با این اوراق ریسک خود را به صفر برسانید

بورس24 : اسناد خزانه، در زمره اوراق بهادار با نامی قرار می‌گیرند که بیانگر تعهد دولت‌ها به بازپرداخت مبلغ اسمی آنها در آینده است. اسناد خزانه از ابزارهای مالی با ماهیت بدهی بوده که بدون کوپن سود منتشر می‌شود و هدف اصلی آن، تامین کسری بودجه دولت‌هاست. اسناد خزانه اصلی‌ترین ابزار بازار پول جهت اعمال سیاست‌های پولی است و عموما با سر رسید های کوتاه مدت و حداکثر یک سال منتشر می شود.

اسناد خزانه یا Treasury bill در امریکا به عنوان اقتصاد شماره یک دنیا و انگلیس پر کاربرد است و حتی بسیاری از تصمیمات اقتصادی در ابعاد خرد و کلان بر مبنای نرخ این اوراق و سیاست دولت در قبال این اوراق می باشد. برای مثال برای بررسی سیاست های انبساطی یا انقباضی و همچنین میزان بدهی دولت و غیره در آمارهای اقتصادی حتما این اوراق مورد توجه تحلیلگران و اقتصاددانان قرار خواهد گرفت.

اکنون این اوراق در ایران با مشخصاتی مشابه اما از نوع اسلامی مورد استفاده قرار می گیرد و جذابیت آن برای سرمایه گذاران کم ریسک بیش از سایر اوراق شده است. یکی از دلایل مهم ریسک کمتر آن، دولتی بودن اوراق است چراکه خزانه‌داری کل کشور نیز موظف است پرداخت مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی را در سررسید اوراق تعهد کند. این تعهدنامه به امضای وزیر امور اقتصادی و دارایی رسیده است از این رو اسناد خزانه اسلامی ریسک نکول نخواهند داشت.

اسناد خزانه اسلامی، اوراق بهادار با نامی است که دولت به منظور تصفیه بدهی‌های خود بابت طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای با قیمت اسمی و سررسید معین به طلبکاران غیردولتی واگذار می‌کند. دولت با منابع مالی حاصل از فروش، بدهی‌ها را پرداخت می کند. در ایران، دولت این اوراق را صادر و به شکل مستقیم به طلبکاران غیر دولتی واگذار می‌کند. دارنده اوراق درصورت نیاز به وجه نقد، این اوراق را در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران به فروش می‌رساند.

اسناد خزانه توسط دولت به رقمی کمتر از قیمت اسمی به خریداران فروخته شده و در زمان سررسید به قیمت اسمی از دارندگان خریداری می شود. به عبارت دیگر اسناد خزانه اسلامی بدون سود بوده و هیچ‌گونه پرداخت میان دوره‌‌ای تحت عنوان سود نخواهند داشت و سرمایه‌گذاران از مابه‌التفاوت قیمت خرید اوراق و ارزش اسمی دریافتی آن در سررسید، منتفع خواهند شد. مبلغ اسمی در سررسید به آخرین دارنده پرداخت خواهد شد و با توجه به قابل معامله بودن این اوراق، دارنده آن می تواند تا زمان سررسید از مابه التفاوت قیمت خرید و فروش این اوراق، سود کسب کند.

با توجه به ساختار تنزیل یافته این اوراق طبیعتا هرچه به سررسید نزدیک می‌شویم، قیمت اسناد خزانه اسلامی به قیمت اسمی آن نزدیکتر می‌شود، علاوه بر این با افزایش نرخ بازده مورد انتظار بازار، قیمت بازاری اسناد خزانه اسلامی کاهش خواهد یافت.

از مزایای مهم این اوراق برای دولت می توان به کمک به سیاست‌های پولی و مالی و همچنین تنظیم و کنترل بازار اشاره کرد. ضمن آنکه تامین مالی دولت بدون استقراض بین‌المللی و صرفا از منابع داخلی صورت می گیرد.

حال اگر بخواهیم محاسبه کنیم اوراق خزانه موجود در بازار برای ما صرفه دارد یا خیر کافی است قیمت کنونی اوراق و قیمت اسمی (در شرایط کنونی قیمت اسمی اوراق منتشر شده 100 هزار تومان است) و دوره سرمایه گذاری را بدانیم و از فرمول بازده تا سررسید استفاده کنیم. سپس برای مقایسه بهتر این نرخ را در در بازه سالانه محاسبه می کنیم تا از میزان سود خالص این اوراق در مقایسه با سایر اوراق مطمئن شویم. بازده تا سررسید به شما نشان می دهد از نگهداری این اوراق چقدر سود واقعی شناسایی خواهید کرد (بدون احتساب کارمزدهای مربوطه) و سود سالانه صرفا برای مقایسه اوراق می تواند مناسب باشد لذا اگر اوراق شما 1 ساله باشد طبیعی ست که این دو نرخ با یکدیگر برابر خواهند شد.

برای مثال فرض کنید اوراق خزانه اسلامی با سررسید مهر سال 96 یعنی 11 ماه بعد را با نماد (اخزا 10) امروز خریداری کنید.

همانگونه که مشاهده می شود قیمت هر برگ معادل 83750 تومان می باشد. با توجه به قیمت اسمی باز خرید 100 هزار تومانی در 11 ماه بعد، بازده تاسررسید این اوراق از طریق فرمول بالا معادل 19.4 درصد بدست می آید. حال اگر بازده معادل سالانه را برای مقایسه این اوراق با سایر سرمایه گذاری های بدون ریسک بخواهیم کافی ست از رابطه دوم استفاده کرده و روزهای باقیمانده تا سررسید را معادل 335 روز قرار دهیم که این رقم برابر 21.14 درصد خواهد شد. لذا سرمایه گذاری در اوراقی بدون ریسک با سود 21.14 درصدی همراه خواهد بود که رقمی قابل توجه به حساب می آید.

در آخر از دید سرمایه گذاران، این اوراق  بهادار می تواند برای کاهش ریسک سبد جذاب و مناسب باشد ضمن آنکه نقدشوندگی بالا برای این اوراق در کنار ریسک صفر از مزایای دیگری ست که می تواند سرمایه گذاران را به استفاده از این اوراق بجای قلک، در سبد سهام تشویق کند.