سقوط غیرمنتظره شاخص های مالی و قیمت نفت

روز گذشته اکثر تابلوها در بازارهای مختلف قرمز رنگ بودند. قیمت طلا، نفت و شاخص های مالی در بازارهای اروپایی و آمریکا کاهش یافت. ابهام ها درباره جهت گیری سیاست های پولی بانک مرکزی اروپا و بانک مرکزی آمریکا سبب ریسک گریزی سرمایه گذاران شده است. از جمعه گذشته که جانت یلن، رییس بانک مرکزی آمریکا در سخنرانی خود اعلام کرد شرایط برای افزایش نرخ های بهره فراهم تر شده است سرمایه گذاران با احتیاط بیشتری رفتار می کنند. واقعیت این است که برخی داده ها از اقتصاد آمریکا منفی است و با توجه به تمرکز بانک مرکزی بر داده های اقتصادی، بازار گمانه زنی ها درباره زمان افزایش نرخ های بهره داغ است. از یک سو بانک مرکزی آمریکا مایل است هرچه زودتر نرخ های بهره را بالا ببرد و از سوی دیگر برخی گزارش ها نشان می دهد اوضاع اقتصادی هنوز بطور کامل امیدبخش نیست در این میان موضوع خروج انگلستان از اتحادیه اروپا مطرح است. این خروج می تواند لطماتی به اقتصاد جهان وارد کند و اگر چنین شود محدود شدن سیاست های حمایتی بانک مرکزی آمریکا یک اشتباه بزرگ خواهد بود. سرمایه گذاران انتظار دارند در هفته پیش رو برخی سرنخ ها در باره وضعیت کلی اقتصادهای بزرگ بدست آورند.

سقوط یک روزه قیمت ها

روز جمعه در پایان معاملات هفته در بازارهای جهان، قیمت نفت برنت و نفت آمریکا به ترتیب با 4.2 درصد و 3.7 درصد کاهش به زیر 48 دلار و 45.5 دلار در هر بشکه رسید. رشد ارزش دلار و تردید درباره تثبیت عرضه نفت در نشست پایان ماه جاری برخی تولیدکنندگان نفت در الجزایر دو عامل مهم در کاهش شدید قیمت نفت بودند. در هفته های اخیر تلاش هایی از سوی برخی تولیدکنندگان بزرگ نفت انجام شده که هدف آن یافتن راهی برای بالا بردن قیمت این ماده خام است. در نشست پایان ماه جاری قرار است در همین باره صحبت شود اما به دلایل مختلف بسیار بعید است شرکت کنندگان در این نشست بر سر تثبیت عرضه نفت توافق کنند. عامل دیگری که بر قیمت نفت فشار وارد می کند ضعف اقتصاد جهان است. نهادهای تحلیلگر پیش بینی کرده اند مازاد عرضه تا اواسط سال آینده میلادی ادامه خواهد داشت زیرا تولیدکنندگان بزرگ نفت از عرضه خود نخواهند کاست و رشد تقاضا بسیار کند است. و عامل دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد افزایش تولید در آمریکا در صورت رشد قیمت هاست. در هفته ای که گذشت، قیمت نفت برنت کمتر از یک دلار رشد کرد و به 47.6 دلار در هر بشکه رسید. قیمت نفت آمریکا نیز با یک دلار افزایش در سطح 45.5 دلار قرار گرفت. در زیر نمودار تغییرات قیمت هر بشکه نفت برنت در هفته گذشته نشان داده شده است:

طلا حمایت نشد

روز گذشته قیمت طلا با 10 دلار کاهش به زیر 1330 دلار در هر اونس رسید. قیمت سه فلز گرانبهای دیگر نیز کاهش یافت. قیمت فلز زرد تابعی از تغییرات ارزش دلار و وضعیت بازارهای مالی است. روز گذشته ارزش دلار در برابر یورو رشد کرد و شاخص های مالی در بازارهای اروپایی و آمریکا کاهش یافتند. این دو رویداد تاثیرات متناقض بر قیمت طلا دارند. اما به نظر می رسد افزایش احتمال بالا رفتن نرخ های بهره در آمریکا فشار قابل ملاحظه ای بر قیمت طلا وارد کرده و سبب افول آن شده است. در نظرسنجی این هفته کیتکو درباره تغییرات قیمت طلا در هفته پیش رو، دیدگاه تحلیلگران و سرمایه گذاران متفاوت بود و انتظار می رود در هفته پیش رو قیمت ها کاهش یابد زیرا دلار در مسیر رشد حرکت خواهد کرد. اگر این هفته نیز سرمایه گذاران معتقد باشند نرخ های بهره در آمریکا در آینده نزدیک بالا برده خواهد شد قیمت طلا تحت فشار قرار خواهد گرفت. عامل اصلی رشد قابل ملاحظه قیمت طلا در سال جاری میلادی، نگرانی ها در باره افق اقتصاد جهان است. در هفته ای که گذشت، قیمت طلا کاهش یافت و به محدوده 1328 دلار در هر اونس رسید. در زیر نمودار تغییرات قیمت هر اونس طلا در هفته گذشته نشان داده شده است:

سرمایه گذاران ریسک گریز شده اند

آسیا. روز جمعه شاخص های مالی در برخی بازارهای بزرگ آسیا افزایش یافتند اما میزان افزایش زیاد نبود. خبرهای اخیر از اقتصاد چین مثبت بوده و برخی تحلیلگران معتقدند اقتصاد ژاپن امسال دچار رکود نخواهد شد. البته سرمایه گذاران آسیایی همچنان نگران افزایش زودهنگام نرخ های بهره در آمریکا و کاهش حمایت های دولت چین از رونق اقتصاد این کشور هستند.

اروپا. روز گذشته شاخص های مالی در اروپا کاهش یافتند. کاهش قیمت نفت و نگرانی درباره افزایش نرخ های بهره در آمریکا دو عامل مهم در افول شاخص های مالی در این قاره هستند. البته تغییر نکردن سیاست های حمایتی بانک مرکزی اروپا در نشست هفته پیش این نهاد نیز در کاهش ریسک پذیری سرمایه گذاران تاثیر داشته است. البته دیدگاه کارشناسان در باره افق اقتصاد منطقه یورو مثبت است. هفته پیش گزارش های منتشر شده از اقتصاد این منطقه و اقتصادهای بزرگ آن نگران کننده نبود و بانک مرکزی اروپا معتقد است تدابیری که اکنون برای حمایت از رونق اقتصاد در حال اجراست موثر خواهد بود.

آمریکا. روز گذشته شاخص های مالی در بازار آمریکا به شدت کاهش یافتند. کاهش قیمت نفت و افزایش احتمال بالا رفتن نرخ های بهره در نشست ماه جاری کمیته سیاستگذاری بانک مرکزی سبب ریسک گریزی سرمایه گذاران شده است. داده هایی که این هفته از اقتصاد آمریکا منتشر می شود تااندازه زیادی بر رفتار سرمایه گذاران تاثیر خواهد داشت زیرا وضعیت اقتصادی را روشن تر می کند. جانت یلن رییس بانک مرکزی آمریکا در سخنرانی اخیر خود به فراهم تر شدن شرایط برای افزایش نرخ های بهره اشاره کرد اما گزارش منفی وزارت کار این کشور در باره وضعیت بازار کار در ماه گذشته سبب شد احتمال افزایش نرخ های بهره در ماه جاری بسیار کم شود. با این حال به نظر می رسد اعضاء کمیته سیاستگذاری بانک مرکزی آمریکا مایلند نرخ ها هر چه زودتر بالا برده شود. در هفته ای که گذشت، شاخص استاندارد اند پورز در بورس آمریکا با 40 واحد کاهش به زیر 2140 واحد رسید. در زیر نمودار تغییرات این شاخص در هفته گذشته نشان داده شده است:

تغییر بزرگی در قیمت ها پدید نیامد

روز گذشته قیمت فلزات پایه کاهش یافت و یک دلیل آن رشد ارزش دلار در برابر یورو بود. البته افق بازار چندان امیدبخش نیست زیرا دوران اوج فعالیت های ساخت و ساز در چین رو به پایان است و بزودی به دلیل سرد شدن هوا از این فعالیت ها کاسته خواهد شد. نکته مهم اینکه وعده رییس جمهور چین در نشست گروه بیست در باره افزایش حمایت ها از رونق اقتصاد نتوانسته به رونق بازار فلزات پایه کمک کند. به نظر می رسد سرمایه گذاران و فعالان بازار این مواد خام مایلند شاهد اقدامات عملی دولت چین باشند. دولت چین معتقد است نرخ رشد اقتصاد این کشور در سال جاری میلادی با نرخ هدف سازگار است در نتیجه دلیلی نمی بیند بر تدابیر حمایتی خود بیافزاید. روز جمعه قیمت نیکل و آلومینیوم به ترتیب با 0.3 درصد افزایش و 0.8 درصد کاهش به 10300 دلار و 1570 دلار در هر تن رسید. قیمت روی و سرب به ترتیب با یک درصد و 1.6 درصد کاهش در سطح 2300 دلار و 1900 دلار قرار گرفت. در هفته ای که گذشت، قیمت مس با کمتر از یک درصد رشد به 4610 دلار در هر تن رسید. در زیر نمودار تغییرات قیمت هر تن سرب در یک ماه اخیر نشان داده شده است:

نوسان محدود و افق امیدبخش دلار

روز گذشته ارزش دلار در برابر یورو رشد کرد و این رشد حاصل افزایش احتمال بالا رفتن نرخ های بهره در آمریکا در نشست ماه جاری کمیته سیاستگذاری بانک مرکزی این کشور بود. با آنکه در هفته گذشته برخی گزارش ها از اقتصاد آمریکا منفی بود اما اظهارنظرهای برخی اعضاء کمیته سیاستگذاری بانک مرکزی این کشور نشان داد احتمال دارد نرخ های بهره در نشست دو هفته دیگر این کمیته بالا برده شود و این عامل سبب رشد ارزش دلار در روز جمعه شد. البته در کل هفته ارزش دلار در برابر یورو کاهش یافت. تا قبل از روز جمعه سرمایه گذاران معتقد بودند بانک مرکزی آمریکا در پایان سال جاری میلادی نرخ های بهره را بالا خواهد برد اما اکنون این باور تضعیف شده است. در هفته پیش رو گزارش نرخ تورم در ماه گذشته میلادی اهمیت بالایی دارد زیرا یکی از شروط بانک مرکزی برای بالا بردن نرخ های بهره، افزایش نرخ تورم و نزدیک شدن آن به رقم 2 درصد است. موافقان افزایش نرخ های بهره می گویند بهبود مستمر وضعیت بازار کار و افزایش مصرف به رشد نرخ تورم منجر می شود و بانک مرکزی نباید نگران رشد کند قیمت کالاهای مصرفی باشد. این هفته چندین خبر دیگر از اقتصاد آمریکا منتشر می شود که بر تصمیم بانک مرکزی در باره زمان افزایش نرخ های بهره تاثیر خواهد گذاشت. در هفته ای که گذشت ارزش دلار در برابر یورو اندکی کاهش یافت و نسبت یورو به دلار در سطح 1.123 قرار گرفت. در زیر نمودار تغییرات نسبت یورو به دلار در هفته گذشته نشان داده شده است: