نظر کارگزار کهنه کار درباره ۶ دبیر کل و رئیس بورس/بورس در ماه های آینده تحریک تصنعی نمی شود

بورس24 - گفت و گو از علیرضا باغانی ؛تهیه و  تنظیم :حیدر کثیری

در بازار سرمایه ای که حدود 50 سال از عمر آن می گذرد،کمتر کسی را پیدا می کنید که حضور 6 دبیر کل یا رئیس بورسی را به خود دیده باشد.سید ابراهیم عنایت کارگزار کهنه کاری است که هم در دوران رجایی سلماسی نخستین دبیر کل بورس بعد از انقلاب در بازار سهام کار کرده و اکنون در سمت مدیرعاملی کارگزاری بانک سپه نظاره گر خداحافظی محمد فطانت و آمدن دبیر کل یا همان رئیس ششم یعنی شاپور محمدی است.

سید ابراهیم عنایت در بخش های مختلف بازار سهام کار کرده از حضور در کارگزاری های مختلف گرفته تا سطوح بالایی همچون هیات مدیره بورس و فرابورس و حالا مدیریت عاملی کارگزاری بانک سپه.

گفت و گو با سید ابراهیم عنایت را در ادامه بخوانید:

*در چند روز اخیر شاهد رشد تقاضا در بازار سرمایه هستیم به نظر شما این رشد ادامه دار است و حکایت از خبرهای خوب و رونق اقتصادی دارد؟

بنده بسیار قائل به مسائل بنیادین در اقتصاد کلان هستم و بر این عقیده هستم که بورس آینه اقتصاد است چون شرکت ها در یکی دو سال گذشته از آن چنان عملکرد خوبی برخوردار نبودند خواه ناخواه انعکاس این رکود در بورس هویدا شده است در شرایط فعلی شاهد ادامه حیات بی رونق شرکت ها هستیم و شاخص های کلان کشور به جز تورم که خوب کنترل شده است شرایط خوبی ندارند بخش های اقتصادی و صنعت همچنان در رکود به سر می برند و بسیاری از شرکت های کوچک قادر به ادامه حیات نیستند پس نمی شود انتظار داشت که بازار روند روبه رشد ادامه داری را شاهد باشد مهمترین گزاره در رشد صنعت و اقتصاد نرخ رشد است که به کندی در حال بالا رفتن است پس با این دلایل نمی توان رشد بورس را در شرایط فعلی پایدار دانست وسهامداران را به سرمایه گذاری ترغیب کرد اگرهم شاهد رشد  معاملات و شاخص بودیم به پشتوانه تاثیرات تکنیکال بوده است که بخشی از آن مربوط به سفته بازی های موجود در بازار و اطلاعات منتشر شده است که افراد را به خرید سهم ها تشویق می کند این رشد ها حاکی از رشد گسترده اقتصادی نیست .

همانطور که در مجامع اخیر شرکت ها هم شاهد بودیم وضعیت شرکت ها هنوز به رشد قابل اعتنایی نرسیده و بسیاری از آنها تنها در تنازع برای بقا به سر می برندوبا رکود حاکم در کشور دست به گریبانند.

*بسیاری از فعالین بازار بر این عقیده بودند که با نهایی شدن برجام شاهد رونق اقتصادی خواهیم بود اما هنوز آن طور که باید تاثیر برجام دیده نمی شود؟

برجام تاثیرات خود را داشته و به نتایجی مثبتی هم رسیده است اما برای حصول نتیجه نیازمند فرصت کافی است. فرصت برای اینکه تحریم ها به طور کامل حذف شودو هیئت های خارجی و داخلی مذاکرات لازم را جهت عقد قراردادهای توسعه ای، انتقال دانش و انتقال تکنولوژی داشته باشند و دیده شدن نتایج احتیاج به زمان دارد تا سرمایه گذاری ها و توفیقات برجام به بار بنشیند و تاثیر آن در اقتصاد و بالطبع بورس دیده شود که این پروسه ای کوتاه مدت نیست و نمی شود انتظار داشت به مجرد امضا برجام همه چیز تغییر کند و شرکت ها سود ده شوند چرا که ما در حدود ده سال از بازار های جهانی دور بودیم و خیلی از شرکای قدیمی شرکت ها یا حضور ندارند یا باید مذاکرات لازم صورت پذیرد که باز هم به بازار ایران باز گردند .

*اخیرا شاهد رشد استقبال از سهام معدنی هستیم سهامی که بنیادی تلقی می شود با توجه به مواردی که مطرح کردید آیا استقبال از این بخش غیر منطقی وهیجانی است ؟

رشد معدنی ها زمانی واقعی خواهد بود که تقاضا برای تولیداتشان بالا رود چه از طریق صادرات چه در بازار داخل از طرفی شاهد رشد قیمت کانه های معدنی هستیم که معنی آن رشد تقاضاست. اخیرا قیمت فلزات پایه به شدت افت داشت  از طرفی انتظار می رفت اقتصاد چین با مشکلات عدیده ای روبرو باشد که اینطور نشد و از طرفی ثبات به قیمت معدنی ها بازگشت و این انتظار وجود دارد که رشد تقاضا برای این بخش افزایش یابد پس می توان رشد سهام معدنی را به این علت دانست.

در کاهش قیمت ها و شرایط نه چندان مناسب اقتصاد جهانی هم دو مقوله انتخابات آمریکا و خروج انگلیس از اتحادیه اروپا وجود داشت که خود تاثیر بسزایی در اقتصاد جهانی داشتند و باید منتظر نتیجه انتخابات آمریکا و تعیین تکلیف شرایط اتحادیه اروپا بود تا شرایط جهانی بهتر شود

که نتیجه آن وضعیت ایران را هم دستخوش تغییر خواهد کرد.

*یعنی به نظر شما بازار همچنان نیازمند فرصت است ؟

به نظرم باید اطلاعات بیشتری داشت تا بتوان با  اطمینان پاسخ داد در حال حاضر انتخابات ایران هم نزدیک است و متاسفانه از 6 -7 ماه قبل از انتخابات همه کار ها در حالت نیمه فعال قرار می گیردکه این خوب نیست شاید تا یک سال آینده سردرگمی های بازار ادامه داشته باشد مگر اینکه رشد اقتصادی در بازار جهانی رخ بدهد تا شرایط بهبود یابد.

*در مورد برجام صحبت کردید تاثیر این رویداد چه زمانی در بورس دیده خواهد شد تا کنون صرفا شاهد تحرکات هیجانی و مقطعی بودیم؟

قبل تر اشاره به این موضوع داشتم برجام نمی تواند بلافاصله اثرات خود را نشان بدهد مساله بانکی هم مطرح است بانک های خارجی هنور وارد ایران نشده اند و هنوز تحرکی از آنها دیده نشده است، بانک های مطرح اروپایی بسیار دست به عصا در این موضوع وارد می شوند و به دلیل جریمه های سنگینی که پیشتر از طرف آمریکا شده اندآنها را محتاط تر کرده تا دوباره هزینه های این چنینی به آنها تحمیل نشود این موضوع اهرمی جلوگیری کننده است ، تا زمانی که این اطمینان از جانب آمریکا به بانک های مهم اروپایی داده نشود پیشرفت ها به کندی پیش خواهد رفت که خود موجبات عدم مشاهده نتایج مثبت برجام را به همراه دارد.

*به نظر شما در کشور مشکل نقدینگی وجود دارد ؟

مصوبه ای که 30 درصد منابع صندوق ها را به فعالیت در بورس مجاز می کند تاثیر مثبتی به همراه خواهد داشت ؟

به نظر من مشکل نقدینگی نداریم نقدینگی به اندازه کافی درکشوروجود دارد در حال حاضر نقدینگی در حال گردش درکشور کافی است اما ایراد اصلی عدم جهت دهی درست نقدینگی است.

بسیاری از افراد با بورس آشنا نیستند و عدم آگاهی های لازم باعث ایجاد ترس برای ورود به بازار سرمایه می شود که این مهم نیازمند فرهنگ سازی است.

درصورتی که قانون بکارگیری 30 درصد از منابع صندوق ها در بازار سرمایه نهایی شود ممکن است که صندوق ها این امکان را در شرایط فعلی نادیده بگیرند چرا که صندوق ها ترجیح می دهند با دید فاندامنتال برای سرمایه گذاری روی سهام ورود کنند دید تکنیکال برای صندوق ها ریسک را بالا می برد و باید در بازار سهم جذابی وجود داشته باشد که صندوق ها برای سرمایه گذاری به آن ورود کنند.

*پول های بلوکه شده در حساب های بلند مدت بانک ها با کاهش سود بانکی به زودی آزاد خواهند شد این موضوع جریان نقدینگی را به کدام سو خواهد کشاند؟

به خاطر عدم آشنایی افراد با بورس و سرمایه گذاری در بورس عمده سرمایه قطعا به سمت بورس نخواهد آمد در حال حاضر به 7 میلیون کد سهامداری نباید اعتنا کرد چرا که بخش عمده این کد ها به مقاصدی غیر از سرمایه گذاری بوده است و در واقع 300 تا 400 هزار سهامدار در بازار وجود خواهد داشت 

از طرفی تعداد زیادی از سهامداران در سال های گذشته ضرر های کلانی داشتند و بسیاری افراد با این دید به بورس باز نخواهند گشت.

بازار مسکن حدود سه سال است که راکد شده وتحرکات خاصی در آن دیده نمی شود پس نمی توان انتظار داشت که سپرده های آزاد شده به سمت این بازار حرکت داده شود.

بازار ارز هم با توجه به سیاست های دولت و ثبات قیمتی و ریسک بالای سرمایه گذاری از دید بسیاری از افراد برای سرمایه گذاری جذاب به نظر نمی رسد.

از آنجایی هم که افراد سپرده گذار به دنبال یک سرمایه گذاری امن و بدون ریسک با بازده معقول است احتمالا ترجیحشان به ادامه سرمایه گذاری در بازار پول خواهد بود تا بازار سرمایه.

*درشرایط فعلی جو آماده تشویق مردم به سرمایه گذاری در بورس هست ؟

تشویق افراد به بازار سرمایه در صورتی صحیح خواهد بود که در شرایط فعلی متخصصان صنایعی را که با توجه به شرایط حال حاضر پتانسیل رشد دارند را به مردم معرفی کنند و سرمایه گذاری ها با دید بلند مدت 1 تا 2 ساله صورت گیرد اما در صورتی که مطالعات لازم صورت نگیرد و افراد بدون بصیرت وارد بازارسرمایه شوند و روی صنایع با آینده روشن سرمایه گذاری نکنند متضرر خواهند شد چرا که با توجه به شرایط در آینده شاهد متضرر شدن برخی صنایع خواهیم بود .

*نظر شما درباره عملکرد روسای بازار سرمایه از آغاز تاکنون چیست ؟

در زمان آقای رجایی سلماسی بورس با توجه به وضع نا بسامان کشور شرایط با ثباتی را تجربه کرد چرا که در دوره جنگ بودیم و بسیاری نمی خواستند که بورس ادامه حیات دهد اما ایشان توانست چراغ بورس را روشن نگه دارد.

دوران آقای میر مطهری را می توان دوران تغییر قوانین در بورس نامید  چرا که در دوره ایشان مقررات جدیدی در بورس وضع شد و بورس های کالایی معرفی شدند و قانون بازار سرمایه نوشته شد ایشان در بورس نقش بسزایی داشتند.

زمان دکتر عبده تبریزی با اینکه دوران طولانی ای نبود اما تحولات ادامه داشت و قوانین جدید باز هم وارد بازار شد ایشان در تدوین قوانین جدید نقش مهمی داشتند.

در دوران دکتر صالح آبادی بازار تغییر اساسی و بزرگی داشت قوانین جدید به اجرا گذاشته شدند ارکان جدید بازار سرمایه وارد شدند مانند بوس کالا، فرابورس، بورس انرژی دوران ایشان دوره ای طولانی و با تغییرات وسیع بود.

دکتر فطانت در بد ترین دوران وارد بازار شدند، شجاعانه سمت ریاست بورس را پذیرفتند و با منش خود توانستند بازار را به ثبات برسانند  و با توجه به دوران کوتاه ریاست ایشان مجال برای تحولات گسترده ایجاد نشد.

دکتر شاپور محمدی هم دانش آموخته رشته مالی است و هم سالها مسولیت های مهمی در بازار سرمایه داشتندمانندریاست بورس انرژی ریاست کمیته امتحانات و .. انتظار می رود باتوجه به تجربه و تخصص ایشان امید است جهش اساسی در بورس ایجاد شود و فرهنگ سرمایه گذاری بین مردم ایجاد شود وایشان بتوانند بورس را به جایگاه واقعی اش که تامین مالی شرکت هاست برسانند که هم اقتصاد منتفع می شود و هم بخشی از تامین مالی شرکت ها از دوش بانک ها برداشته می شود فرصت های سرمایه گذاری هم افزایش می یابد .

* 10ماه مانده به انتخابات آیا باید انتظار تحریک و رشد بازار سرمایه را داشت چرا که در دوره انتخابات مجلس با جهش نسبی در بورس روبرو بودیم ؟

خیر-احتمال تحریک بازار ضعیف است چرا که در حال حاضر در شرایط با ثباتی هستیم اینکه در دوره انتخابات مجلس هم بازار مثبت شد شاید بتوان دلیلش را اینطور دانست که مردم انتظار داشتند با ورود تیم جدید تغییراتی ایجاد شود و این جو روانی باعث رشد مقطعی شد.

*به عنوان سوال آخر از برنامه هایتان ومشکلات موجود درصنعت کارگزاری بگویید؟

کارگزاری بانک سپه به عنوان اولین کارگزاری کشور توانسته فعالیت های گسترده ای انجام دهد  بانک سپه در بازار سرمایه نقش فعالی داشته و توانسته شرکت هایی را ایجاد و به ایجاد برخی شرکت ها کمک کند به عنوان مثال شرکت های سنگ آهنی را بانک سپه به بورس آورد و این مجموعه ها به عنوان اولین شرکت های سنگ آهنی بودند که در بورس وارد شدند، بانک انتظاردارد کارگزاری هم در بازار سرمایه حضور جدی داشته باشد و از طریق فرصت های که برای سرمایه گذاری ایجاد می کند مردم را جذب بازار سرمایه کند.

درصدد هستیم تا ابزار های جدید را وارد بازار کنیم و فعالیت های کارگزاری را توسعه دهیم همچنین در فکر جذب سرمایه گذاران خارجی هستیم.

صنعت کارگزاری با مشکلات عدیده ای روبرو است و بسیاری از ارگان ها در این اندیشه اند که درآمد کارگزاری ها بالاست در صورتی که کارگزاری صنعتی سودده نیست و نمای این صنعت از بیرون زیباست چرا که گردش مالی بالایی دارد اما نهایتا درآمد و سود کسب شده قابل توجهی ندارد. کارگزاری 0.4 درصد کارمزد اخذ می کند که سالها تغییری در آن نداشته اما هزینه های کار مدام در حال افزایش است همچنین کارگزاران با تخفیفاتی هم که ارائه می کنند خود باعث کاهش درآمد های خود می شوند.