ایست دوباره فولاد

بورس24 :کاهش قیمت ها در بازار فولاد و پتروشیمی را می توان مهمترین خبر روز ابتدایی هفته جاری به شمار آورد که نشان دهنده آغاز به کار هفته ای آرام و کم رمق در بازار آزاد است اگرچه این افت نرخ می تواند به جدب بخش بزرگ تری از خریداران کمک کند. در هر حال قیمت های موجود در بازار محصولات پتروشیمی و شاید در بازار فولاد به نسبت بالاست ( اگرچه قابل مقایسه با قیمت های جهانی است ) و همین ویژگی کشش تقاضا را در بازار آزاد محدود ساخته است.

بیم و امید در بازار فولاد

در بازار فولاد شاهد ثبات نسبی قیمت ها هستیم هرچند که معاملات چندانی به ثبت نرسیده اما بازار خود را برای بهبودی زیرپوستی آماده می کند. این در حالی است که برخی شنیده ها از هماهنگی های جدیدی در این صنف خبر داده تا با مدیریت بازار ، در برابر کاهش قیمت ها موضع گیری های جدیدی ایجاد شود ولی واقعیت آن است که تا خروجی برخی از تصمیمات مشخص نشود ، نمی توان به رونق معاملات و رشد قیمت ها امیدوار بود هرچند که هم اکنون نیز خوش بینی هایی در این خصوص دیده می شود.

ثبات نسبی قیمت ها در روز ابتدایی هفته جاری را می توان نکته مهمی برای این بازار به شمار آورد اگرچه شواهد خاصی را از دورنمای قیمتی اعلام نکرده و همچنین برای برخی از واحدهای تولیدی نیز به ابهاماتی جدید منجر شده است. این در حالی است که بسیاری از واحدهای تولیدی برای حفظ مشتری های موجود قیمت های پیشنهادی خود از کارخانه را نیز با کاهش اعلام کرده اند که نشان می دهد اوضاع وخیم تر از چیزی است که در نگاه اول به نظر می آید. در هر حال هم اکنون نمی توان در خصوص دورنمای بازار اظهارنظر قاطعی داشت و روزهای آینده شواهد بیشتری از رفتار خریداران قابل رصد خواهد بود.

اصفهانی گزارشگر بازار فولاد معتقد است: در حوزه ورق امروز علیرغم اینکه در خصوص ورق گالوانیزه، روغنی و رنگی در برخی حوزه ها معاملات بیشتر توافقی و یا حتا در مواردی کمی کاهش قیمت شنیده شد، در خصوص ورق سیاه کمی افزایش قیمت در خصوص ورق اکسین به چشم می خورد که برخی از فعالان معتقدند دلیل این افزایش قیمت شاید کاهش تنوع در عرضه ورق کاویان باشد. در خصوص ورق سیاه گیلان و فولاد مبارکه اما تغییرات چندانی در مبادی این حوزه شنیده نشد. هر چند جو افزایشی ورق اکسین در قیمتهای برخی از بنگاههای تهران در خصوص ورق گیلان و قطعات نیز تاثیر مثبت گذاشته بود.

- ورق 2 میل سیاه روس در " انبار تهران " توسط برخی از نمایندگان غیر رسمی فروش امروز توام با 20 تومان کاهش قیمت شنیده شد.

- برخی از انواع ورق سیاه فولاد کاویان توسط یکی از نمایندگان رسمی این تولیدی امروز ثابت شنیده شد.

- انواع ورق سیاه فولاد مبارکه (رول) از " انبار تهران " امروز توسط برخی از نمایندگان غیر رسمی فروش توام با 5 الی 15 تومان کاهش قیمت شنیده شد.

- انواع ورق گالوانیزه سمنان و شهرکرد و کاشان توسط برخی از مبادی فروش از " خط کارخانه " امروز توام با کاهش 10 الی 15 تومان در برخی از اقلام شنیده شد.

- انواع ورق سیاه اکسین در " انبار تهران " توسط برخی از مبادی فروش امروز توام با 10 الی 40 تومان افزایش قیمت شنیده شد.

- انواع ورق رنگی فولاد مبارکه از " خط کارخانه " توسط برخی از مبادی امروز ثابت شنیده شد.

- ورق سیاه 1.5 و 2 میل قزاق از " انزلی" و " بنگاههای تهران " و ورق سیاه 2 میل چین از بنگاه تهران، و ورق 2 میل سیاه روس از " انزلی " توسط برخی از مبادی فروش امروز ثابت شنیده شد.

- یکی از نمایندگان رسمی فروش ورق سیاه گیلان، انواع ورق ضخامت 30 تا 65 میلیمتر و 8 تا 15 میلیمتر این تولیدی را امروز ثابت اعلام کرد.

- انواع ورق سیاه اکسین در " خط کارخانه " توسط برخی از نمایندگان غیر رسمی فروش 25 الی 60 تومان افزایش قیمت شنیده شد.

در حوزه قوطی و پروفیل هم امروز شاهد کاهش نرخ ها در برخی از مبادی در دامنه 10 تا 70 تومان بودیم و این در حالی بود که برخی از مبادی این حوزه در اعلام رسمی قیمتهای خود؛ کاهش کمتری را لحاظ کرده بودند و در کل بازار این حوزه امروز شاهد برخی زیرفروشی ها و عدم شفافیت قیمتی بود.

تغییرات نرخ امروز مبادی تولیدکننده قوطی و پروفیل بر مبنای قوطی ضخامت ۲ میلیمتر :

- آدنیس : ثابت

- صدرا : 10 -

- جهان : 10 -

- یاران : 20 -

- تهران شرق : 10 -

- صابری : ثابت

- یزد : 60 -

- نورد میلاد یزد : 60 -

- پترو فولاد : ثابت

- هیربد : 30 -

-گل نرده : 10 -

- کیان پرشیا : 70-

- نیکان : 15 -

بیشترین قیمت : 2350

کمترین قیمت : 2290

برخی از تغییرات و مشاهدات صورت گرفته امروز در بازار میلگرد شامل موارد زیر بودند :

فولاد کویر کاشان : کلیه محصولات ثابت

یکی از نمایندگان رسمی فروش ذوب آهن اصفهان، امروز انواع میلگرد این واحد تولیدی را ثابت اعلام کرد.

فولاد ارگ تبریز : ثابت

فولاد آلیاژی ایران : انواع میلگرد ساده توسط یکی از نمایندگان رسمی این تولیدی ثابت شنیده شد.

پولاد نورد شیراز : ثابت

فولاد آناهیتا گیلان : ثابت

مجتمع ذوب آهن ونورد کرمان : ثابت

فولاد بافق یزد : ثابت

مجتمع فولاد ایوان : ثابت

صنایع فولاد کرمان ( بردسیر ) : ثابت

مجتمع نیک صدرای توس : ثابت

پرشین فولاد : ثابت

صبا فولاد زاگرس شهرکرد : ثابت

ذوب آهن اصفهان : انواع میلگرد : برخی مبادی غیر رسمی فروش : ثابت

فولاد امیرکبیر خزر : ثابت

سیما فولاد جهان : ثابت

صدر فولاد لرستان : ثابت

فولاد البرز غرب : انواع میلگرد فولاد تاکستان : ثابت

فولاد نطنز : انواع کلاف 6.5 ساده توسط یکی از نمایندگان رسمی فروش امروز ثابت شنیده شد.

نورد فولاد یزد : انواع میلگرد ساده وآجدار و BS از یکی از نمایندگان رسمی فروش این تولیدی ثابت شنیده شد.

فولاد معراج کردکوی : ثابت

فولاد شمس سپهر : ثابت

فولاد میانه ( آذربایجان) : ثابت

فولاد آلیاژی ایران : انواع میلگرد A3 توسط یکی از نمایندگان رسمی فروش ثابت شنیده شد.

فولاد کوثر اهواز : برخی مبادی رسمی فروش : ثابت

فولاد البرز ایرانیان : برخی مبادی رسمی فروش : ثابت

فولاد ایزد خواست جنوب : 20 تومان کاهش قیمت.

فولاد قزوین و پارس آرمان : 10 تومان کاهش قیمت

فولاد ابهر : 10 الی 20 تومان کاهش قیمت

فولاد سپهرایرانیان : 10 الی 20 تومان برخی از اقلام کاهش قیمت

فولاد شاهرود : 10 الی 20 تومان کاهش قیمت

فولاد خرمدشت : 20 تومان کاهش قیمت

مجتمع فولاد خرم آباد : 5 الی 20 تومان کاهش قیمت

فولاد کیان ابهر و الماس نسبت به تاریخ نوزدهم همین ماه 30 تومان کاهش قیمت

فولاد کیان کاشان : 5 تومان کاهش قیمت

فولاد هیربد زرندیه : 50 تومان کاهش قیمت

فولاد سیرجان حدید جنوب : 10 تومان کاهش قیمت

مجتمع فولاد ظفر بناب : قیمت رسمی 70 تومان کاهش قیمت ولی در واقع 40 تومان کاهش دارد ( با احتساب تخفیفات روز پنجشنبه )

مجتمع نورد فولاد گیلان ( حسن رود ) : 20 الی 30 تومان کاهش قیمت

درپاد تبریز : 10 الی 20 تومان کاهش قیمت.

آریان فولاد : از برخی از مبادی غیر رسمی فروش : 10 تومان کاهش قیمت

آذر فولاد امین تیکمه داش : 20 تومان کاهش قیمت؛ مجددا 10 تومان کاهش قیمت

مجتمع فولاد صنعت بناب : برخی از مبادی فروش : حدود 15 تومان کاهش قیمت

فولاد نیشابور : برخی مبادی غیر رسمی فروش : 15 تومان کاهش قیمت

فولاد کاوه تیکمه داش : 20 تومان کاهش قیمت

استارت کاهش تولید نورد فولادی برای تنظیم بازار؟

معاملات بازار فولاد در حالی هفته گذشته ادامه یافت که روند حرکتی قیمت‌ها در این بازار با فراز و فرودهایی همراه بود. بر این اساس شنبه و یکشنبه شاهد افت قیمتی، دوشنبه و سه‌شنبه رشد نرخ انواع فولاد و چهارشنبه ثبات قیمت‌ها بودیم.

به گزارش کارگزاری آبان، در هفته معاملاتی منتهی به 22 بهمن ماه اگرچه سیگنال‌هایی از رشد قیمتی در بازار مشاهده شد که خوش‌بینی به بهبود تقاضا را تقویت کرد، اما فعالان بازار معتقدند کماکان رکود سنگینی بر طرف تقاضا حاکم است که اجازه رشد پایدار قیمتی را به محصولات فولادی نمی‌دهد.

دست‌اندرکاران بازار می‌گویند تقاضای مقاطع به حداقل خود رسیده و کارخانه‌های فولادی در معاملات خود حاضر به تخفیف هستند تا بتوانند از خریدار پول دریافت کنند. به این ترتیب اگر در برخی روزها نیز شاهد رشد قیمت باشیم به دلیل نیاز به تامین نقدینگی اغلب واحدهای فولادی در پایان سال، سمت و سوی قیمت‌ها به واسطه ارائه تخفیفات قیمتی رو به نزول خواهد بود.

هفته قبل در بورس کالای ایران نیز 16 هزار و 380 تن فولاد عرضه و حجم معامله 142 هزار و 669 تن ثبت شد. بخش عمده‌ای از حجم معامله مرتبط با ثبت خارج از بورس معاملات ورق فولاد مبارکه بود. باقی عرضه‌ها نیز به ذوب آهن، فولاد آذربایجان و فولاد خراسان اختصاص داشت که در خصوص این عرضه‌ها تنها محصولی که با استقبال خریداران روبه‌رو شد سبد تیرآهن و میلگرد ذوبی بود که در حجم 4430تن با قیمت 1560 تومان عرضه اما با تقاضای 8860 تنی روبه‌رو شد. سبد میلگرد فولاد خراسان نیز در هفته قبل بدون مشتری ماند.

رشد تامین مالی فولادسازان و سنگ‌آهنی‌ها از طریق بورس کالا

مدیرعامل بورس کالا در دیدار با اعضای انجمن تولیدکنندگان فولاد درخصوص تامین‌های مالی‌ انجام شده از سوی این نهاد برای فعالان حوزه فولاد و صنایع معدنی گفت: تامین مالی فولادسازان از طریق معاملات سلف از ابتدای سال ۹۵ تا 24/ 10/ 1395 برابر با ۳/ ۹۱ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۴۳ درصد رشد داشته است. سلطانی‌نژاد اظهار کرد: تامین مالی تولیدکنندگان سنگ آهن از طریق انتشار اوراق سلف موازی استاندارد نیز از ابتدای سال ۹۵ برابر با ۲۲/ ۱ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به دوره مشابه قبلی ۵۱ درصد رشد داشته است.

در هفته‌ای که پشت سر گذاشتیم مدیرعامل شرکت فرابورسی ذوب آهن اصفهان با بیان اینکه تولید این شرکت امسال کمتر از برنامه پیش‌بینی شده خواهد بود، گفت: تولید شرکت ذوب آهن برای امسال 3 میلیون تن برنامه‌ریزی شده بود اما پیش‌بینی می‌کنیم که حدود 2 میلیون و 200 هزار تن از این رقم محقق شود.

همچنین مدیرعامل فولاد خراسان اعلام کرد در راستای حمایت از بازار داخل و حمایت از عرضه کنندگان، کاهش 20 درصدی تولید در خط نورد را شروع کرده است. حسین احمدی گفت: به منظور جلوگیرى از افزایش دپوى محصولات در انبار و کمک به تنظیم بازار، این شرکت از سه شنبه 19 بهمن ماه تا اطلاع ثانوى کاهش ٢٠ در صدى در خط تولید نورد را به عنوان یک واکنش منطقى و اقتصادى به شرایط بازار در دستور کار قرار داد و این روند در هفته هاى آتى و تا مادامیکه موجودى انبار به یک سطح قابل قبول نرسد کماکان ادامه خواهد داشت.

در این میان خبرهای دیگری نیز حاکی از آن است پس از فولاد خراسان، فولاد کویر هم کاهش 20 درصدی تولید را در دستور کار قرار داده است. به این ترتیب مجتمع فولاد کویر با توجه به رکود بازار و دپوى بالاى محصولات تولیدى و طبق دستور جلسه روز یکشنبه 17 بهمن ماه رسته‌های فولادی، کاهش ٢٠ درصدى را در دستور کار خود قرار داده است. شرکت‌های فولادی امیدوارند با این تصمیم، کنترلى روى عرضه بازار و تثبیت قیمت‌ها اتفاق بیافتد.

آخرین وضعیت فولاد و سنگ‌آهن در بازارهای جهانی

روز چهارشنبه و پنج‌شنبه قیمت سنگ آهن وارداتی در چین بالا رفت؛ چرا که بازارهای فیوچرز رشد داشتند و تقاضا نیز کمی بهتر شد. به گزارش متال اکسپرت، آخرین قیمت سنگ آهن خلوص 62 درصد استرالیا 82.75 دلار در هر تن سی اف آر چین ثبت شده که 2 دلار رشد داشته است. در بورس دالیان قیمت قرارداد ماه مه سنگ آهن نیز 3 دلار بالا رفت و قرارداد میلگرد در بورس شانگهای 12 دلار رشد داشت. در بازارهای نقدی فولاد نیز قیمت‌ها بهبودهایی داشت و قیمت بیلت در بازار نقدی 9 دلار نسبت به دوشنبه بالا رفته است.

ظاهرا علت رشد قیمت ها این بار خبر محدودیت تولید برخی کارخانه‌های آلاینده هوا برای یک هفته در شهر تیانجین بوده که گرچه تاثیر جدی بر تولید فولاد نمی‌گذارد ولی جو بازار را تحت تاثیر قرار داده است.

در همین حال بنا بر آخرین آمار انجمن آهن و فولاد چین، کارخانه‌های لیدر این کشور در دهه دوم ژانویه یک میلیون و 623 هزار تن فولاد خام در روز تولید کردند که 5 درصد افت ماهانه داشته است. کل تولید روزانه فولاد خام چین در این مدت 2.18 میلیون تن بوده که 0.37 درصد نسبت به ماه قبل بهبود داشته است. در هر حال استدلال فعالان بازار از روند فعلی این است که سنگ آهن و فولاد در چین هر دو با مازاد عرضه روبرو هستند و قیمت‌ها ثبات ندارند.

کاهش قیمت ها در بازار آزاد پلیمرها

در بازار آزاد محصولات پتروشیمی شاهد کاهش قیمت بودیم هرچند که این روند کاهشی بخش بزرگی از گریدها را در برگرفته و بازاری نزولی را برای ابتدایی ترین روز هفته رقم زد. با توجه به افزایش حجم معاملات در روزها و هفته های اخیر در بورس کالا ، شاهد بهبود تغذیه بازار از مواد اولیه پلیمری هستیم که همین ویژگی فضای جذاب و جدیدی را برای برای برتری عرضه بر تقاضا رقم زده که تاکنون ، به کاهش قیمت ها منجر شده است . این در حالی است که هرگام کاهش نرخ در روزهای اخیر که فاصله چندانی با روزهای پایانی سال ندارد، می تواند سیگنال مهمی برای بهبود حجم تولید در صنایع پایین دستی محسوب شده و همچنین حجم تولید را بهبود بخشد. در هر حال هنوز هم قیمت ها در بازار مواد اولیه بالاست ولی این ویژگی مهم باعث نشده است که حجم خرید تقلیل یافته و یا بازار به رکودی جدید وارد شود.

چهارمین هفته تثبیت بازار پلیمرها

رشد قیمت های پایه در روزهای ابتدایی هفته گذشته در کنار رونق نسبی حجم معاملات را می توان از مهمترین خبرهای این بازار به شمار آورد اگرچه تداوم ثبت معاملاتی جذاب می تواند به ادامه رونق در این بازار منجر شود.

به گزارش کارگزاری آبان؛ در بازارهای جهانی شاهد رشد قیمت محصولات پلیمری هستیم هرچند که این رشد نرخ مدتی است که آغاز شده و با تقویت نسبی بهای نفت خام ، افزایش قیمت ها را ایجاد کرده است. به نظر می رسد هنوز هم نفت خام پتانسیل رشد داشته و همچنین کاهش انتظاری ارزش دلار در بازارهای جهانی نیز می تواند سیگنال های حمایتی از بازار محصولات پتروشیمی باشد. افزایش قیمت های پایه که هفته هاست به آرامی صورت پذیرفته را می توان یکی از خروجی های این رویکرد قیمتی به شمار آورد که می تواند باز هم جذابیت و پتانسیل رشد داشته باشد.

آمارها نشان می دهد که حجم معامله پلیمرها در بورس در هفته های اخیر کاملاً صعودی بوده که سیگنال بسیار مهمی برای این بازار محسوب شده همچنین نشان می دهد که می توان به از بین رفتن رکود در روزهای پایانی سال بیش از پیش خوش بین بود. نگاهی به درصد رشد حجم معامله پلیمرها نشان می دهد که به آرامی این درصد افزایش در حال تحلیل رفتن است یعنی از این پس می توان بازار پلیمرها را بازاری با ثبات ارزیابی کرد اگرچه احتمال کاهش حجم معاملات در هفته پیش رو را نیز ، نمی توان از نظر دور داشت زیرا حجم معاملات مطلوبی به ثبت رسیده است. با این حال بالابودن حجم عرضه ها ، رشد قیمت های پایه در بورس کالا ، وجود تقاضای مؤثر در بطن بازار و تقویت حجم تولید در صنایع پایین دستی را می توان دلایل این روند افزایشی حجم معاملات به شمار آورد.

از طرف دیگر حجم معاملات همچون هفته گذشته افزایش پیدا کرد و با بیش از ٥ هزار تن افزایش روبه رو شد. در مجموع دو هفته گذشته حجم معاملات بیش از ١٣ هزار تن افزایش پیدا کرده بود. افزایش حجم مذکور به نظر می رسد بیشتر به دلیل افزایش حجم عرضه ها در گریدهای جذاب همچون PVC ها رخ داد و از طرف دیگر خرید برخی گریدها چون پلی اتیلن های سبک فیلم بندرامام نیز با جذابیت خوبی مواجه شده اند. همچنین روند صعودی کلیه گریدهای پلیمری در بازار های جهانی نیز سبب شده که خریداران حجم بیشتری را در مورد برخی گریدها خریداری کنند.

در کل بیش از ٧٥ درصد از محصولات عرضه شده توسط متقاضیان خریداری شد، این در حالی بود، که در هفته گذشته ٦٩ درصد از کل عرضه ها خریداری شده بود. در این بین ٢٨ گرید از ٧٧ گرید عرضه شده با رقابت قیمتی به فروش رسیدند (در هفته گذشته در ٣٣ گرید رقابت قیمتی ثبت شد)، رقابت های قیمتی بین نیم درصد تا ٢٠ درصد بود، البته در هفته جاری حجم تقاضا مجددا افزایشی مطلوب و نزدیک به ٢٠ هزار تن رشد داشت.

آنچنان که آمارها نشان می دهند حجم عرضه هانسبت به هفته قبل بیش از یک هزار تن افزایش داشته است .در هفته جاری حجم عرضه ها ١.١٨٣ تن افزایش داشته است، که افزایش اندکی بوده ولی در واقع با توجه به این که حجم عرضه ها بالای ٧٠ هزار تن است بسیار مناسب است، ولی متاسفانه پراکندگی عرضه ها بین گریدهای مختلف مناسب نیست و در برخی گریدها کمبود عرضه و در برخی دیگر مازاد عرضه وجود دارد.

دورنمای بازار در هفته پیش رو:

با توجه به اعلام قیمت های پایه در هفته گذشته و کاهش محدود سهمیه های بهین یابی مصرف شده در هفته های اخیر ، شاید در هفته پیش رو شاهد تثبیت حجم معاملات و یا افت آن به میزان ناچیزی باشیم اگرچه این سیگنال می تواند به بازار آزاد سیگنالی مهم از رشد قیمت ها را مخابره کند. به نظر می رسد بازار آزاد به آرامی در قیمت های فعلی تثبیت شده و در اواخر هفته رشد نرخ های جدیدی را ثبت کند. این در حالی است که نمی توان از کاهش بهای برخی گریدهای خاص که معاملات خوبی را در بورس کالا داشته و البته معاملات چندان جذابی هم در بازار آزاد ندارد ، چشم پوشی کرد.

انعقاد ۲۷۲۰ قرارداد آپشن سکه طلا

هفته گذشته در جریان قراردادهای اختیار معامله سکه طلا در بورس کالای ایران در مجموع دو هزار و ۷۲۰ قرارداد منعقد شد که نسبت به دو هفته ما قبل رشد ۱۵ درصدی داشته است چرا که حجم کلی معاملات طی مدت مذکر به دو هزار و ۳۶۴ قرارداد رسیده بود.

به گزارش « پایگاه خبری بورس کالای ایران»، نگاهی به جزییات این معاملات نشان می دهد که در روز شنبه ۵۸۹ قرارداد، یکشنبه ۴۷۶ قرارداد، دوشنبه ۵۶۶ قرارداد، سه شنبه ۳۵۹ قرارداد، چهارشنبه ۴۵۱ قرارداد و در نهایت روز پنجشنبه ۲۷۹ قرارداد اختیار خرید و فروش سکه در بورس کالا منعقد شد.

براساس این گزارش، در ادامه مروری داریم بر مختصات قرارداد اختیار معامله سکه طلا که از روز ۲۴ آذر ماه در بورس کالا راه اندازی شد.

در ایران تنها طلای استاندارد مورد تائید مراجع قانونی و فعالان بازار، سکه طلا اعم از امامی و بهار آزادی است که توسط بانک مرکزی ضرب می‌شود. متاسفانه هیچ گونه طلای استاندارد دیگری در کشور از قبیل انواع شمش های طلا که در سایر کشورهای جهان مرسوم است در کشور ما وجود ندارد.

به همین دلیل دارایی پایه قرارداد اختیار معامله طلا، تمام سکه طلای امامی ضرب شده توسط بانک مرکزی است. به دلیل اینکه آخرین سال ضرب سکه توسط بانک مرکزی و همچنین بیشترین حجم سکه ضرب شده و وارد شده به بازار توسط این بانک همین نوع سکه است، دارایی پایه قرارداد اختیار معامله تمام سکه امامی ضرب سال ۸۶ در نظر گرفته شده است. البته دارایی پایه قراردادهای آتی سکه طلای بورس کالای ایران نیز همین سکه بوده که دلیل دیگری برای انتخاب این نوع سکه است.

تمامی معاملات بر اساس همین سکه قیمت گذاری می شود، بطوریکه قیمت سایر سکه های طلا از قبیل بهار آزادی و غیره بر اساس قیمت سکه امامی ضرب ۸۶ تعیین می شود.

بازار نقدی تمام سکه امامی بیشترین حجم معاملات را در بین انواع سکه از قبیل نیم سکه، ربع سکه و سکه گرمی داراست. همچنین نوسان قیمت سکه امامی (تمام سکه) بیشتر از سایر انواع سکه است. همین موضوع باعث می شود حباب قیمتی سکه تمام امامی نسبت به نیم سکه، ربع سکه و سکه گرمی به مراتب کمتر باشد. بنابراین سکه تمام جذابیت بیشتری برای فعالان بازار دارد.

دستاوردهای سه گانه برجام برای بورس کالا

حرکت به سمت آزادسازی نرخ ارز یکی از دستاوردهای برجام بوده و ارز دونرخی علاوه بر مشکلات تجاری زمینه رانت نیز فراهم کرده است. با ارز تک‌نرخی زیرساخت لازم برای انجام معاملات در بورس ارز هم فراهم می‌شود و می‌توان گفت برجام یک گام ما را به سمت ایجاد بازار مشتقه ارزی نزدیک‌تر کرده است.

به گزارش « پایگاه خبری بورس کالای ایران»،بیش از یک سال از توافق هسته‌یی ایران و جامعه جهانی می‌گذرد و برنامه جامع اقدام مشترک در لایه‌های مختلف اقتصاد و صنعت کشور تاثیر مثبت خود را بر جای گذاشته است. در این میان بورس کالا به عنوان شاخص مبادلات کالایی کشور می‌تواند محل مناسبی برای اثبات تاثیرات مثبت برجام به‌شمار رود. افزایش حجم معاملات و رونق صنایع پایین دستی، فراهم شدن زمینه همکاری با بورس‌های خارجی و تجارت بین‌الملل و سوم حرکت به سمت تک‌نرخی شدن نرخ ارز و فراهم شدن زمینه راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی مهم‌ترین تاثیرات برجام بر بورس کالا بوده است. روزنامه تعادل در گفت‌وگویی با حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران به جزییات آثار برجام بر بورس کالا پرداخته که متن آن را در ادامه می‌خوانید.

با توجه به اینکه بیش از یک سال از برنامه جامع اقدام مشترک می‌گذرد، آیا «برجام» تاثیر مثبتی بر روند معاملات بورس کالا داشته است؟

بله، برجام آثار بسیار مثبتی بر معاملات بورس کالا داشته و طی یک سال گذشته شاهد رشد بسیار بالایی در ارزش معاملات بورس کالای ایران بوده‌ایم. بخش عمده‌یی از این رشد ارزش معاملات مرهون باز شدن فضای بین‌المللی است چراکه با دسترسی شرکت‌ها به بازارهای جهانی این امکان برای آنها فراهم شد که محصولات خود را صادر کنند. طبق آمار موجود صادرات محصولات پتروشیمی و صنایع پایین‌دستی پتروشیمی افزایش پیدا کرده و گواه این مدعا، افزایش بیش از ۳۰درصدی معاملات محصولات پتروشیمی در بورس کالاست. درواقع افزایش خرید محصولات پتروشیمی از سوی صنایع پایین دستی یعنی افزایش تولید و افزایش تولید زمانی اتفاق می‌افتد که بازاری برای فروش وجود داشته باشد. مسلما طی یک سال گذشته نیاز مردم به صنایع پایین دستی ۳۹ درصد رشد نداشته اما توانسته‌ایم این محصولات را به خارج از کشور صادر کنیم.

تولیدات صنایع پایین دستی پتروشیمی شامل چه کالاهایی می‌شود؟ به عبارتی صادرات چه محصولاتی از سوی ایران افزایش پیدا کرده است؟

صنایع پایین دستی پتروشیمی از گرانول‌ها گرفته تا ظروف پلاستیکی، سیم، کابل و بسیاری از موارد مصرفی دیگر را شامل می‌شود. محصولات بسیاری از شرکت‌های صنایع پایین دستی پتروشیمی صادراتی است و تولیدات خود را در داخل ایران عرضه نمی‌کنند، بنابراین می‌توان گفت مزیت‌های زیادی در این صنعت داریم که برجام و باز شدن فضای سیاسی و اقتصادی باعث اشتغال و فعالیت بیشتر این کارخانه‌ها شد.

از سوی دیگر صادرات نفت نیز افزایش پیدا کرده و به‌دنبال آن صنایع بالادستی آن نیز رونق گرفته است. علاوه بر این با رشد گردش مالی صنعت نفت، بیش از یک‌صد طرح پتروشیمی و پالایشگاهی در کشور که در دوره تحریم فرصت بهره‌برداری نداشتند، به ترتیب افتتاح شده‌اند.

علاوه بر نفت، صادرات محصولات بالادستی مانند میعانات گازی، نفت کوره، متانول و محصولاتی از این دست نیز افزایش پیدا کرده است و آمار بورس انرژی این افزایش را به خوبی نشان می‌دهد.

آیا این گشایش بین‌المللی در بورس کالا هم اتفاق افتاده است؟ به عبارت دیگر آیا طی یک سال گذشته با بورس‌های خارج از کشور ارتباطاتی شکل گرفته است؟

فرصت‌هایی ایجاد شده است و پس از برجام تماس‌های زیادی از بورس‌های کشورهای مختلف دریافت کرده‌ایم. بورس‌های بسیاری از کشورها خواهان ارتباط با بورس کالای ایران بودند تا یک پل ارتباطی برای مبادله کالا بین ایران و آن کشورها شکل گیرد. شاید هم این بورس‌ها به دنبال واردات به ایران باشند اما آنچه اهمیت دارد ایجاد یک مزیت برای صادرات محصولات ایران از طریق بورس آنهاست.

این تماس‌ها از سوی چه کشورهایی بود؟ آیا به انجام مذاکرات و ملاقات‌های حضوری هم منجر شده است؟

از سوی بورس هند، اندونزی، ارمنستان، برزیل و تایوان تماس‌هایی گرفته شده است. البته این ارتباطات تاکنون در حد مذاکرات و رفت و آمد بوده، در نمایشگاه‌ها و گردهمایی‌ها نیز صحبت‌هایی مطرح شده است و البته نمایندگان بورس‌های هند، اندونزی و پاکستان نیز به بورس کالای ایران مراجعه کرده‌اند. به‌طور کلی می‌توان گفت خوشبختانه تاکنون شاهد نتایج مثبت برجام در این زمینه بوده‌ایم، روابط توسعه پیدا کرده و هدف نهایی ما رساندن مبادلات تجاری به به سطح بین‌المللی است. در این میان اگر بحث ارز و تسویه ارزی هم حل شود، می‌توانیم مبادلات کالا با کشورهای دیگر را در بستر بورس کالا شکل دهیم. بر این اساس ارتباط با برخی از این بورس‌ها را تا ۲ ماه آینده نهایی خواهیم کرد تا با برخی کشورها به زمینه‌های همکاری عملیاتی برسیم.

آیا در مورد محصولات صنعتی و معدنی و کشاورزی هم رشد حجم معاملات داشته‌ایم؟

طی مدت یاد شده شرکت‌هایی گروه صنعتی و معدنی و فلزات که در بورس کالا محصولات‌شان را عرضه می‌کنند افزایش صادرات داشته‌اند و از طرفی صنایع پایین دستی آنها نیز رشد تولید داشته‌اند. بر این اساس شاهد افزایش حجم معاملات از ۲۰ تا ۳۰ درصد را در مورد برخی محصولات شاهد بوده‌ایم. در مجموع می‌توان گفت صنایع مادر که شمش و ورق تولید می‌کنند مبادلات‌شان افزایش پیدا کرده است.

همچنین در قالب اجرای سیاست قیمت تضمینی محصولات کشاورزی به جای خرید تضمینی از ابتدای امسال بیش از ۵۰۰ هزار تن ذرت عرضه شده که بیش از ۳۵۰ هزار تن آن مورد معامله قرار گرفته است. در این میان بیش از ۱۵ هزار کشاورز بیش از نیمی از پول خود را دریافت کرده‌اند. بخشی از این محصول در قالب گواهی سپرده کالایی مورد معامله قرار گرفت که برای این امر ۸۰ انبار از سوی بورس کالا اختصاص داده شد و بقیه محصول ذرت نیز به صورت فیزیکی در بورس کالا عرضه شد.

اگر بخواهیم دستاوردهای برجام برای بورس کالا را دسته‌بندی کنیم به چند مورد می‌توان اشاره کرد؟

۳مورد، رونق صنایع پایین دستی، فراهم شدن زمینه همکاری با بورس‌های خارجی و تجارت بین‌المللی، حرکت به سمت تک نرخی شدن نرخ ارز که زمینه راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی را فراهم می‌کند.

موضوع فراهم شدن زیرساخت‌های تسویه یکی از اثرات مثبت برجام در بحث مبادلات بین‌المللی به‌شمار می‌رود؛ به‌تازگی یکی از فعالان اقتصادی امکان تسویه سوییفت در کشور عراق را بین بانک‌های ایران و عراق پیدا کرده، البته این خبر بسیار خوبی است چراکه پیش از این برای جابه‌جایی پول با عراق نیز مشکل داشتیم.

در این میان حرکت به سمت آزادسازی نرخ ارز یکی از دستاوردهای برجام بوده و ارز دونرخی علاوه بر مشکلات تجاری زمینه رانت نیز فراهم کرده است. با ارز تک‌نرخی زیرساخت لازم برای انجام معاملات در بورس ارز هم فراهم می‌شود و می‌توان گفت برجام یک گام ما را به سمت ایجاد بازار مشتقه ارزی نزدیک‌تر کرده است.

ماده ۳۷ قانون رفع موانع تولید اشاره به این موضوع دارد مواد خام و کالاهای با ارزش افزوده پایین پس از سه‌بار عرضه در بورس کالا و نبود تقاضای داخلی، مجوز صادرات خواهند گرفت. آیا پس از اجرایی شدن این قانون باز هم با صادرات مواد خام مواجه خواهیم بود؟

باید ببینیم مصداق ماده خام چیست، اینکه مثلا ورق فولاد، مس یا تیرآهن جزو مواد خام محسوب می‌شوند. باید در این باره که آیا تیرآهن چون در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود ماده اولیه به حساب می‌آید بحث شود.

رینگ صادراتی بورس کالا می‌تواند در فضای پسابرجام فعالیت بیشتری داشته باشد کما اینکه تاکنون نیز این اتفاق افتاده است.

در حوزه فرآورده‌های نفتی افزایش حجم صادرات داشته‌ایم هرچند که ارزش آن به علت کاهش قیمت نفت کاسته شده اما مقدار آن در مورد کالاهایی مانند گوگرد، قیر و لوبکات افزایش داشته است. بر همین اساس ما به دنبال آن هستیم تا با اجرای ماده ۳۷ قانون رفع موانع تولید، مبادلات کالا از طریق رینگ صادراتی بورس کالا توسعه پیدا کند.

به‌دنبال این موضوع، انعقاد قراردادهای دوطرفه در بورس کالا یکی دیگر از عملیاتی است که قصد پیاده‌سازی آن را داریم. بر این اساس دو شرکت یا بازرگانی اگر قرارداد خود را در بورس کالا منعقد کنند و قیمت بورس را مبنا قرار دهند.

این اتفاق در رینگ صادراتی می‌تواند سبب شود تا خریدار خارجی که اطلاعی از قیمت یک کالا ندارد قیمت را به بورس ارجاع دهد و قرارداد را برمبنای قیمت بورس منعقد کند. حتی در حوزه تسویه نیز می‌توان از سیستم تسویه بورس بهره‌مند شد تا مشکلی در این ارتباط به وجود نیاید.

یعنی یک قرارداد دوطرفه که پیش از این در خارج از بورس انجام می‌شده را در بورس منعقد کنند؟

بله و در مورد قراردادهایی که قیمت و نحوه تسویه آن مساله‌ساز بوده است انعقاد قرارداد در بورس و برمبنای قیمت‌های بورس کالا راهکار بسیار مناسبی خواهد بود. درواقع نوسانات بازار همواره دو طرف معامله را با مشکل مواجه می‌کند؛ اما اگر مبنا قیمت بورس قرار بگیرد شاهد چنین مساله‌یی نخواهیم بود. به این ترتیب اگر قیمت‌های بورس مبنا قرار داده شود جایگاه و شرایط خوبی نیز برای انعقاد قراردادهای بین‌المللی فراهم خواهد شد. درواقع می‌توان سیستم دی وی پی (delivery versus payment) را کاملا رعایت کرد؛ یعنی وقتی پول به اتاق پایاپای پرداخت می‌شود خریدار می‌تواند کالای خود را تحویل بگیرد.

گویا قرار است سنگ‌ آهن پیش از عرضه در تالار صادراتی بورس کالا در راستای اجرای ماده ۳۷ در رینگ داخلی بورس کالا عرضه شود. در این باره توضیح دهید.

سنگ ‌آهن یک ماده خام محسوب می‌شود و همیشه بحث بر سر این بوده است که باید با چه قیمتی دراختیار تولیدکنندگان قرار داده شود و سیستم توزیع آن چگونه باشد. جدای از این مساله همواره تاکید می‌شود که باید اول نیاز کشور به مواد خام تامین شود و بعد صادرات داشته باشیم. درواقع ماده خام یا ماده اولیه در شرایطی باید فروخته شود که نیازی به استفاده از آن نداشته باشیم.

این نبود نیاز داخلی به مواد اولیه در صورت عرضه در بورس کالا مشخص می‌شود و طبق قانون معیار بورس برای جلوگیری از خام فروشی انتخاب شده است. البته در این میان یک تعارض در قانون وجود دارد؛ در قوانین بالادستی گفته می‌شود که وضع هرگونه عوارض بر صادرات ممنوع است، چراکه نباید برای صادرات محدودیت ایجاد شود چون فرض بر این است که با صادرات ارزآوری و ایجاد درآمد برای کشور ایجاد می‌شود.

از طرفی در قوانین بالادستی دیگری با این بحث مواجه هستیم که مواد خام نباید صادر شود و تا حد امکان به مصرف صنایع پایین دستی برسد، باید ارزش افزوده ایجاد شود و تولیدات صنایع پایین دستی افزایش یابد.

یعنی یک برخورد دوگانه در این قوانین وجود دارد؟

بله، در جایی گفته می‌شود که هیچ محدودیتی برای صادرات وجود ندارد و در جای دیگر می‌گوید اول نیاز داخل را تامین و سپس صادر کنید. برای اینکه این تعارض برطرف شود تدبیری در ماده ۳۷ قانون رفع موانع تولید پیش‌بینی شده است که براساس آن هر دو این مشکلات دیده شود یعنی هم نیاز داخل را تامین کنیم و هم صادرات داشته باشیم.

به عبارتی اولویت را تامین نیاز داخل می‌گذاریم و اگر خریداری برای آن ماده اولیه وجود نداشت، می‌توانیم آن را صادر کنیم. بر این اساس، دولت برای اینکه از خام فروشی جلوگیری کند عوارضی نیز برای آن وضع کرده است، یعنی می‌گوید اگر ماده خام صادر می‌کنید باید عوارض آن را بپردازید.

صاحب این مواد خام دولت است یا مالکیت خصوصی دارد؟

صاحبان معدن سنگ آهن کسانی هستند که معدن را کشف، روی آن سرمایه‌گذاری و از آن بهره‌برداری کرده‌اند.

در مورد مس نیز همین‌طور است؟

اگر ماده اولیه مس یعنی کلوخه مس باشد همین‌طور است کسانی روی این معادن سرمایه‌گذاری کرده‌اند و بعد ماده خام را می‌فروشند. تعریف ماده خام این است که هیچ‌گونه تغییر شیمیایی و فیزیکی روی آن داده نشده باشد یعنی موادی مانند کلوخه مس یا سنگ آهن جزو مواد خام به‌شمار می‌روند.

آیا موادی مانند سنگ آهن، کنساتره، گندله و فولاد، که به ترتیب مراحل تبدیل سنگ آهن به فولاد هستند جزو مواد اولیه محسوب نمی‌شوند؟ یعنی در تعریف قانون ماده اولیه فقط آن چیزی است که مستقیم از طبیعت استخراج می‌شود؟

آیین نامه ماده ۳۷ قانون رفع موانع تولید می‌گوید که اگر در ماده خام تغییر شیمیایی یا فیزیکی رخ داده باشد دیگر از حالت ماده خام بیرون آمده است. براساس این تعریف سنگی که از کوه استخراج می‌شود و شکل نامتقارن دارد ماده خام محسوب می‌شود، اما وقتی آن را تبدیل به سنگ ساختمانی می‌کنیم دیگر ماده خام به حساب نمی‌آید کما اینکه خود این سنگ ساختمانی ماده اولیه برای ساختمان‌سازی محسوب می‌شود.

آیا برای هر کدام از مراحل تبدیل سنگ آهن به فولاد عوارض صادراتی مختلفی اندیشیده شده یا فقط عوارض مربوط به خود سنگ آهن است؟ آیا میزان این عوارض به قدری است که سدی مقابل خام‌فروشی باشد؟

هنوز به آن سطح نرسیده‌ایم که برای مراحل مختلف برنامه‌ریزی داشته باشیم و مثلا برای کنسانتره یا گندله تعرفه صادرات بگذاریم. در حال حاضر اگر صادرات غیرنفتی کشور را مورد بررسی قرار دهیم متوجه خواهیم شد که عمده آن خام فروشی است، این نوع صادرات سرمایه کشور را چندان افزایش نمی‌دهد و در صورت تمام شدن این مواد اولیه نیز هیچ چیزی برای کشور باقی نخواهد ماند. این درحالی است که مثلا اگر به جای صادرات نفت خام، صادرات تجهیزات کامپیوتری داشته باشیم حجم و جنس سرمایه‌یی که به کشور وارد می‌شود بسیار متفاوت خواهد بود. زمانی این اتفاق خواهد افتاد که صنایع پایین دستی بتوانند مواد اولیه را جذب کنند. اما اگر صنایع پایین دستی نداشته باشیم که این مواد اولیه را خریداری کند، باید خام فروشی کنیم. بر این اساس در ماده ۳۷ قانون رفع موانع تولید پیش‌بینی شده که مواد اولیه‌یی که عرضه آنها در بورس انجام می‌شود باید باید سه مرتبه محصول خود را با قیمت و شرایط مشابه خارج از بورس عرضه کند و اگر موردمعامله قرار نگرفت، می‌تواند آن را بدون عوارض صادر کند، مشخص است که اگر شخصی نخواهد این عرضه را انجام دهد پرداخت عوارض برای صادرات را پذیرفه است.

پس این دوگانگی قانون با عرضه در بورس حل می‌شود؟

دقیقا، اگر تقاضایی در داخل وجود داشته باشد خرید صورت می‌گیرد و اگر خریداری نبود می‌توان آن ماده اولیه را صادر کرد.

آیا فقط سنگ آهن در این مکانیسم قرار می‌گیرد؟ قیمت پایه آن بر چه مبنایی انتخاب می‌شود؟

درباره سنگ آهن ۲ فرمول در نظر گرفته‌ایم؛ اول اینکه از قیمت واردات قیمت پایه را بسنجیم یعنی هزینه حمل و عوارض را از قیمت سنگ آهن کم کنیم. دوم اینکه از قیمت صادرات است که هزینه‌های صادرات را از آن کم می‌کنیم تا به قیمت پایه برسیم. قیمت پایه از یکی از این دو روش استخراج خواهد شد.

آیا رقابت‌کنندگان برای خرید سنگ آهن در بورس کالا به تعدادی هستند که سنجش قیمت درستی داشته باشیم؟

بله، الان با توسعه صنایع فولاد در کشور ظرفیت تولید فولاد در کشور ۱۸ میلیون تن است که طی افق ۱۴۰۴ قرار است به ۵۵ میلیون تن برسد. طبق برآوردها بین ۱۲۵ تا ۱۵۰ میلیون تن سنگ آهن برای این تولید لازم است. بر این اساس غیر از فولادسازان بزرگ مانند فولاد خوزستان و فولاد مبارکه، فولادسازان خصوصی زیادی در حال حاضر در کشور فعالیت می‌کنند که می‌توانند یک بازار رقابتی مناسب ایجاد کنند.

یعنی از این به بعد فروشندگان سنگ آهن برای دریافت مجوز صادرات باید محصول خود را سه بار در بورس عرضه کرده باشند؟

اجباری در کار نیست، اما باید عوارض آن را بپردازند. پیش از این عوارضی وجود نداشت، وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهادی که برای عوارض سنگ آهن در نظر گرفته ۵درصد است.

۵درصد عوارض برای جلوگیری از خام فروشی رقم کوچکی نیست؟

این رقم قرار است به‌تدریج افزایش یابد؛ باید درنظر داشته باشیم همین ۵درصد نیز به نوبه خود به رونق صنایع دستی کمک خواهد کرد چراکه صنایع پایین دستی نیز یک شبه افزایش نمی‌یابند و باید زیرساخت‌های لازم برای توسعه آنها ایجاد شود. صادرکننده ماده خام نیز برای معاف شدن از پرداخت عوارض باید گواهی بورس کالا را مبنی بر اینکه محصول او سه بار در بورس عرضه شده است، داشته باشد.

برای این که بورس کالای ایران در مورد محصولاتی که کشور در آنها مزیت دارد به یک مرجع قیمت در منطقه تبدیل شود چه اقدامی باید صورت گیرد و چه شرایطی لازم است؟

برای ایجاد چنین نقشی در منطقه وجود بازیگران زیاد در یک بازار نیاز است که انجام معاملات کاغذی و توسعه اوراق مبتنی بر کالا می‌تواند به افزایش حجم معاملات بورس کالا و بازیگران بازار کمک کند. طی یک سال گذشته در بورس کالا گواهی سپرده کالایی را برای ذرت، جو و طلا راه‌اندازی کردیم. همچنین برای گندم اوراق سلف منتشر کرده‌ایم و برای پسته و زعفران هم در نظر داریم هم اوراق سلف و هم گواهی سپرده کالایی ایجاد کنیم.

هر کدام از این شرایط یکی از تکه‌های پازل توسعه بورس کالاست؛ گواهی سپرده، قرارداد فیوچرز، انبار مناسب و بازارگردان بزرگ هر یک به نوبه خود در ایجاد یک بورس کالای تاثیرگذار در کشور سهم خود را دارند. توسعه اوراق مبتنی بر کالا با حضور شرکت‌های تامین سرمایه میسر می‌شود تامین سرمایه نیز برای حضور در بازاری مثل زعفران به اوراق گواهی سپرده زعفران نیاز دارد. بنابراین برای تبدیل شدن به مرجعیت قیمت در منطقه تمام این موارد لازم است که در حال فراهم کردن این شرایط هستیم.