چرا برخی معتقدند توافق نزدیک است...؟

با بررسی "فکت شیت" لوزان می توان تا حدود خوبی وضعیت موجود را تحلیل کرد. اصلا "فکت شیت" چیست؟

"فکت شیت " در لغت به معنی "شرح ماجرا " می باشد. در خصوص مسائل مهم و چند جانبه میان کشورها ، معمولا پس جمع بندی موضوع و توافق طرفین پیرامون آن موضوع ،در خصوص توافقاتشان اطلاعیه ای صادر می کنند .در فارسی "فکت شیت" به (گزاره برگ )ترجمه شده است.

این اطلاعیه یا گزاره برگ از دو منظر صادر می شود. اول آن که به آن موضوع رسمیت بخشد.دوم آن که برای افکار عمومی قابل فهم و ارزیابی باشد.

با صدور گزاره برگ مذاکرات لوزان آنچه به نظر می رسد ، این نکته است که طرف ها بر سر مسائلی توافق کرده اند.چرا که پیش از آن چنین بیانیه ای صادر نمی شد و این مداکرات منجر به صدور بیانیه مکتوب یا فکت شیت نشده بود. این گزاره برگ گزارش می دهد که جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 متشکل از چین، روسیه، فرانسه، آمریکا، انگلیس و آلمان در چهارچوب عناصر مندرج در برنامه اقدام مشترک مورخ 24 نوامبر 2013 و متعاقب فرایند طولانی مذاکراتی پیچیده و طولانی در ابعاد فنی، حقوقی و سیاسی، به مجموعه ای از راه حل های لازم جهت نیل به برنامه جامع اقدام مشترک در شهر لوزان سویس دست یافته اند.
البته این راه حل ها جنبه حقوقی نداشته و صرفا راهنمای مفهومی تنظیم و نگارش برنامه جامع اقدام مشترک را فراهم خواهد ساخت. بر این اساس تدوین برنامه جامع اقدام مشترک آغاز گردید.

در گزاره برگ مداکرات هسته ای آمده است:

- تعداد سانتریفیوژهای ایران از 19000 کنونی به 6104 دستگاه می رسد، که در 10 سال آینده تنها 5060 عدد از آن‌ها اورانیوم غنی‌سازی خواهد کرد. تمامی سانتریفیوژها از نوع IR-1 خواهد بود.
- ایران موافقت کرده دست کم به مدت 15 سال، بالای 3.67درصد غنی‌سازی نکند.
- ایران موافقت کرده است که به مدت دست کم 15 سال، ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را از مقدار 10000 کلیوگرم کنونی، به 300 کیلوگرم کاهش دهد.
-ایران موافقت کرده تا به مدت دستکم 15 سال در تأسیسات فردو غنی‌سازی اورانیوم انجام ندهد.
- ایران موافقت کرده تا تأسیسات فردو را به نحوی تبدیل کند که تنها برای اهداف صلح‌آمیز به کار گرفته شود (به مرکز تحقیقات هسته‌ای، فیزیک، فناوری)
-ایران موافقت کرده تا دستکم به مدت 15 سال در فردو تحقیقات و توسعه مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم انجام ندهد.
-ایران برای 10 سال، تنها در تأسیسات نطنز و با تنها 5060 سانتریفیوژ نسل اول (IR-1) اورانیوم غنی‌سازی می‌کند.
- ایران موافقت کرده تا برای 10 سال، تنها با استفاده از سانتریفیوژهای نسل اول خود (IR-1) در نطنز غنی‌سازی کرده و تمامی سانتریفیوژهای پیشرفته خود را برمی‌دارد.
-ایران برای دستکم 10 سال از مدل‌های IR-2، IR-4، IR-5، IR-6 یا IR-8 برای تولید اورانیوم غنی‌شده استفاده نمی‌کند. ایران بر اساس یک زمانبندی و مولفه‌هایی که با 1+5 مورد توافق قرار می‌گیرد، با سانتریفیوژهای پیشرفته خود، فعالیت‌های تحقیقات و توسعه خواهد داشت.
-برای 10 سال، غنی‌سازی و تحقیقات و توسعه غنی‌سازی محدود خواهد بود، تا از زمان گریز یک ساله اطمینان حاصل شود.

آنچه مشهود است و بسیار حائز اهمیت می باشد این نکات است که1- ایران در زمینه تکنولوژی هسته ای بسیار پیشرفت کرده است و در زمینه دانش هسته ای به خود کفایی رسیده است.پس شاید جلوی دانش وارداتی ،غیر بومی و مونتاژی را بتوان گرفت اما دانش بومی غیر قابل کنترل است.

2 –پس در این گزاره برگ حق غنی سازی ایران به رسمیت شناخته شده است.

3-برنامه هسته ای کشورمان در غالب محدود تری ادامه خواهد داشت. 4- مهمتر از همه جزئیاتی که پیش از این مورد اختلاف بود به یک موافقت جمعی تبدیل شده است.

با مطالعه این گزاره برگ به نظر می رسد مذاکرات هسته ای به نقطه سراشیبی خود رسیده است.طرف ها به فهم مشترکی رسیده اند که ایران با کمی تغییرات و اصلاحات در برنامه اتمی اش اعتماد سازی لازم را ایجاد خواهد کرد،اما این حق و توانمندی از ایران صلب شدنی نیست.همچنین تحریم ها سرعت حرکت رو به جلو ایران را توانسته است که کاهش بدهد اما از متوقف کردن آن ناتوان است.

به هر روی به نظر می رسد این مذاکرات باعث شده است که طرفین نقش بین المللی خود و دیگران را بهتر بشناسند.به این نقش ها احترام بگذارند وحقوق و توانایی های یکدیگر را به رسمیت بشناسند و این که در این گزاره برگ جزئیاتی که مطرح شده است حاکی از نزدیک شدن مذاکرات به خط پایان است.