در ظاهر و بر اساس قواعد اقتصادی به نظر می رسد نرخ ارز باید کاهش پیدا کند. زیرا با برداشته شدن تحریم ها و ورود ارز به کشور عرضه آن بیشتر می شود و بر اساس قانون عرضه و تقاضا طبیعتا نرخ ارز با کاهش چشمگیر مواجه می شود...
بورس24 :سوال مهمی که در ذهن اکثر مردم ایران نقش بسته، این است که پس از مذاکرات و حصول توافق چه اتفاقی می افتد ؟
البته از آنجا که مردم ما ذهن تحلیلگری دارند، هر کسی بر اساس اطلاعات و آگاهی شخصی خودش و شناختی که نسبت به جامعه ایرانی دارد و البته آنچه دوست دارد پیش آید، به این سوال پاسخ می دهد. اینکه این پاسخ ها چقدر کارشناسانه است ، نکته ایست که ارزیابی آن کمی دشوار است. اینکه برخی مقامات برای کنترل هیجانات و رفتار سرمایه گذاران و کاهش انتظارات اجتماعی اظهار می کنند که اتفاق آنی پس از مذاکرات نمی افتد و تا تحریم ها حذف گردد، زمان می برد و تاثیرات آن در آینده و به مرور خود را نشان می دهد حرف درست و به جایی است. اما به محض توافق ایران و شش قدرت بزرگ دو مرحله رویدادی را پیش رو خواهیم داشت.
مرحله اول: در این مرحله شاهد تاثیرات آنی و لحظه ای ناشی از هیجانات رفتاری خواهیم بود. البته لزوما این رفتارها غلط یا بد نیست. برای مثال سرمایه گذارانی که در بازاری قصد سرمایه گذاری دارند اما از وضعیت اقتصادی پسا مذاکرات نگرانند منتظرند که وضعیت اقتصادی روی واقعی خود را نشان دهد و پس از آن تصمیم گیری کنند. این رفتار اتفاقا بسیار عاقلانه و درست است. جامعه در حال حاضر سرگردان است. پس وقتی نتیجه قطعی مذاکرات مشخص شود این سرگردانی تبدیل به هدفگذاری و تصمیم گیری می شود و سرمایه گذاری ها آغاز می شود. این خود باعث تحریک بازار می شود. در این نقطه عملا رکود رنگ می بازد.
مرحله دوم: در این مرحله است که تاثیرات برداشته شدن تحریم ها با حذف مرحله به مرحله آن و تغییر و تحولات اقتصادی ناشی از آن که طی یک پروسه زمان بر و بروکراتیک به طور واقعی قابل رویت خواهد بود. اینجا مرحله ایست که تاثیر حذف تحریم ها رنگ واقعیت به خود می گیرد و البته در همین نقطه است که دولت توانایی اش را در امور اقتصادی و مدیریت کلان اقتصادی نشان می دهد.اینجا دولت باید برنامه داشته باشد و پولها ،نوسانات ، مالیات ها، نرخ ارز، تورم،حجم پول و...را مدیریت و کنترل کند. به سرمایه ها جهت درست بدهد و از تزریق پول بپرهیزد.
اما آنچه در این مقال بدان می پردازیم پیش بینی برخی بازارها پس از حصول توافق احتمالی است:
-بازار ارز:
در ظاهر و بر اساس قواعد اقتصادی به نظر می رسد نرخ ارز باید کاهش پیدا کند. زیرا با برداشته شدن تحریم ها و ورود ارز به کشور عرضه آن بیشتر می شود و بر اساس قانون عرضه و تقاضا طبیعتا نرخ ارز با کاهش چشمگیر مواجه می شود.
اما از آنجا که اقتصاد ایران از قوانین اقتصاد آزاد بهره نمی برد وعواملی غیر قوانین این نوع اقتصاد درآن دخیل است شاهد چنین تغییری نخواهیم بود و ارز با اندکی کاهش در حدود قیمت سه هزار تومان تثبیت خواهد شد. از دلایلی که می شود به آن اشاره کرد از این قرار است:
1-دولت بودجه اش را بر اساس دلار سه هزار تومانی بسته است.پس اجازه کاهش قیمت را نمی دهد.
2-کالاهای تولید داخل بر اساس این نرخ ارز تولید و عرضه می شود و با کاهش قابل توجه آن صنایع داخلی آسیب جدی می بیند.
3.بسیاری از تجار و وارد کنندگان که کالاهای خود را با ارز سه هزار تومانی وارد کرده اند با کاهش قیمت ارز دچار آسیب جبران نا پذیر می شوند.
4-کارشناسان توان واقعی اقتصاد ایران و ارزش واقعی ریال را بیش از سه هزار تومان می دانند.
5-توان رقابت از تولید کنندگان داخلی با کاهش قیمت ارز صلب خواهد شد.
-بازار مسکن:
بر خلاف تصور عمومی کاهش قیمت مسکن از این قیمتهایی که شاهدش هستیم ،غیر ممکن است. تولید کننده ای که مصالح ساختمانی و زمین را به قیمت این روزها و چه بسا قیمت هایی بیشتر از این قیمت ها تهیه کرده است ، به هیچ عنوان حاضر نیست، بیشتر از این رکود دوساله زیانی را به جان بخرد.
وام های دولتی و تثبیت وضعیت اقتصادی هم به رونق این بازار کمک خواهد کرد.چه بسا دولت با افزایش درآمدهایش که نتیجه لغو تحریم ها خواهد بود ، وام مسکن را افزایش دهد.رونق بازار مسکن برای اقتصاد ملی امری واجب است.زیرا چرخ های صنعت به این بازار به شدت وابسته است.
از طرفی رکود چند ساله و قیمت های سرسام آور مسکن و بنیه اقتصادی جامعه اجازه جهش های افزایشی را هم نخواهد داد.
پس می توان گفت بازار مسکن در" دوران پسا توافق" با رونق مواجه خواهد شد.اما کاهش قیمت در این بازار غیر ممکن است.افزایش قیمت هم میزانش ناچیز خواهد بود.
-بازار کالاهای وارداتی:
این بازار شاید تنها بازاری باشد که با روند کاهشی مواجه شود .علیرغم عدم کاهش قیمت ارز ، اما به دلایل ذیل این بازار با کاهش قیمتها مواجه می شود:
1-باحذف پروسه های دور زدن تحریم ها ورود این کالاها مسیر کوتاه تر و کم هزینه تری را طی می کنند.که این خود هزینه های ورود این کالا ها را کاهش می دهد.
2-درست است که ارز با کاهش چشمگیری مواجه نخواهد بود اما همان کاهش های چند صد تومانی نرخ ارز نیز تاثیر خود را بر کاهش قیمت این کالاها خواهد گذاشت.
3-سیاست دولت تدبیر و امید رونق فضای کسب و کار داخلی وحمایت از تولید کنندگان داخلی است. پس کالاهایی که در داخل تولید می شوند بازار کالاهای خارجی مشابه را تحت تاثیر می گذارد. پس وارد کنندگان یا باید با قیمت کالاهای داخلی امکان رقابت داشته باشند ویا کالاهایی را وارد کنند که در داخل کمتر تولید می شوند.
4-با باز شدن فضای تجارت امکان رقابت در کالاهای وارداتی بیشتر می شود و این موضوع قیمت را تبدیل به تنها عامل رقابت خواهد کرد.
-بازار کالاهای صادراتی:
این بازار با رونق و توسعه روبرو می شود.اما از آنجا که بیشتر این بازار در اختیار دولت است با افزایش قابل توجه مواجه نخواهد بود.اما با تسهیل در امور مالی و حمل و نقل با رشد صادرات کالاها مواجه خواهیم بود.
-بازار کالاهای تولید داخل کشور:
این بازار نیز تغییر قیمتی چشمگیری نخواهد داشت. زیرا مانند بازار مسکن ،تولید کننده داخلی که با قیمتها و پروسه های دوران تحریم کالا تولید کرده است، حاضر به کاهش قیمت نخواهد بود.الته برخی کالا ها که پیشتر با پروسه های سخت واردات مواد اولیه مواجه بودند با تسهیل این روند کمی قیمت هایشان کاهش خواهد داشت.
این بازار تغییرات چشمگیری نخواهد داشت.اما بسته به کالا و مواد اولیه اش یا کاهش اندکی می یابد یا با تثبیت قیمتی مواجه خواهد بود.
-بازار بورس اوراق بهادار:
بدون شک بیشترین تاثیر را این بازار در "دوران پسا توافق" تجربه خواهد کرد.
بازار بورس اوراق بهادار دماسنج اقتصاد ایران است. این بازار که متشکل از انواع صنایع و گروهای اقتصادی است، به شدت تحت تاثیر رویدادهای سیاسی است. جنبه های روانی این بازار بسیار پررنگ است. سرمایه گذاران این بازار تحت تاثیر حصول توافق و به دلیل روند کاهشی قیمتی سهام و اصلاح شاخص طی یک و نیم سال گذشته با قطعی شدن توافق شاهد رشد خواهد بود.
در دوران بلاتکلیفی اقتصادی و تحریم های جهانی این بازار می توان گفت بیشترین نزول را نسبت به دیگر بازارها داشته است. این بازار در همان مرحله اول دچار رونق ورشد خواهد شد، زیرا:
1-سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی از بلاتکلیفی فعلی خارج می شوند و امکان تصمیم گیری پیدا می کنند.
2-دولت با منابع مالی که بدست خواهد آورد،بدهی شرکتها، صنایع، تولید کنندگان و بانکها را پرداخت خواهد کرد.در نتیجه هم در سرمایه گذاری آنها در بورس موثر است و هم بر سود آفرینی آن ها.
3-دولت برآمده از شعار بهبود فضای کسب و کار ، با منابع مالی که به دست خواهد آورد امکان حمایت بیشتری از این بازار(که نماد اصلی فضای کسب و کار است)، خواهد داشت.
4-به دلیل کنترل نقدینگی، بهترین محل تجهیز منابع عظیم مالی که بلوکه شده و با توافق آزاد خواهد شد بازار بورس خواهد بود و دولت سعی در انتقال این منابع به این بازار خواهد کرد و چاره ای جز تشویق و جهت دهی سرمایه گذاری به این بازار نخواهد داشت.
5-با توجه به اینکه بازار بورس هم به کنترل تورم، هم به رونق تولید، هم به افزایش اشتغال و هم به رشد اقتصادی در یک راستا کمک می کند قطعا به هدف اصلی اقتصادی دولت تبدیل خواهد شد.
6-با حذف تحریم ها ، خروج از دوران سردرگمی اقتصادی و ورود منابع مالی رونق بر تمام بخشهای اقتصادی حاکم خواهد شد که نوید روزهای خوبی را هم در کوتاه مدت و هم در بلند مدت به این بازار همه جانبه و مختلط (تشکیل شده از همه صنایع و گروه های اقتصادی)خواهد داد. زیرا از ابتدای توافق صنایع تک تک و آرام آرام شروع به رونق و بازدهی های بهتر می کنند.
7-تثبیت نرخ ارز به ثبات سرمایه گذاری و حضور سرمایه گذاران خارجی کمک می کند که این موضوع نیز به توسعه بازار بورس خواهد انجامید.
8-با حذف موانع صادرات شرکتهای صادر کننده بورسی سودهای سرشاری خواهند ساخت.
9-با حذف موانع واردات تولید کنندگان نیز از ظرفیت های تولید بیشتری برخوردار می شوند و در نتیجه سود بیشتری را شناسایی خواهند کرد.
10-با رفع تحریم های بیمه ای امنیت کالاهای صادراتی و وارداتی به شدت بیشتر می شود که ریسک سرمایه گذاری کاهش خواهد داد که این کاهش ریسک موجب افزایش سرمایه گذاری خواهد شد.
این دلایل و دلایل دیگری از قبیل شفافیت بازار بورس ، نظام مند بودن این بازار و چند جانبه بودن و رشد آفرینی واقعی آن بازار، بورس اوراق بهادار را در راس دیگر بازار ها از نظر ریسک و کارامدی قرار می دهد که در "دوران پسا توافق" ظرفیت های خود را بیشتر نشان خواهد داد.
در مجموع می توان گفت با توجه به ظرفیت های بالقوه وحجم اقتصاد ایران (هفدهمین اقتصاد بزرگ جهان) ، جایگاه ویژه و قدرت منطقه ای و شرایط بالای امنیتی ایران،" دوران پسا توافق" دوران رشد و شکوفایی اقتصاد کشور خواهد بود.
نظرات :
این مطلب 3 نظر دارد.
امیدوارم
9 سال پیشبا سپاس . امیدواریم همه این اتفاق ها بیفتد و سایه کاسبان تحریم و بد اندیشان و تنگ نظران لحظه به لحظه دورتر شود .
9 سال پیشسلام من هم امیدوارم این اتفاق خوب ومیمون رخ دهد اما در مورد مسکن رونق رو قبول دارم اما قیمت مسکن کمی کاهش درو سه ماهه رو تجربه میکنه بعد منطقی میشه
9 سال پیش