واکنش بورس به رخدادهای سیاسی چگونه است؟

بورس24 -مصطفی صادقی:برای تحلیل یک موضوع سیاسی گاه با شنیدن سخنرانی یا اظهار نظر یک مقام سیاسی می توان نتیجه گیری کرد. گاه با خواندن مقاله ای می شود آن موضوع سیاسی را تحلیل کرد. گاه با رفتار و اعمال یک سیاستمدار می توان به تنیجه گیری سیاسی دست یافت. اما گاهی یک موضوع سیاسی آن قدر پیچیده می شود که به یک حرف و یا یک رفتار سیاسی نمی توان بسنده کرد. بلکه تمام حواس تحلیلگر با آن موضوع خاص درگیر می شود. حس ششم تیز از این حواس مستثنی نیست.

مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 نیز از همین نوع از رویدادهای سیاسی است. باید گوشه به گوشه دنیا و اتفاقاتی که مرتبط با این موضوع می باشد را مورد توجه و ارزیابی قرارداد و شاید با در کنار هم قراردادن این رویدادها و اتفاقات بتوان نقشه ای ترسیم کرد که پایان این مسیر سخت و پیچیده را به شکل واضح تری نشان دهد. به همین سبب باتوجه به برخی رویدادهای مهم به تحلیل موضوع می پردازیم.

انتقال مذاکرات هسته ای به مسقط و برگزاری جلسه اشتون، ظریف و کری در همسایگی ایران پیامی جز انعطاف طرف غربی نداشت.

مکاتبه رئیس جمهور آمریکا با رهبر معظم انقلاب و پاسخ ایشان هرچند محرمانه باشد و هرچند مظمونش نامشخص باشد حاکی از جدیت طرفین مذاکرات برای حصول توافق است. این نشان می دهد که سران دوطرف به مذاکرات اعتقاد دارند و به حصول نتیجه آن خوشبین و امیدوارند؛ زیرا هیچوقت مقامات عالی رتبه سیاسی، آن هم در این سطح وارد موضوعی ابتدایی نمی شوند. این نشان می دهد که مذاکرات هسته ای به نقطه ای حساس رسیده است.

- اظهار نظر اشتاین مایر وزیر امور خارجه آلمان درخصوص خوش بینی به حصول توافق در 24 نوامبر.

- مذاکرات متعدد وزیر امور خارجه عمان با وزرای خارجه آمریکا و ایران از آنجا حائز اهمیت است که این کشور همیشه نقش میانجی مورد اعتماد را میان ایران و آمریکا داشته است.

- ورود دیپلمات ارشد عمانی به مذاکرات رنگ خوش بینی می دهد.

- سخنان رئیس جمهور روحانی مبنی بر این که به حصول توافق با 1+5 امیدوار است.

- سخنان رئیس جمهور اوباما مبنی بر حمایت از توافق هسته ای در مقابل کنگره آمریکا در صورت حاصل شدن توافق با ایران.

- حضور تقریبا بلند مدت جان کری در اروپا و رایزنی با سران کشورها در ایامی که تیم مذاکره کننده ایران با کاترین اشتون و کارشناسان 1+5 در وین مشغول مذاکره بود نیز نکته مهم و اساسی است که بر جدیت طرف غربی تاکید دارد.

- ابراز نگرانی های متعدد بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل از توافق بد هسته ای این پیام را در پی دارد که بخش عمده ای از توافق حاصل شده است.

- مذاکرات متعدد ظریف با وزیر خارجه آمریکا، فرانسه و آلمان نشان می دهد که تحرکات شدید دیپلماتیک در پی تحقق توافق است.

- ورود وزاری خارجه شش قدرت جهانی به وین برای تسریع و تقویت مذاکرات به طور همزمان، نشان می دهد که تیم مذاکره کننده ایران توانسته اعتماد این کشورها را به خوبی جلب کند و هماهنگی بزرگی میان این تعداد از شخصیت های برجسته دیپلماتیک برقرار کند. این نکته نشان می دهد که تیم مذاکره کننده ایران بهترین است و دیپلمات های ایرانی در کارشان بسیار چیره دست هستند.

- مذاکرات وزیر خارجه آمریکا با وزاری خارجه امارات متحده، عربستان، قطر و ترکیه بسیار حائز اهمیت است و نشان می دهد که این توافق تا چه اندازه بر ژئوپلتیک منطقه تاثیر می گذارد.این مسئله نشان می دهد منافع کشورهای زیادی در گرو مذاکرات اتمی ایران است.

- پس از مذاکرات فشرده و طاقت فرسا میان دیپلمات های ایرانی و اعضای 1+5 مذاکرات همانطور که پیش بینی می شد، تا ژوئیه2015 تمدید شد تا طرفین زمان بیشتری برای حل اختلافاتشان داشته باشند؛ در ضمن مقرر شد بخش دیگری از دارایی های ایران به صورت ماهیانه آزاد گردد. ضرب الاجل 24 نوامبر به پایان رسید و توافق جامع حاصل نشد. در علوم اجتماعی مطلبی را همیشه اساتید این علوم مورد تاکید قرار می دهند و آن این نکته است که در این علوم تکثر نظر همیشه وجود داشته و خواهد داشت و نظر واحد درخصوص پدیده ها وجود ندارد.زیرا این علوم بیشتر نگاهی معنایی و کیفی به موضوعات دارند و مانند موضوعات کمی و عددی متقن و دقیق قابل ارزیابی نیستند. علوم سیاسی و علم روابط بین الملل نیز از این موضوع مستثنی نیستند.این که مذاکرات به نتیجه ای قطعی نمی رسد امری طبیعی است چون توافق قطعی و بدون اختلاف نظر امری بسیار دشوار و دور از واقعیت های جهان بین الملل است.

اما با بررسی رویداد های ذکر شده، می توان نتایج کلی و اثربخشی را دریافت کرد که ما را با مسیر حرکت مذاکرات ایران و شش قدرت جهانی بیشتر آشنا می کند.

اول آن که طرفین اعتماد و علاقه شان نسبت به یکدیگر بیشتر شده است و یکدیگر را برای گفت و گو قابل اتکا می دانند.

دوم آن که طرفین علاقه زیادی به حل مسئله و حصول توافق بزرگ دارند و برای توافق جامع جدی هستند.

سوم آن که این توافق معادلات منطقه ای و جهانی را دچار تحول و تغییر چشمگیر می کند. منافع کشورهای زیادی دچار تغییراتی اساسی می شود و جایگاه کشورها در خاورمیانه تغییر می کند.

نکته چهارم موید بازشدن باب گفت و گو میان ایران و آمریکا می باشد و این که در آینده این دو کشور امکان بحث درخصوص مشکلات و اختلافات میانشان را به دست آورده اند.

نکته پنجم آن که مسیر مذاکرات و گفت و گوها مسیری بی بازگشت است و تنها راه موجود میان طرفین برای حل مشکل هسته ای می باشد.

ششم آن که درگیر شدن سران کشورهای عضو و بالاترین مقامات دیپلماتیک در این مسئله حاوی دو پیام است اول اهمیت این مذاکرات و نتیجه توافق هسته ای را نشان می دهد ؛ دومین پیام حاوی این مطلب است که میان طرفین مذاکرات فصل مشترک های زیادی شکل گرفته است و اختلاف به پایین ترین حد خود در تاریخ مذاکرات رسیده است. پس تمدید مذاکرات را باید به فال نیک گرفت، چون هرچه این پیکره بیشتر چکش بخورد، طرح زیباتری به خود می گیرد.

گفت و گوی طولانی تر باعث شفافیت بیشتر طرفین مذاکره نسبت به هم می شود، اختلافات واقعی نمایان تر شده و حل آن ها نیز ساده تر می گردد. اگر بخواهیم زمان را به دوبخش پیش از ضرب الاجل 24 نوامبر و پس از آن تقسیم کنیم متوججه می شویم که تفاوت چندانی بین این دو زمان برای اقتصاد ایران وجود ندارد.

دولت تدبیر و امید با انظباط بخشی به شرایط مالی کشور،نظم اقتصادی خوبی ایجاد نموده است. با کنترل تورم توانسته بخش های زیادی را ترمیم کند و حال در تلاش است با فعال کردن محرک هایی رونق را به بازارهای اقتصادی بازگرداند. ضمن آن که با آزادسازی بخش های دیگر از درآمدهای ارزی، این پول ها به کمک رشد اقتصادی کشور خواهد آمد. با این تفاسیر می توان نتیجه گرفت در بازار بورس نیز اتفاق خاصی رخ نخواهد داد که باعث جهش یا ریزش جدی شاخص شود.

فقط اندکی از هیجان چند روز اخیر کاسته شده و تعدیل هایی صورت می گیرد. درچند روز آینده بازار اندکی در بخش هایی که به تحریم ها و روابط اقتصادی خارجی وابسته است منفی خواهد بود اما پس از گذر اثرات روانی مذاکرات، به شرایط عادی برخواهد گشت. باتوجه به این که حدود یکسال شاخص به اصلاح خود پرداخته است،پیش بینی می شود که حرکت صعودی خود را پس از تحلیل اثرات روانی مذاکرات در پیش بگیرد و مبالغی که در ماه های آتی آزاد می شود نیز به کمک این رشد خواهند آمد.