مطلوبیت ریسک (پارت اول)

مفهوم ریسک

ریسک یا خطر، انواع و شکلهای مختلفی دارد ولی با توجه به تغییرات گوناگون و به رغم تنوع آن دراقتصاد دو جنبه و نتیجه ثابت دارد و آن به مطلوبیت سرمایه گذار و جنبه روانشناختی معامله گر مرتبط می شود. ما می توانیم ریسک را به مفهوم نتیجه نا مطلوب و نا خوشایند و زیان آور حادثه آینده قلمداد کنیم یا از آن یک فرصت سرمایه گذاری و کسب سود بسازیم. در حقیقت ریسک برای افرادی که آغوش خود را برای آن باز کنند، شانسی محسوب می شود که گاها دارای نتایج مثبت است.

در ذات ریسک، بی اطمینانی و اتفاقی بودن وجود دارد یعنی اینکه نتیجه حوادث آینده را نمی توان از قبل پیش بینی کرد و فرد ریسک پذیر باید آمادگی پذیرش اتفاقات را داشته باشد.

شاید بد نباشد مفهوم ریسک را با چند نکته کلیدی بشکافیم؛

*ریسک، شانسی است که سرمایه گذار انتظار دارد به ازای پذیرش آن، بازدهی متفاوت نسبت به حالت قبل کسب کند.

*عمدتا با پذیرش ریسک بالا، بازدهی مورد انتظار نیز افزایش می یابد و با پذیرش ریسک کمتر بازدهی نیز کاهش خواهد یافت.

*در مفهومی ابتدایی ، دامنه نوسان سهم می تواند معیاری برای ریسک سهم باشد و هر چه این دامنه بیشتر باشد، واریانس یا آنچه به طور کلی ریسک می نامیم افزایش خواهد یافت.

*در سوی دیگر ریسک احتمال کسب سود مازاد است پس قاعدتا از دیدگاه شخصی تحلیل گر، ریسک را باید با یک احتمال برنولی (آمار پیشرفته) مقایسه نمود. سمت دیگر این پذیرش بازدهی نزولی یا از دست دادن بخش یا کل دارایی است.

اما ریسک را بهتر است از دو منظر نگاه کرد، در تقسیم بندی اول به مباحث مربوط به شخص سرمایه گذار بیشتر اوویت می دهیم و در تقسیم بندی دوم انواع ریسک را معرفی خواهیم کرد.

در نگاه اول (ریسک از دید شخص سرمایه گذار) نخست بحث تحلیل ریسک های شرکت سرمایه پذیر است و ثانیا ریسک از دیدگاه فرد سرمایه گذار در حین پذیرش ریسک و میزان اشتهای او در خرید و فروش.

الف) ریسک از دیدگاه سرمایه گذاری

در این قسمت عمدتا مباحث تحلیل شرکت برای سرمایه گذار مطرح می شود که بهتر است از نسبت های مالی مربوطه برای تصمیم گیری منطقی استفاده کنید. این موضوع (مباحث تحلیل بنیادی ) را پیش از این در بخش آموزش مطرح نموده ام که برای درک بهتر مفهوم ریسک از دیدگاه سرمایه گذاری پیشنهاد می کنم حتما مطالعه بفرمایید. برای مطالعه مفاهیم بنیادی تحلیل ریسک از دیدگاه سرمایه گذاری کلیک کنید .

ب‌) ریسک از دیدگاه معامله گری

کسی که وارد بورس می شود در حقیقت ریسک را پذیرفته است لذا باید در خصوص جزء دوم جامعه یعنی افراد ریسک پذیر از این پس سخن گفت. ریسک جویان در ازای پذیرش ریسک، منفعتی طلب می کنند که به آن صرف ریسک (Risk Premium)گفته می شود. این موضوع را می توان با یک رابطه ساده نشان داد.

منظور از بازده بدون ریسک، سرمایه گذاری در بانک یا اوراق تضمین شده توسط بانک مرکزی ست.

لازم به ذکر است آنچه تحت عنوان سرمایه گذاری با ریسک در بازار بورس تهران مطرح می شود عمدتا سرمایه گذاری با ریسک بالا را شامل می شود.

آنچه در بالا مشاهده نمودید تقسیم بندی ریسک از نگاه نخست بود، در نگاه دوم به تقسیم بندی ریسک و انواع آن خواهیم پرداخت و آنچه در بخش های آتی مطرح می شود ریسک از این منظر می باشد. در آینده در خصوص انواع ریسک ها، نحوه اثرگذاری آنان بر سرمایه گذاران و واکنش مناسب به آنها به تفصیل صحبت خواهیم کرد.