آقای رئیس!منتظرت بودیم...

25 آذرماه سال جاری بود که وزیر امور اقتصادی و دارایی به مدیریت 9 ساله علی صالح آبادی در سازمان بورس و اوراق بهادار پایان داد و محمد فطانت را به عنوان بالاترین مقام اجرایی بازار سهام منصوب کرد.

این جابه جایی قدرت در نهاد ناظر نشان می داد که دولت تدبیر و امید از رخدادهای یک سال گذشته بورس ناراضی است و سعی دارد تا با تغییرات مدیریتی به اوضاع و احوال پریشان بازار سرمایه بهبود بخشد،اما هر چند بیشتر فعالان بازار سرمایه برای این تغییر لحظه شماری می کردند ولی با آمدن رئیس جدید نه تنها اوضاع بهتر نشد،بلکه بر وخامت اوضاع افزود.به زعم قدیمی های بازار رخدادهای 45 روز اخیر در بورس تهران بی سابقه بوده و حتی در سال های 83 به بعد که حباب خیلی از سهم ها ترکید،یا در تابستان 84 که برخی چهره ها بورس را قمارخانه معرفی کردند و ایضا در سال 87 که بحران جهانی اقتصاد خیلی از صنایع را زمین گیر کرده بود،سابقه نداشت.به تعبیری واضح تر شرایط عمومی کشور و اقتصاد ایران و جهان با فطانت یار نبود و متغیرهای کلیدی بازار همه از نزول و افت حکایت می کنند.هر چند شاخص بورس در طول یک هفته معاملاتی گذشته رشد قابل اعتنایی داشته اما دماسنج بازار سهام از 25 آذر ماه 93 تاکنون حدود 6 درصد ریزش یعنی سقوطی برابر با 3800 واحد را نشان می دهد و این یعنی اوج بی تفاوتی بازار به اقدامات بنیادین رئیس جدید.

بررسی ها نشان می دهد هر چند بازار سهام با ترش رویی از رئیس جدید استقبال کرده اما او در این مدت حدودا 2 ماهه اقدامات بنیادینی را انجام داده که براحتی نمی توان از آن گذشت.در این مدت ابهامات پالایشگاه ها یکی پس از دیگری رفع شد،از ماجرای کش و قوس دار کیفی سازی که مهلت قابل توجه 5 ساله برای آن ها تعیین شد و بعد از آن هم مصوبات کمیته ثبات که رابطه دولت و پالایشگاه را شفاف تر جلوه می نمود.در ادامه هم که ریسک پتروشیمی ها در خصوص خوراک به میزان قابل توجهی کاهش یافت و اعلام شد که خوراک زیر 10 سنت قطعی است و تا آخر سال اعلام می شود و این هفته اخیر هم بهره مالکانه سنگ آهنی ها 5 درصد عقب نشینی کرد که البته انتظار بازار حذف بهره مالکانه است.همان طور که احتمالا در خبرهای هفته گذشته رصد کرده اید بهره مالکانه سنگ آهنی ها از اساس غیر قانونی است و وزیر اقتصاد هم در نامه ای از جهانگیری خواسته تا پروانه بهره برداری از معادن گل گهر و چادرملو باید به این شرکت ها برگردد و دولت تنها می تواند از این شرکت ها طبق قانون معادن حقوق دولتی مطالبه کند.

اما رئیس جدید بورس هر چند در این مدت سعی کرده تا با رفع برخی از ریسک های سیستماتیک شرایط شفاف تری را برای بازار سرمایه ایجاد کند اما در خود بازار کارهایی انجام شده که قابل تامل است.همه متخصصین،کارشناسان بازار و معامله گران می دانند که شاخص بورس تهران از آذر ماه سال 87 تغییر جهت داده و شاخصی که الان به عنوان شاخص کل از آن یاد می شود شاخص بازده نقدی و قیمت است،به این معنی که اگر همین امروز قیمت سهام شرکت ها صفر شود،شاخص کل به دلیل شناسایی و محاسبه سود تقسیم شده در مجامع شرکت ها عدد 28 هزار واحد را نشان می دهد.اما همین شاخص غیر قابل اعتماد در دو ماه گذشته نیز با مهندسی مواجه بود،به طوری که در طول بازار شاهد انجام جابه جایی های بلوکی متعددی بودیم ،تا عمق فاجعه در بورس مشخص نشود و عملا تصویر فیلتر شده ای از بازار به عموم نمایش داده شود.!

این را درک می کنیم که بخشی از مهندسی شاخص در دو ماه گذشته میراث به یادگار مانده از مدیریت قبل بود و البته تدوام آن به خاطر بازی سیاسی بود که در مجلس براه افتاده و در هفته گذشته خود را در ارائه کارت زرد به طیب نیا نشان داد.اما دادن این تذکر لازم است که آنچه از بازار سرمایه در همه جا می تواند دفاع کند،شفافیت است و بس... .اعتماد ،دستاورد ارزشمندی بود که در طول سال های گذشته بازار به آن رسیده بود اما مداخله نهاد ناظر در آن در کنار برخی از ریسک های تحمیل شده سبب شد تا روزهای بدی را در بازار شاهد باشیم و به نظر می رسد گام برداشتن رئیس جدید در راستای شفاف سازی و آزاد گذاشتن بازار چه در زمان صعود و چه در زمان سقوط می تواند اعتماد از دست رفته را تدریجا به بازار سهام بازگرداند.هر چند ظاهرا فطانت خود پیش قدم شفاف سازی است و ظاهرا قرار است با کمک مدیریت بورس اوراق بهادار تهران شاخص قیمت مجددا منتشر شود.

اما امروز رئیس دو ماهه سازمان بورس و اوراق بهادار نخستین نشست خبری خود را برگزار می کند و احتمالا شمار زیادی از خبرنگاران به این جلسه می روند تا رئیس جدید را ملاقات کرده و پرسش های خود را بپرسند.البته گروه های دیگر بازار از جمله کارگزاران و مدیران نهادهای مالی پیش از این با وی ملاقات کرده اند و عملا خبرنگاران آخرین گروهی هستند که با رئیس جدید رودر رو ملاقات می کنند.!

اما چه پرسش هایی از رئیس جدید وجود دارد،پرسش هایی که پاسخ دقیق و درست به آن می تواند بازار را شفاف و البته احیا کند،پرسش هایی از سوی خیلی از سهامدارانی که نتوانسته و عملا نمی توانند با آقای رئیس رو در رو مطرح کرده و حتی تلفنی بپرسند.

*آقای رئیس برای پالایشگاه ها چه برنامه ای دارد،آیا این نمادها بازگشایی می شوند.ترجمه و تفسیر دقیق مصوبات اخیر کمیته ثبات درباره این شرکت ها چیست؟آیا تنها ریسک کیفی سازی از بین رفته،ماجرای خوراک و ... به کجا رسید؟

*آیا بهره مالکانه سنگ آهنی ها حذف می شود و یا اساسا به تعدیل شدن آن به زیر 25 درصد امیدی هست؟آیا درخواست وزیر اقتصاد مبنی بر بازگرداندن پروانه بهره برداری معادن به سنگ آهنی ها به جایی می رسد؟آیا موضوع بهره مالکانه در بودجه 95 نیست؟

*خوراک پتروشیمی ها بالاخره چند سنت است؟از کی و تا کی؟

*دلیل کنترل شاخص در دو ماه گذشته چه بود؟شاخص قیمت از کی منتشر می شود؟آیا بازهم برنامه مدیریت شاخص وجود دارد؟

*آیا می توان گفت که الان کف بازار است و اساسا در بازار کف سازی صورت گرفته یا نه؟آیا فطانت سهامداران را به خرید توصیه می کند یا فروش یا نگهداری سهام؟

*فطانت بازار 95 را چگونه می بیند؟بازار40 روز مانده به پایان سال را چطور!؟

*او با مهمترین بخش بازار یعنی سهامداران حقیقی چگونه ارتباط برقرار می کند،جایگاه حقیقی ها در ساختار جدید بازار چگونه است؟حقوقی ها چطور؟آیا به آن ها همچنان به چشم پول و نقدینگی نگاه می شود؟

*آیا فطانت ،معاون و مدیران میانی نهاد ناظر را تغییر می دهد و اساسا نیازی به این تغییرات هست؟

*آیا برنامه ای برای بازنگری در قانون بازار سرمایه وجود دارد؟

*نهاد ناظر در دوران صالح آبادی به سازمانی پلیسی تبدیل شده بود،سازمان بورس دوران فطانت چگونه خواهد بود؟

*زیر ساخت های خوب ایجاد شده در زمان صالح آبادی چقدر در پیشبرد اهداف مدیریت جدید موثر و کمک کننده خواهد بود؟

*آیا اتفاقات رویایی سال 92 در بورس تهران تکرار خواهد شد و آیا اساسا رشد بازار در سال گذشته منطقی بود؟

امیدواریم محمد فطانت برای این پرسش ها ،پاسخ های مبسوط و خوبی داشته باشد.