پرده برداری از تحولاتی بزرگ در یک شرکت فولادی

در این بررسی قصد داریم ذوب آهن اصفهان را از دریچه ای نگاه کنیم که تا کنون به آن توجه نشده است. تحول بزرگ شرکت جابجایی مدیریتی آن بود که از سوی جهانگیری (دولت) صورت گرفت که بدون حاشیه و با سرعت نیز انجام شد. تمام ایت تحولات به نوعی حول این تغییر مدیریتی میگردد و به آن بیشتر خواهیم پرداخت.

مدیر عامل جدید :مهندس صادقی
میزان تحصیلات : کارشناسی مهندسی متالورژی از دانشگاه صنعتی شریف

نگاهی به سوابق مهندس احمد صادقی:

• مؤسس و دبیر کل بورس فلزات
• قائم مقام شرکت ملی نفت
• مدیرعامل شرکت مدیریت طرحهای صنعتی ایران
• مشاور وزیر در امور فلزات غیر آهنی
• معاون فلزات غیر آهنی وزارت معادن وفلزات
• رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت ذوب آهن اصفهان
• قائم مقام مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه

همانگونه که ملاحظه می شود مدیر عامل جدید سابقه مناسبی در این زمینه دارد و حدود 20 سال پیش این مدیر در سمت مدیر عامل ذوب آهن کنار رفت و اکنون تاریخ برای این شرکت تکرار خواهد شد اما اینکه چه تاریخی!!؟ اجازه بدهید در ادامه توضیح خواهم داد.

بدون تفسیر اول از هر چیز به صورت واقعیت های منتشر شده توسط شرکت می رویم و بعد مرحله به مرحله آن را میشکافیم.

صورت سود و زیان

همانگونه که مشاهده می شود این شرکت هزینه های تولیدی بیش از فروش دارد و در همین گام اول با زیان ناخالص مواجه می شود و سایر هزینه های اداری، تشکیلاتی، مالی و غیر عملیاتی هم که ضمیمه شود از ذوب آهن به جز 400 میلیارد تومان زیان در پایان 6 ماهه چیزی باقی نمی ماند. اتفاقی که در سه ماهه هم تکرار شده و موضوعی تکرار پذیر تلقی می شود. لذا حل مشکل اصلی شرکت تولیدی یعنی حل مشکل بهای تمام شده است و این بی شک مهم ترین چالش مدیریت جدید ذوب خواهد بود که در ادامه در خصوص آن خواهیم گفت.

بودجه و پیش بینی شرکت

همانگونه که ملاحظه می شود زیان 74 تومانی شرکت تا 6 ماهه نخست حدود 70% پوشش داده شده و تنها امید شرکت، تغییر و تحول در نیمه دوم سال است که زیان از این مبلغ بیشتر نگردد. این موضوع فقط با راه اندازی خط تولید ریل امکان پذیر است و با توجه به عمق رکود در سایر محصولات تیرآهن و میلگرد، امیدی به بهبود شرایط فروش آنها نیست. باید در نظر داشت که پروژه تولید ریل با تاخیر به دلیل شرایط مالی شرکت همراه شد که شاید باز شدن این گره که حکم شریان مالی برای ذوب آهن دارد بتواند سایر اتفاقات پیرامون را نیز حل و فصل کند.

ریل تولیدی این شرکت که مصارف عمده ای آسانسور تا حمل و نقل ریلی می تواند داشته باشد ارزش افزوده زیادی دارد که بحران هزین های مالی شرکت را تا حدود زیادی مرتفع می کند اما نحوه بازاریابی و فروش آن با توجه به سوابق ذوب آهن از اهمیت بالایی برخوردار است. پیش فروش کردن بخش زیادی از محصولات شرکت از هم اکنون بخشی از این نقدینگی را وارد شرکت نموده است اما شناسایی درآمد آن طی بودجه سال 95 احتمالا خودنمایی خواهد کرد.

اما درسوی دیگر هزینه تولید این محصولات می تواند حایز اهمیت فراوانی باشد که در ادامه بررسی خواهد شد.

هزینه تولید (بهای تمام شده)

همانگونه که مشاهده می شود این شرکت هزینه زیادی بابت تامین مواد اولیه، دستمزد نیروهای مستقیم و سپس سربار می دهد.

راه حل های این شرکت برای کاهش هزینه ها نخست بهبود تکنولوژی تولید است که حلقه وابسته به آن، تولید محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر است تا هزینه های تولید از مبلغ فروش محصولات کمتر شود. در این خصوص این شرکت طرح تولید ریل را در زمستان احتمالا کلید خواهد زد و افتخار افتتاح این طرح با مدیر عامل جدید خواهد بود.

در خصوص سایر هزینه های تولیدی نگاهی به سرفصل های آن بیاندازیم تا با دقت بیشتر به دنبال تحولات این شرکت باشیم.

سربار

هزینه مربوط به سربار عمدتا به گاز مصرفی شرکت برمیگردد که چندی پیش بدهی سنگین قبض گاز این شرکت نیز در شبکه های اجتماعی دست به دست می شد. عمده هزینه انرژی شرکت از مصرف گاز است و بهبود تکنولوژی تنها راه بیرون رفت از این هزینه های سنگین است اما عملا ذوب آهن نمی تواند از این هزینه ها دل بکند چراکه حیات خود را به مصرف گاز و گرم نگه داشتن کوره ها و خطوط نورد می بیند.

مواد خام مصرفی

دقت بیشتر در مواد مصرفی شرکت نشان از آن دارد که سنگ آهن، کک و ذغالسنگ از بالاترین اهمیت برخوردار است.

همانگونه که در جدول زیر مشاهده می شود شرایط نرخ گذاری این سه ماده خام مهم نیز از شرایط مطلوبی برخوردار نیست به گونه ای که در آخرین بودجه شرکت این ارقام جسورانه در نظر گرفته شده اند.

اگر شرایط نرخ خرید مواد اولیه کک و سنگ آهن بر همین منوال پیش رود شرکت حدود 50 میلیارد تومان دیگر برای هزینه مواد اولیه باید در انتهای سال مالی 94 کنار بگذارد (6 تومان به ازای هر سهم) که شرایط سود ناخالص شرکت از این هم بدتر می شود.

دستمزد مستقیم

این شرکت سال گذشته حدود 650 میلیارد تومان هزینه دستمزد پرداخت کرده است یعنی به ازای هر روز حدود 1.8 میلیارد تومان!!! این هزینه سنگین طی سال های اخیر و با افزایش قراردادهای مستقیم در دولت قبل در این شرکت فزونی یافت و به این ارقام رسید. این رقم به ازای هر سهم چیزی حدود 82 تومان می شود که به معنی اثرات قابل توجه بر سود ناخالص است اگرچه این رقم 22% از کل هزینه های تولیدی این شرکت را شامل می شود اما شرکت نه می تواند از خیر خرید مواد اولیه مورد نیاز بگذرد نه هزینه های مربوط به برق و آب و گاز را در بخش سربار پرداخت نکند. تنها می تواند با بهبود تکنولوژی هزینه های سربار را کاهش داد یا هزینه نیروی انسانی در بخش دستمزدها را. بهبود تکنولوژی در طول زمان امکان پذیر است اما هزینه های دستمزد مستقیم چه؟
برای این موضوع کمی تاریخ را ورق می زنیم... تقویم تاریخ؛ 25 سال پیش در چنین اوضاعی مدیریت ذوب آهن تغییر کرد.

صادقی سال 1369 تا 1376 مدیریت این مجتمع را بر عهده داشت و طرح های مناسبی هم اجرا نمود اما یک انقلاب بزرگ در این شرکت در آن سال ها در زمینه نیروی انسانی و هزینه دستمزد مستقیم انجام داد. برای این منظور کافی ست نگاهی بیاندازیم به تاریخچه تاسیس یک شرکت به نام تکادو. تصویر زیر از سایت رسمی این شرکت گرفته شده است.

در سال 69 شرکت تکادو تاسیس شد و سپس با تاسیس احیا سپاهان سهام آن به این شرکت منتقل گردید. اما وظیفه تکادو در زمان مدیریت مهندس صادقی این بود که ذوب آهن را کوچک کند. کلیه شرکت های زیر مجموعه مانند مرآت پولاد، سایا، تابان نیرو، معادن منگنز، نسوز آذرو ... شرکت هایی بودند که نیروهای انسانی آن از ذوب آهن خارج شده و زیر نظر شرکت های مربوطه قرارگرفتند و فرآیند واقعی خصوصی سازی در این شرکت انجام گرفت. پس از آن بود که ذوب آهن مجال نفس کشیدن یافت و با کاهش هزینه نیروی انسانی توانست طرح های عمرانی و فنی خود را به پایان برساند و شرایط ایده آلی برای کارخانه ایجاد کند.

اگر قرار باشد تاریخ تکرار شود پس باید منتظر تحولات بنیادی در حوزه تکنولوژی تولید (با شروع خط تولید ریل) و سپس کاهش هزینه های انسانی مطابق آنچه پیشتر صورت گرفته بود، باشیم و این اتفاقات بی شک ذوب آهن را می تواند با کاهش قابل توجه هزینه های تولید، رشد فروش از محل محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر و در نهایت پوست اندازی گرداند. از این پس باید کلیه اخبار پیرامون این داستان را دنبال کنیم و اگر چنین اتفاقی چند ماه دیگر رخ داد مطمین باشید که دیگر نیازی به بررسی مجدد اثرات آن نخواهید داشت البته اگر تا آن زمان بازار این اتفاقات را پیش خور نکرده باشد.