گاردین:همراهی با ایران بهتر از دوستی با عربستان است

مایکل آکسور تی MICHAEL AXWORTHمولف کتاب ایران انقلابی، تاریخ جمهوری اسلامی در روزنامه بریتانیایی گاردین مطلب جالبی در خصوص ضرورت نزدیک شدن بریتانیا و سایر قدرت های جهان به ایران با عنوان «وقت آن است که دوستان خود را در خاورمیانه عوض کنیم نوشته است» ؛شاید سیگنالی برای احتمال توافق هسته ای باشد!؟

...سالیانی پیش از این عالیجنابی ملقب به سر جولین بولارد در وزارت خارجه انگلستان به دیپلمات های جوان جاه طلب می گفت دلیل یاد گرفتن زبان آلمانی این است که ضرب المثل های شیرین نیچه فیلسوف آلمانی را مطالعه کنند. ترجمه یکی از آن ها این است: اگر به قدر کافی طولانی به ورطه بی کرانی نگاه کنید، ورطه بی کرانی نیز به شما نگاه خواهد کرد. البته واژه دیگری برای ورطه خلیج فارس است.

اوضاع در خلیج فارس در حال تغییر است. یک پادشاه مسن بیمار فوت می کند. برادر ناتنی مسن و بیمارش جانشین او می شود و به نظر می آید شیعیان شورشی یمن به پیروزی عمده ای نیز دست یافته اند. در این فاصله، نمایندگان بیش از 20 کشور- از جمله بریتانیا ، ایالات متحده آمریکا و عراق- در عذاب هستند چگونه با دولت خلافت اسلامی مقابله نمایند و این در حالی است که عراق برای جنگیدن خواهان پشتیبانی بیشتری از سوی متحدان خود است.

در رویاروئی با این همه تغییر و تحول در خاورمیانه، به نظر می آید که دولت های غربی بر سر یک دو راهی قرار گرفته اند. در گذشته ای نه چندان دور قدرت ها از جمله بریتانیا بر آن بودند که با یک نبرد بمبارانی رژیم اسد را ساقط کنند و اینک فقط حدود 18 ماه بعد از تداوم آن رژیم ، گرچه تلخ است، ولی برای سیاست غرب در منطقه یک ضرورت به نظر می رسد اگر بخواهیم تهدید خطرناک داعش را محدود یا معدوم نمائیم.

در این مدت نگرش ما نیز به ایران، در حالی که مذاکرات مربوط به مسئله غنی سازی هسته ای به پیش می خزد، تغییر کرده است. اخیراً تعجب کردم وقتی از یک همکارم شنیدم این نظر که ایران یک نیروی با ثبات در منطقه خلیج فارس است اینک یک حکمت متداول به شمار می رود. اما نگرش ما به قدر کافی تغییر نکرده است که بتوانیم ایران را به عنوان یک متحد در عراق و سوریه در آغوش بگیریم. این یک وضعیت نابهنجار است و هنوز صداهای با نفوذی هست، مثل سعودی ها ، که توسعه طلبی ایرانیان را هشدار می دهند.

همان صداها تمایل به این داشته اند که سعی و مجاهدت ادعا شده عبدالله ،پادشاه سعودی را تحسین کنند و این حقیقت تلخ را نادیده بگیرند که بدترین افراط گری اسلامی دو دهه اخیر سرانجام در حمایت های مالی و اعمال نفوذ مذهبی عربستان سعودی ردیابی شده است. در چنین اوضاع و احوال، کشوری که عادت کرده ایم دشمن خود ببینیم (ایران) شروع کرده است که بیشتر یک دوست بالقوه جلوه کند و کشوری که با آن مثل یک متحد (عربستان) رفتار می کنیم رفته رفته، می رود که دشمنی در لباس دوست باشد.

روشن بگویم در شرایطی که منازعات و دسته بندی فرقه ای در منطقه شدت گرفته است حائز اهمیت است که نسبت به حفظ ثبات منطقه کاملا متعهد و عاری از تزلزل باشیم.- به خصوص تعهد ما نه تنها در سرکوب کردن داعش و القاعده که همچنین تا آنجا که امکان دارد در از میان بردن علل و شرائطی که موجب آن ها نیز باشد.این جا می خواهیم به برلارد و نیچه باز گردم:خلیج فارس نیز به شما نگاه می کند. شرایط سخت،نا آرامی و تنش های منطقه ها را ملزم می سازد که در سیاست های خود در منطقه تجدید نظر کنیم.

ما می گوئیم آنچه که ما می خواهیم ثبات در منطقه خلیج فارس است. ما آیا آن را به قدر کافی می خواهیم که خطر بیگانه ساختن متحدان ظاهری خود را در امتداد سواحل جنوبی خلیج فارس بپذیریم و آمادگی شان برای خرید پر سود سلاح ها را تغییر دهیم؟یا در عوض محاسبات ما این است که منافعمان به معنای بسیار محدود آن در فروش سلاح به عربستان سعودی و اسیر نشینان خلیج فارس است؟ما همدردی با افراط گرائی و حمایت مالی جاری شده از آن ها را نادیده می گیریم و در عمل اجازه می دهیم این کشورها سیاست خارجی ما را همراه سلاح هایمان خریداری کنند. یکی را خریداری کنید و یکی هم مجانی.

من فکر می کنم جولین بولارد سیاست دومی را توصیه نمی کرده است.