آقای دکتر سلطانی نژاد، سال های متمادی خرید تضمینی مورد توجه بوده است اما به نظر می رسد که آسیب شناسی های صورت گرفته نشان دهنده این است که این ایده خیلی موفقیت آمیز نبوده و باعث هدر رفت منابع زیادی از دولت شده و رضایت کشاورزان را هم در پی نداشته است. چه اتفاقاتی رخ داد که به قیمت تضمینی رسیدید و مکانیسم آن دقیقا به چه صورت است؟

در هر کشوری صنایعی وجود دارند که به آن ها اهمیت داده می شود. معروف است که قدرت گرفتن ایالات متحده به علت توجه به دو صنعت کشاورزی و نظامی است. البته در صنایع دیگر نیز این کشور حضور دارد. از طرفی محصولات کشاورزی پاشنه آشیل بسیاری از کشورها هستند. اگر بخواهند برای کشوری محدودیتی ایجاد کنند و مواد غذایی به آن نفروشند و آن کشور نیز توانایی تولید مواد غذایی نداشته باشد قطعا توان مقاومت ندارد. به همین دلیل از دیرباز به بحث کشاورزی اهمیت ویژهای داده می شد. دولت همواره از محصولات استراتژیکی مانند گندم یا ذرت و جو دامی حمایت میکند. این حمایت بدین ترتیب است که دولت هر سال اعلام می کند با قیمت مشخصی محصولات کشاورزی را خریداری میکند که به خرید تضمینی معروف است.

مهمترین آسیب خرید تضمینی چیست؟ کیفیت اجرای این طرح اکنون مورد انتقاد است. این که در فرصتی کوتاه و با استفاده از سازمان های دولتی میتوان نظارتی بر کیفیت محصولات داشت یا خیر؟

سازمان هایی مانند شرکت بازرگانی دولتی مجبورند حتی آن چیزی که شبیه گندم است را نیز خریداری کنند چون بر آن ها تکلیف شده است. اینکه چندین میلیون تن محصول از اقصی نقاط کشور خریداری شود و پول هم مربوط به بیت المال است نیازمند افزایش دقت در این موضوع است. همین امسال مبلغ ۱۵هزار میلیارد تومان برای خرید گندم اختصاص یافته است. این مبلغ معادل نصف بودجه عمرانی کشور است. کشاورز نیز از این وضعیت ناراضی است چرا که پول خود را دیر دریافت می کند. مجری طرح نیز ناراضی است و از کوتاه بودن زمان گلایه میکند و اعلام میکند که هر محصولی را مجبور است خریداری کند. قیمت نفت نیز در حال حاضر پایین است و کفاف پرداخت چنین مبلغ هایی را نمیدهد. در این راستا در سال ۸۹ قانونی در مجلس تصویب شد که مربوط به افزایش بهره وری محصولات کشاورزی است. ماده ۳۳ این قانون اعلام می کند که دولت به جای ساز و کار خرید تضمینی محصولات کشاورزی، یک قیمت تضمینی تعیین کند. بدین معنی که دولت از یک قیمت برای این محصولات به شرط ارائه محصولات باکیفیت حمایت کند. این قانون متروک مانده بود تا اینکه در دولت یازدهم و با حمایت وزارت جهاد کشاورزی و مجموعه وزارت اقتصاد اجرایی شد. براین اساس کشاورز محصول خود را در بورس کالا و در یک سازوکار عرضه و تقاضا و با رعایت استانداردهای لازم عرضه می کند. اگر محصول وی از استاندارد لازم برخوردار نباشد پذیرش نمی شود و یا اگر استاندارد در حد قابل قبولی باشد ضریبی به آن تعلق می گیرد که به ضریب جدول خاکی معروف است و از ارزش آن کاسته می شود که جریمه ای برای کشاورز است تا در سال بعد محصول بهتری را کشت کند. پس از تحویل کالا محصول کشاورزی در انبارهای بورس، سند آن صادر می شود که قبض انبار معروف است. قبض انباری که قابلیت معامله ثانویه داشته باشد گواهی سپرده نام دارد که ابزاری مالی برای تبدیل کالا به اوراق است. در واقع به جای دست به دست شدن کالا و افت کیفیت، کالا را در یک نقطه نگهداری می کنیم و سند آن را مبادله می کنیم. کشاورز از زمان تحویل کالای خود به انبار، امکان معامله در بورس را پیدا می کند. اگر قیمت فروخته شده کمتر از قیمت حمایتی دولت پایین تر باشد مابه التفاوت توسط دولت به کشاورز پرداخت می شود. پول کشاورز تا ۳روز کاری بعد از انجام معامله به حساب کشاورز واریز می شود. تجربه ما نشان می دهد که کشاورز بیش از ۷۰درصد پول را دریافت می کند. براساس مصوبه مجلس قیمت های تضمینی بالاتر از قیمت های جهانی است که البته دولت را نیز دچار دردسرهایی کرده است. چرا که سالانه بدون توجه به قیمت جهانی و معادل تورم قیمت تضمینی باید افزایش پیدا کند.

با این که هنوز ایراداتی وجود دارد مهمترین مزیت اجرای این طرح چیست؟

اجرای این طرح سبب شده تا بار مالی دولت کم تر شود. به عنوان مثال در رابطه با محصول جو، دولت به جای پرداخت هزار و ۳۰۰میلیارد تومان برای خرید از کشاورزان، تنها حدود ۳۴۰میلیارد تومان پرداخت کرد. اتفاق دیگری نیز که افتاد این بود که کشاورزان به سرعت به پول خود رسیدند. بحث کیفی سازی نیز، دیگر منفعت اجرای این طرح بود. ضمن اینکه کشاورزان با ساز و کار بازار آشنا شدند و برای بیش از ۶۵هزار کشاورز تولیدکننده جو دامی، کد سهامی صادر و اطلاعات آن ها ثبت شد. نکته جالب توجه این است که این پول مستقیما به حساب خود کشاورزان واریز شد که باعث افزایش سطح رضایت کشاورزان گردید. در حال حاضر طومارهای تشکر کشاورزان به خاطر دریافت سریع تر پولشان نسبت به سال های گذشته وجود دارد. البته این طرح بی نقص نبوده، اما در کلیت طرح، رضایت قابل قبولی وجود دارد.

این قانون در حال حاضر برای ذرت و جو اجرا می شود در حالی که مهم ترین محصول کشاورزی گندم است. چه زمانی گندم نیز وارد این مکانیسم می شود؟

این طرح امسال برای جو اجرا شد. البته سال گذشته به صورت آزمایشی در خوزستان اجرا گردید. نتایج اجرای این طرح بسیار ثمربخش بود و دولت تصویب کرد که این طرح برای ذرت و جو در سال ۹۵ در کل کشور اجرا شود. طی این مکانیسم حدود یک میلیون و ۱۴۰هزار تن خریداری شد. برای ذرت در حال حاضر ۶۰۰هزار تن محصول جمع آوری شده که ۵۰۰هزار تن آن فروش رفته است و صدهزار تن باقی مانده تا پایان سال فروش خواهد رفت. این مکانیسم برای هر محصولی که دولت قصد حمایت از آن را داشته باشد قابل تعمیم است. گندم کالای خاصی است که هم سمت خرید و هم فروش آن حمایتی است. یعنی دولت هم از کشاورز گرانتر می خرد و هم به نانوایی ارزان تر می فروشد. نتیجه این کار این است که پول هنگفتی باید توسط دولت هزینه شود. ما حداقل می توانیم یک سمت این موضوع یعنی خرید را پوشش دهیم. در حال حاضر مذاکراتی در سازمان برنامه و وزارت جهاد در این رابطه در حال انجام است. به علت گستردگی حجم گندم تولیدی، سعی بر این است که از سطح مشخصی شروع کنیم و کم کم آن را توسعه دهیم. حداقل در مورد گندم غیریارانه ای که حدود ۳میلیون تن است این اتفاق قطعا خواهد افتاد. در مورد گندم یارانهای نیز استانهایی که ساز و کار انبار را دارند انتخاب خواهند شد و این فرآیند قابل انجام است. انجام این کار نیازمند همراهی وزارت جهاد کشاورزی است. بورس تنها می تواند ساز و کار معاملاتی را فراهم کند اما اقدامات لجستیکی باید توسط مجموعه جهاد کشاورزی انجام شود. البته بورس در زمینه انبارداری نیز کمک می کند و انبارهایی را چه به صورت خصوصی و یا دولتی به پذیرش خود در می آورد که استانداردهای لازم را داشته باشد. نظام انبارداری در دنیا بسیار پیشرفته است و کالاها نزدیک به بازار مصرف هستند. اینکه در بعضی از مناطق کشور با کمبود یک کالا مواجه می شویم در حالی که در نقطه دیگر مازاد آن کالا وجود دارد و یا این که محصولاتی که با پول بیت المال و بودجه نفت دولت خریداری شده باید دور ریخته شود، ناشی از بهره نبردن از مکانیسم های بازاری است. بخش کشاورزی ما چاره ای جز حرکت به سمت بازاری شدن ندارد. اما این که ناگهان بخواهیم این صنعت را متحول کنیم و اعلام کنیم که از فردا تنها محصول استاندارد را خریداری میکنیم و مکانیسم بازار اجرا کنیم امکان پذیر نیست. باید حرکتی آرام و بدون متضرر شدن افراد انجام شود و همه متوجه شوند که جهت گیری دولت به کدام سمت است. مردم واقعا به سمتی که ما سیاست گذاری کنیم حرکت میکنند. هنگامی که سیاست گذاری به صورت کیفی و مبتنی بر نظام بازار باشد، همه تکلیف خود را می دانند.