بازهم زنگنه از قیمت های بالای خوراک سخن می گوید

دوسالانه ایران پلاست نهم را می توان محلی برای جمع آوری افکار و نظرات مختلف دانست که مجموع این موارد را می توان به عنوان نقشه راه صنعت پتروشیمی و پلیمر ایران در چند سال اخیر به حساب آورد. به جرأت می توان گفت که برنامه های پنج ساله و یا ترسیم افق 1404 در اسناد بالادستی و یا سندهای مشابه با واقعیت های صنعت پتروشیمی در کنار تحریم های موجود همخوانی مطلوبی ندارد که به روزرسانی این موارد را می طلبد. به نظر می رسد در شرایط فعلی و عدم وجود سازمان مدیریت و برنامه ریزی واقعی و تخصیص برنامه ریزی ها و تعیین دورنمای مورد نیاز برای وزارت خانه های مربوطه تنها می توان به جمع بندی این اظهارنظرها بسنده کرد که در تجربه بسیار بالای مدیران فعلی ، شاید این صحبت ها را بتوان به عنوان نقشه راه صنایع زیرمجموعه از جمله صنعت پتروشیمی و پلیمر دانست.

بررسی واژه های به کار رفته نشان می دهد که ذهنیت مدیران این صنعت بر پایه انقلاب دور می زند آن هم انقلابی در صنعت پتروشیمی با جهت گیری تولید پلی پروپیلن پس از پلی اتیلن. اهمیت این سخنان از آن جایی مشخص تر می شود که هم اکنون صنعت پتروشیمی آمریکا پس از انقلاب انرژی ( استفاده از شیل اویل و شیل گازها ) با ضعف سرمایه گذاری ها بر فرآیند تولید انواع پلی پروپیلن ها ( به عنوان یک کالای پیشرفته در صنعت پتروشیمی ) رو به رو شده است.

وزیر نفت با بیان این که ١٥ سال پیش فقط می توانستیم از گاز طبیعی متان، متانول و اوره تولید کنیم اما امروزه تبدیل متان به پلی اتیلن در این صنعت انقلابی ایجاد کرده است، گفت: از این رو باید ٨ تا ١٠ واحد تبدیل گاز طبیعی به الفین در کشور ایجاد کنیم و احداث این واحدها را از وظایف دولت می دانم که برای احداث آنها باید مکان یابی و برنامه ریزی شود.

بخش های مختلف انقلاب در صنعت پتروشیمی:

.1افزایش حجم تولید گاز طبیعی از پارس جنوبی در دو مرحله 100 میلیون مترمکعبی تا پایان سال آینده به منظور تزریق خوراک به واحدهای پتروشیمی موجود

.2اصلاح آمارهای موجود و رسیدن به ظرفیت تولید 60 میلیون تنی در سال در صوت تأمین خوراک و بر طرف شدن برخی محدودیت ها

.3اتمام زنجیره انتقال اتیلن غرب که پتانسیلی برای افزایش محسوس حجم تولید پلی اتیلن ها در کشور خواهد بود.

.4جداسازی پروپیلن از گاز طبیعی در پارس جنوبی و سایر نقاط کشور به منظور تولید پلی پروپیلن ها همچنین پلی پروپیلن محور کردن تولیدات صنعت پتروشیمی

.5حمایت از صنایع پایین دستی محصولات پتروشیمی به منظور تقویت و تکمیل زنجیره ارزش افزوده در داخل

مهمترین عناوین صحبت های زنگنه:

- ترسیم افق صادراتی 70 میلیارد دلاری برای محصولات پتروشیمی تا سال 2014

- انتظار رسیدن به صادرات 22 میلیارد دلاری محصولات پتروشیمی در سال جاری

- افتتاح 4 فاز پارس جنوبی در سال جاری با ظرفیت 100 میلیون و افزوده شدن 100 میلیون مترمکعب گاز استخراجی دیگر در سال آینده

- احداث واحدهای بازیافت و جداسازی گاز اتان در پارس جنوبی و بسیاری از نقاط دیگر

- تلاش برای تزریق گاز بیشتر به واحدهای پتروشیمی

- الزام حمایت شرکت ملی صنایع پتروشیمی از صنایع پایین دستی

- توجه به تولید الفین ها و پلیمرهای پیشرفته تر با محوریت پروپیلن و پلی پروپیلن به منظور انقلابی در صنعت پتروشیمی

- مذاکرات و جلسات متعدد برای تعیین نرخ خوراک پتروشیمی ها حتی تا سال های 1400 تا 1405

- هشدار به واحدهای پتروشیمی برای پذیرفتن واقعیت ها و تعهد به اجرای توافقات – زنگنه علناً هشدار داد که پتروشیمی ها دبه نکنند.

مهمترین عناوین صحبت های نعمت زاده:

- درخواست از وزیر نفت برای تعیین نرخ خوراک در درازمدت

- توجه به بازارهای جهانی پلیمرها با ارزش 600 میلیارد دلار در مقایسه با چرخش مالی 3000 میلیارد دلاری گردش مالی فروش نفت خام

- توجه به تأمین خوراک مورد نیاز پتروشیمی ها

- توجه به صنایع پایین دستی همپای صنایع بالادستی به جهت اصلاح و تقویت زنجیره ارزش افزوده در داخل کشور

مهمترین عناوین صحبت های شعری مقدم:

- اصلاح آمارهای ظرفیت تولید موجود از 40 میلیون تن به 60 میلیون تن و توان افزایش واقعی حجم تولید در صورت تامین خوراک و رفع برخی محدودیت ها

- توجه به صنایع بالادستی به منظور حمایت از 30 هزار تولیدکننده کوچکتر در صنایع پایین دستی

- توجه به تولید اولفین ها علی الخصوص پروپیلن از گاز طبیعی

- توجه دادن صاحب نظران اقتصادی به واقعیت های صنعت پتروشیمی

- عدم وجود یک بازار جامع و شفاف برای قیمت گذاری گاز طبیعی

- عادلانه خواندن قیمت 13 سنت برای هر مترمکعب گاز طبیعی به نسبت قیمت های منطقه خلیج فارس

- توجه به ارزش افزوده و اشتغال در صنایع پایین دستی داخلی در کنار جذابیت های صادرات

ایران پلاست نهم بر خلاف تبلیغات گسترده آن از رونق چندانی برخوردار نبود زیرا واحدهای تولید محصولات پلیمری و پلاستیکی اغلب بنیه مالی چندانی برای شرکت در این قبیل نمایشگاه ها را ندارند و سالن های محدودی به این امر اختصاص یافته بود. دستگاه های کوچک و راندمان بالا ، عرضه قطعات یدکی دستگاه های مختلف مخصوصاً قطعات فولادی و ضدزنگ برای تزریق پلاستیک ، دستگاه هایی به ظاهر ایرانی ولی با تکنولوژی خارجی و قطعات خاص اغلب چینی ، حضور بسیار کم رنگ کارگزاری ها مخصوصاً فعالان بورس کالا ، حضور نه چندان چشمگیر تولیدکنندگان بزرگ ، حضور اغلب شرکت کنندگان خارجی از چین و یا کشورهای شرق آسیا در کنار هند ، تمایل اروپایی ها به ارتباط بیشتر با تجار و تولیدکنندگان ایرانی ، انجمن های مختلف تولدکنندگان و فعالان صنعت پلاستیک و پلیمر ( که نشان دهنده کثرت و پارکندگی فعالان این صنعت است ) و حضور فعالان متخصص و معمولی و همچنین بازدیدکنندگان عام را می توان از جمله ویژگی های ایران پلاست نهم دانست.

حاشیه های ایران پلاست:

این دوسالانه که میزبان 760 شرکت داخلی و خارجی بود رکورد حضور شرکت های خارجی را حتی از قبل از تحریم ها را شکست که نشان دهنده افزایش جذابیت این بازار است. اغلب حاضرین بازار را مساعد و مناسب می دانستند.آن ها البته پس از آزادسازی قیمت ها در بورس کالا تأمین مواد اولیه را آسان و بازار فروش را جذاب دانستند. این موارد در چند سال اخیر بی سابقه بود. پس از بازارهای داخلی ، عراق ، افغانستان ، تاجیکستان ، ترکمنستان ، آذربایجان و ارمنستان را بازارهای صادراتی هدف برشمردند.

شرکت کنندگان خارجی هم یا عرضه کنندگان ماشین آلات ، یا پلیمرهای پیشرفته و آمیزه ها ( موادی که به پلیمرها برای بهبود کیفیت اضافه می شود ) و یا محصولات تولیدی خود را صادر می کردند و خبری از سرمایه گذاری در زیرساخت ها و یا صنایع پایه و مادر نبود. شرکت کنندگان خارجی اغلب برای اولین بار در نمایشگاه های ایران حضور پیدا کرده بودند ولی از این مطلب چندان راضی نبودند زیرا اعلام می کردند شرکت هایی که پیشتر ، پیش قدم شده اند سود بسیار خوبی را کسب کرده و بازارها را به خود اختصاص داده اند. البته اروپایی ها هنوز هم به این بازار بدبین بوده و نگران شیوه های پرداخت هستند و البته ماه های آینده را زمان گشایش های بانکی ، بین بانک های ایران و اروپا عنوان کردند. یکی از تجار اروپایی به خبرنگار بورس24 گفت:سال های قبل حداقل 5 تا 10 خط کامل به ایران صادر میکردیم ولی با بسته شدن مسیرهای مالی و افزایش قیمت دلار ، سال گذشته ( میلادی ) هیچ دستگاهی به ایران صادر نکردیم. او راه حل این مشکل را واردات دستگاه ها ، ترخیص و سپس عرضه در بازارهای داخلی دانست.

پتروشیمی ها دبه نکنند...

بنا به درخواست نعمت زاده ، زنگنه از مذاکرات برای تعیین نرخ خوراک حتی تا سال های 1400 و 1405 خبر داد ولی گفت که پتروشیمی ها دبه نکنند. این بدان معناست که پتروشیمی ها شرایط وزارت نفت را بپذیرند و با چانه زنی های خاص خود و یا استفاده از مجلس سعی نکنند تا قیمت های پایین تری را برای نرخ خوراک خود به دست آوردند. البته زنگنه از مداخله مجلس برای تعیین نرخ خوراک هم انتقاد کرد که نشان می دهد دورنمای تعیین نرخ خوراک به هیچ عنوان با مسامحه رو به رو نخواهد بود.

لحن خاص و تهاجمی زنگنه در کنار لحن ملایم و درخواست های نعمت زاده نشان می دهد که دولت و مخصوصاً وزارت نفت عزم خود را برای قیمت های بالای خوراک جزم کرده و کاهش قیمت خوراک امری نشدنی خواهد بود. زنگنه علناً اعلام کرد که :

سودی که تولید کننده می‌برد باید از تولیدش باشد نه از رانت خوردن، ما برای شما 25 درصد سود پروژه را می‌پذیریم، لذا این قیمت خوراک هم اگر بحث دبه پیش نیاید تا 20 روز آینده برای 1400 تا 1405 تعیین می‌کنیم.

وی گفت: ما در منطقه رقیب نداریم برای تأمین خوراک گازی، ما رقیبی در منطقه نداریم، قطر و عربستان رقیب ما در تأمین گاز نیستند، چون گازی برای تأمین ندارند. اگر دارند بروند بگیرند، قیمت 3 تا 4 دلار در هر بی‌تی‌یو ( میلیون واحد حرارتی انگلیسی – قیمت هایی بسیار پایین به نسبت بازارهای جهانی ) را هر که داد من خودم خریدارم. از ترکمنستان 36 سنت برای هر مترمکعب گاز طبیعی می‌خرند.البته بحث خوراک باز هم خبرساز شده و اما و اگرهای آن مجدداً گمانه زنی می شود. باید بیشتر منتظر بود تا نتیجه جلسات تعیین کننده دورنمای نرخ باشد.